تاریخ طبرستان کتابی بسیار ارزشمند مشحون از مطالب تاریخی، جغرافیایی، ادب فارسی و عربی، اتیمولوژی و فقه اللغه، علم رجال، حکایات، شیعه شناسی و... است و دامنۀ مطالعاتی گسترده ای را در بر می گیرد؛ به ویژه در زمینۀ حکایت های تاریخی و ادبی و وقایع مربوط به جنبش های آزادی خواه که توسط بزرگان مفتخر به عنوان «سید» رهبری شده، کتابی بی نظیر و بی مانند است. متأسفانه این کتاب با داشتن حوزۀ دانش و اطلاعات وسی...

یکی از مهم ترین دگرگونی های به وجود آمده در دورۀ مغولان به وجود آمدن اصطلاحات و عبارات جدید اداری و دیوانی بود، که نتیجه ادغام تجربیات اداری مغولان، ایرانیان، چینیان و ترکان در این دوره است. اگرچه دربارۀ اصطلاحات دیوانی دورۀ مغول تحقیقات و تتبّعات قابل توجهی به عمل آمده است، امّا با توجه به عدم شناسایی کامل منابع و مراجع تاریخی و ادبی این دوره، این پژوهش ها نتایج بایسته­ای را در بر نداشته و لازم ...

مغازی‌ها‌ آثاری هستند که علاوه بر "غزوه­"ها­، روایتگر زندگانی و "سریه"های زمان پیامبرند. "مغازی­النبی" اثر "یعقوب صرفی"، دربرگیرندۀ همۀ بخش­های زندگانی پیامبر است و نمونۀ ویژه‌ای از مغازی منظوم در ادب فارسی است که در گمنامی مانده است؛ پژوهش حاضر که حاصل بررسی چهار نسخۀ خطی و تصحیح آن‌هاست، ضمن پرداختن ­­­به زندگی‌نامه نویسی در جهان اسلام و انواع آن، جایگاه مغازی در ادبیات و معرفی صرفی و آثار او...

داستان معراج رسول اکرم(ص) رایج­ترین مضمون و درون­مایۀ دینی در سروده­های کُردی جنوبی است. شاعران کُرد جنوبی از زوایای مختلف داستان معراج را دست­مایۀ سروده­های خود قرار داده­اند و حضور علی (ع) در همۀ این معراج­نامه­ها از ویژگی­های مشترک آن­ها به شمار می­آید. از آن­جایی که پرداختن به این اشعار، روایت معراج از دیدگاه مردم عامّۀ کُرد ( کُردان جنوبی) را نیز روشن می­سازد، بنابراین نگارندگان در این جستار بر...

مجمع‏‌النفایس، به سبب نگاه ژرف و تیزبینانۀ مؤلفش، جایگاه بخصوصی در میان تذکره‏‌های شعر فارسی دارد. اگرچه بعضاً نقایصی چون بی‏‌توجهی عامدانه به ارائۀ اطلاعات تاریخی به ویژه در باب شعرای ایرانی در آن دیده می‌‏شود، با این همه نظر به انصاف و دانش و سلیقۀ نویسنده، این کتاب اغلب فراتر از تذکره است و اهمیتی در حد مجموعه نظرات ادبی قدما دارد، تا حدی که می‏‌تواند مرجعی موثق و دست اول برای پژوهشگ...

ملاحسن حافی هروی متوفای 1304 هجری قمری، از شاعران دورۀ قاجاری است. دیوان اشعار به‌جای‌مانده از وی شامل سه نسخه در کتابخانه‌های ایران و دربردارندۀ 2112 بیت شعر در قالب مثنوی، غزل، قصیده، ترجیع‌بند، دوبیتی و تک‌بیتی است. قالب مسلط دیوان اشعار وی غزل است. سبک ادبی رایج در اشعارش، سبک بازگشت ادبی است. وی در زبان بیشتر به سبک خراسانی و در محتوا به سبک عراقی بازگشت نموده و کوشیده سبکی مابین این دو ار...

از گنجینه‌های شعر و ادب فارسی، فقط بخش اندکی تصحیح و چاپ گردیده و بخش عظیمی همچنان در گوشۀ کتابخانه‌ها به فراموشی سپرده شده است. خالق یکی از این نسخه‌های خطی شاعری گمنام به نام میریوسف (محمد یوسف) والهی قمی متخلص به «والهی» است که در نیمۀ دوم قرن دهم و ربع اول قرن یازدهم هجری می‌زیست. این شاعر از مربیان شعر و ادب فارسی به شمار می‌آید و یکی از شاعران، تصنیف‌سازان و موسیقی‌دانان توانای عهد صفویه ...

هدف از پژوهش حاضر تعیین روایی و پایایی نسخۀ فارسی پرسشنامه اجرای روان در کاربران بازی‌های کامپیوتری بود تا بتوان اجرای روان را در کاربران بازی‌های کامپیوتری ارزیابی نمود. بدین منظور 400 کاربر بازی کامپیوتری (237 مرد و 163 زن) به صورت تصادفی خوشه‎ای انتخاب شدند و نسخۀ فارسی پرسشنامۀ اجرای روان را تکمیل کردند. روش اجرا بدین شکل بود که ابتدا با استفاده از روش باز ترجمه صحت ترجمۀ نسخۀ فارسی پرسشنام...

قرّة­العین یا قرّ­ةالعیون یکی از متون کهن فارسی در زمینۀ تطبیق امثال عربی و فارسی با یکدیگر و نیز با آیات قرآن است که بیش از چهل سال پیش به کوشش امین پاشا اجلالی برمبنای دو نسخۀ دانشگاه تهران (مورّخ 867هـ . ق.) و کتابخانۀ ملّی تبریز (مورّخ 938 هـ . ق.) تصحیح و در سلسلۀ انتشارات استادان زبان فارسی چاپ و منتشر شده است. این مقاله بر آن است تا با بررسی این چاپ و مقایسۀ آن با نسخ کهن کتاب، کاستی­ها و اشک...