در نظریه معرفت شناسی ابن حزم اندلسی، هم چون دیگر نظریه­های مبناگروان سنتی در حوزه­ ی شناخت، معارف به باورهای پایه (معارف اوّلیه) و باورهای غیر پایه (معرفت تالیه) تقسیم شده است. او مجموعه­ ای از موادّ قیاس در منطق ارسطویی را، با مصادیقی متفاوت با دیدگاه­ رایج، به­ عنوان معرفت فطری و معرفت حسّی معرفی می­ کند. دیگر معارف (باورهای غیر پایه) نیز در قالب برهان ضروری بر آن مقدمات یقینی ابتنا دارند. در ای...

از قرن نوزده میلادی به بعد آشنایی با عنصر غرب و نفوذ همه جانبه ی آنان در جامعه ی عثمانی با عث ایجاد تغییراتی در زمینه ی آموزش و موءسسات تعلیمی شد و با ایجاد مدارس جدید به تقلید از غرب علوم غیر دینی و عقلی که جدای از دین بود، بیشتر مورد توجه دولت و مردم شد . این مدارس تازه تأسیس متأ ثر از جامعه ی اروپا باعث ایجاد تحول و انقلابی عظیم در آموزش و معارف عثمانی شد که مخالفت هایی را هم در پی داشت. چرا...

اسلام به عنوان یک مکتب جامع الاطراف، در عموم زمینه های پنداری و رفتاری، دارای معارف و احکامی است که بعضا مطلق و بعضا نسبی هستند. مطلق های اسلامی آنهایی می باشند که محدود به شرایط زمان و مکان نیستند و برعکس، امور نسبی آن دسته از اموری هستند که اگر چه احکام آنها ثابت است ولی مصادیق شان بسته به تحولات زمانی و تغییرات مکانی متفاوت گردیده، لذا نیازمند اجتهاد اهل نظر هستند. بنابراین اجتهاد، که ضرورت ...

محسن ایزدی[1] شناخت روح همواره از مسائل بسیار مهم در معارف الهی و همچنین معارف بشری بوده است. بر اساس آیات قرآن کریم و روایات معصومین ^ ،حقیقت انسان عبارت است از روح مجرد او. اگرچه عرفاء از طریق مکاشفات عرفانی و فلاسفه هم از طرق عقل فطری توانسته‏اند به شناخت‏های مهمی درباره روح دست یابند، اما بی‏تردی...

مبحث حجیت فهم عقل در کشف معارف دینی و دامنه حدود آن از دیرباز یکی از مباحث اختلافی میان متألهان مسلمان و غیرمسلمان بوده است و در این زمینه، طیفی از افراط‌ تا تفریط در میان فرقه‌های اسلامی یافت می‌شود. در این میان، یکی از فرقه‌های تأثیرگذار که دیدگاهی خاص‌تر از دیگران دارد، فرقه سلفیان شاخه وهابی است. این فرقه با نظریه‌پردازانی همچون ابن‌تیمیه، حجیت عقل در فهم و کشف مراد دینی را حداقلی می‌داند و...

کوفه در تاریخ کلام امامیه، به راستی جایگاه ممتاز و اهمیت ویژه‌ای دارد. این برجستگی از آن روست که بازخوانیِ فکری و اندیشه‌ورزیِ این دوره از تاریخ امامیه، سهم عمده‌ای در به تصویر کشیدن اصالت و استقلال تفکر امامیان خواهد داشت. برخی تصویر‌گری‌های تاریخی از این دوران، نشان از تعبد محض و غیر عقلانی این گروه در اعتقاد ‌ورزی دارد. پاره‌ای از مطالعات، تلاش‌های عقلانی اصحاب امامیه در فهم معارف دینی را محدو...

گزارشی از تأثیر شگرف قرآن نسبت به سایر منابع معرفتی، بر اندیشه امام علی(ع) است. نویسنده پس از شمارش منابع معرفتی امام از قرآن به عنوان مهم ترین منبع یاد می کند و سپس از گونه های تأثیر قرآن سخن گفته و آن را به دو قسم مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می کند و گونه دوم را در دو محور دسته بندی می کند: 1. ایجاد دیدگاه های کلی 2. تبیین معارف و مفاهیم. از محور نخست به عناوینی چون: بینش ارزشگذاری، نگاه آینه ای...

چکیده   در این تحقیق در صدد هستیم تا با واکاوی اخبار و متون رجالی موجود، اتّهامات وارد بر شخصیّت دینی و علمی «یونس بن عبدالرّحمن»، یکی از تلاشگران عرصه­ حدیث و معارف دینی در عصر ائمه اطهار(ع) را برّرسی نموده و از طریق ارزیابی اخبار مذمّت آمیز درباره شخصیّت وی، میزان درستی یا نادرستی آن ها را احراز نمائیم. از همین رو بعد از معرّفی اجمالی یونس و اشاره به منزلت و جایگاه ویژه او در نزد ائمّه (ع)، به برّرسی ...

ابوالفرج شاعری مداح است که در مدح ممدوحان خود از هیچ اغراق و غلوی خودداری نکرده است.وی با قرآن و معارف دینی کاملاَ آشنایی دارد و کمتر به اساطیر و قهرمانان ایران باستان توجه دارد و اگر در جایی از آن ها نامی برده است مقام آن ها را از ممدوحان خود پست تر قرار داده است. بیشتر مضامین به کار رفته در اشعار ابوالفرج دور از دسترس هستند و برای باز سازی آن ها نیاز به تخیلی قوی است.

دبیرخانه هیات حمایت از کرسی های نظریه پردازی، نقد و مناظره در سال 1382 توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی با هدف کمک به بسط آزاد اندیشی و شکل گیری یک حرکت گسترده برای تولید علم و نظریه پردازی از طریق راه اندازی مجامع علمی تحت عنوان کرسی های نظریه پردازی، نقد و مناظره در زمینه علوم انسانی و معارف دینی تاسیس شد. این هیات دارای بیست عضو شامل روسای عالی ترین مراکز علمی- پژوهشی و چند تن از دانشوران برجست...