ادبیات تطبیقی یکی از دانش های نوپا، مفید و کارآمدی است که ادبیات کلیه ملل جهان را در مجموعه ای به هم پیوسته و مقوله ای واحد(علیرغم اختلافات شکلی و زبانی ) معرفی می کند. مسلماً بسیاری از شاعران ایران زمین با سایر شاعران جهان (از جمله شاعران عرب) در شعر و زبان همانندی دارند. در آثار هر شاعری مضامین مختلفی مانند مضامین ادبی، سیاسی و اجتماعی به چشم می خورد، اما میان اشعار ملکالشعرای بهار و محمود سام...

زندان و سروده های مربوط به آن، بخش وسیعی از ادبیات عرب و فارسی را به خود اختصاص داده است. شاعران آزاده از گذشتۀ دور تا امروز در این زمینه معانی زیبا و مضامینی انسانی آفریده اند که مطالعه و بررسی آن خالی از لطف و فایده نیست. ابوفراس حمدانی، شاعر معروف قرن چهارم هجری از پیشگامان حبسیه سرایی در ادبیات عرب محسوب می شود که در طول اسارت خویش در قصایدی موسوم به «رومیات » مقولۀ زندان و متعلقات آن را به...

تحولات به‌وجودآمده بعد از فتح ساسانیان توسط اعراب مسلمان و دگرگونی‌های مذهبی پدیدار گشته در ایران بر هنرها، صنایع و فنون سده‌های اولیه اسلامی تأثیراتی چشمگیر بر جای گذاشت. از جمله این هنرها، هنر فلزکاری است که در دوره‌های مختلف اسلامی و بخصوص دوره آل‌بویه آشکارتر است. مهمترین پرسش‌های پژوهش حاضر این است که شاخصه‌های بصری مشترک در فلزکاری ساسانی و آل بویه چیست؟ مهم‌ترین مضامین انتقال‌یافته از فل...

در فرهنگ اسلامی و ایرانی حکمت های بسیاری وجود دارد که به سبب تعالیم اسلام، وحی و قرآن کریم از یک سو و عقلانیت، تجربه و تعالیم پیامبران ایرانی، از دیگر سو در بسیاری از مضامین عقلی، اخلاقی و اجتماعی اشتراک دارند. مقایسه و تطبیق این مضامین گامی ارزشمند در تبیین پیوندهای فرهنگی مشترک اسلام و ایرانیان است. در این تحقیق موضوعات خردورزی، علم و دانش، صبر، احسان و نیکی، سخاوت و قناعت را در این دو فرهنگ ...

دو کتاب الأدب الصّغیر و الأدب الکبیر، نقطة تقاطع دو فرهنگ ایرانی و اسلامی محسوب می­شوند. نویسنده با معیار عقل و خرد، مضامینی را از این دو فرهنگ برگزیده که نه تنها پس از گذشت بیش از هزار سال مورد تأیید خردمندانند؛ بلکه موجب تحسین آن­ها شده­اند. سبک نگارش ابن مقفّع که در نوع خود بدیع و بی­نظیر است، در کنار مضامین عقلی مشترک در دو فرهنگ اسلامی و ایرانی، موجب شده است عبارات حکیمانة این کتاب که از اوّل...

این جستار به بررسی تطبیقی آثار فرانتس کافکا و صادق هدایت می‌پردازد. با توجه به قرائن موجود تاثیر هدایت از کافکا امری مسلم است. از این رو، این بررسی تطبیقی با توجه به مکتب فرانسوی صورت گرفته است. سوالات عمدة این پژوهش عبارتند از این که آثارِ داستانی این دو نویسنده از لحاظ درون‌مایه چه شباهت‌هایی با یکدیگر دارند؟ و با وجود درون‌مایه‌ها و بن‌مایه‌های مشترک در این...

چکیده محمد تقی بهار،یکی از چهره های مشهورادبیات مشروطه در سال1304قمری در مشهد به دنیا آمد. عبدالله البردونی نیز از شاعران و ناقدان معاصر یمن است که در سال 1929میلادی در روستای بردون از توابع استان ذمار یمن دیده به جهان گشود ودر پنج سالگی بینایی وی به علت بیماری ازبین رفته و از او دوازده دفتر شعری بجا مانده است. هردو شاعر در عصر بیداری اسلامی جزء شاعران سیاسی محسوب شده که بیشتر عمرشان در تبعید ...

با تطبیق فراقیه های فارسی و عربی می توان به وجوه مشترک آن ها، از لحاظ لفظ و مضمون، پی برد. شاعران فارسی زبان برخی مضامین شعری خود را از اشعار عربی قبل و بعد از اسلام، از جمله معلقات سبعه، قصاید متنبی و ... گرفته اند. در این مقاله ابتدا دو قصیده عربی، یکی معلقه امرؤالقیس، مربوط به قبل از اسلام و دیگری قصیده برده بوصیری، از اشعار دوره بعد از اسلام، تحلیل شده است؛ سپس با تحلیل معنایی چند قصیده و غ...

آندره ژید، نویسندۀ مشهور فرانسه در قرن بیستم، برای خلق مائده های زمینی، بزرگترین اثر خود، از غزلیات حافظ الهام گرفته است. مائده ها برای شرقیان و به خصوص ایرانیان اثری برجسته محسوب می شود؛ زیرا مهمّ ترین کتابی است که قدرت تأثیرِ ادبیات فارسی بر ادبیات غرب را نشان می دهد. در مقاله توصیفی – تحلیلیِ حاضر تلاش می کنیم این ﺗﺃﺛﻴﺮرا نشان دهیم. این پژوهش ابتدا از علاقۀ  ژید به شرق و ادبیات فارسی و شیوه و م...

سنایی غزنوی نقطة آغازین عرفان و تصوف در شعر فارسی است. در میان بزرگان ادب و فرهنگ، بیش از همه ردپای غزالی در آثار وی دیده می شود و می توان گفت که به راستی غزالی در تکامل اندیشة سنایی، تأثیر شگفت انگیزی دارد.این نوشتار، سیری در اندیشه های کلامی و دینی غزالی و سنایی است. تحقیق پیش رو براساس روش کتابخانه ای انجام شده و در آن، افزون بر شباهت زندگانی آن دو، مضامین مشترک مسائل مهم کلامی و عقیدة غزّالی...