فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد، اهمیت ژئوپلتیک و منطقه‌گرایی را در نظام بین‌الملل دوچندان کرده، به‌طوری‌که بسیاری از کشورها در سیاست خارجی خود منطقه‌گرایی را به‌عنوان اصلی ثابت و اساسی جهت تأمین منافع و امنیت ملی خود برگزیده‌اند. نگاه عملی و نظری غالب در طول سال‌های متمادی گذشته در سیاست خارجی ایران عدم توجه به راهبرد « نگاه به شرق» و بلکه نگاه یک‌جانبه به غرب بوده و این باعث غفلت از سایر مراکز ...

این مقاله در صدد ارائه پرداختی انتقادی و آن هم با تکیه بر رویکرد جامعه‌شناسی تاریخی از سنت والتزی روابط بین‌الملل است. مسئله اساسی که بدنبال پاسخ به آن هستیم این است که رویکرد جامعه‌شناسی تاریخی چه ضعف‌های روش شناسانه‌ای را از نظریه والتز در روابط بین املل بر ملا می‌کند و خود برای گریز از این ضعف چه راه حلی را ارائه می‌نماید. بر این اساس واز منظر جامعه‌شناسی تاریخی، سنت والتزی روابط بین‌الملل ب...

ممکن است در برداشتی ساده نگرانه به نظر برسد سیر تکوین علوم معاصر از الگویی طبیعی و متعین پیروی می کند. ادموند هوسرل در کتاب بحران علوم اروپایی، این برداشت متداول را متزلزل می سازد. او با روشی خاص مفاهیم بنیادین علم معاصر را تا سرچشمه های اصلی و حوادث تاریخی که به پدید آمدن آن ها انجامیده است پی می گیرد. او در این راه با بررسی نمونه تاریخی شکل گیری فیزیک گالیله در زمینه تاریخی پس از رنسانس، جایگ...

چکیده تروریسم یک نگرش سیاسی و مذهبی است که با پیچیده تر شدن جوامع از حیث شیوه ها، ابزارها و زمینه ها متنوع تر و پیچیده گشته است. یکی از پیچیدگی های آن ابهام مفهومی آن است که فهم مصادیق را دشوار تر کرده است. این مقاله دو سئوال اساسی را مطرح و بررسی کرده است: اهداف و زمینه های تولید و گسترش تروریسم چیستند؟ آیا تروریسم دارای ذات معین است یا حالت ایدئولوژیک دارد؟. این مقاله با استناد به آثار، بیانا...

با یک نگاه تاریخی و جامعه‌شناختی می‌توان گفت، در هر جامعه‌ای دو گروه خواص (نخبگان) و عوام (توده‌های مردمی) منشأ تحولات تاریخی در دوره‌های مختلف بوده‌اند؛ به گونه‌ای که هر پدیده تاریخی، حاصل نوع عملکرد این دو گروه و تعامل آنهاست. اما با توجه به مرجعیت خواص برای عوام و تأثیرپذیری گروه پیرو از پیشرو، توجه به عملکرد و نوع تفکر این دو دسته در انعقاد و شکل‌گیری فرایندهای تاریخی و سیاسی، امری حایز اهم...

این پژوهش می کوشد با شناخت دیدگاه دو تن از مورّخان عصر ایلخانی در موضوع اندیشۀ مشیّت الهی، بازتاب آن را در محتوا و روش تاریخ‎نگاری آنان بازجوید. از این رو، برای تحقّق این هدف، پرسش‎های زیر مطرح است: از دیدگاه مورّخان یادشده، محرک تاریخ و راه‎برندۀآن چیست؟ این تفکّر تحت‎تأثیر چه عواملی شکل گرفته است؟ دیدگاه‎های یادشده چه اثری در روش تاریخ‎نگاری آنان داشته‎است؟ در پاسخ به این پرسش‎ها، فرضیۀ زیر ارائ...

تاریخ سیاسی هر کشوری جلوه‎گاه عملی آن است. این حوزه سرشار از اطلاعاتی است که می‎تواند روشمند مورد شناسایی قرارگیرد. یکی از موضوعات مهم آن، تبلور مردم در عرصۀ سیاست است. تبلور مردم یعنی نوع نگاه سیاست و سیاستمداران به مردم و نوع نگاه و رویکرد مردم به سیاست و اصحاب قدرت که خود را در نحوۀ فعالیت و تعامل آن ها با یکدیگر در حوزۀ قدرت سیاسی نشان ‎می‎دهد. امروزه، موضوع تعامل مردم با قدرت سیاسی از تنوّ...

کتاب خاطرات یک روزنامه‏فروش دربردارندۀ خاطرات قدیمی ترین روزنامه‏فروش دوره گرد ایران است. آنچه در این مجموعه آمده، خاطرات محمدابراهیم رنجبر از وقایع تاریخی ایران در فاصلۀ کودتای 1299 تا انقلاب 1357 شمسی است. کتاب حاوی اطلاعات بکر و دست‏نخورده از شرایط روزگار ایران در این مقطع تاریخی 50 ساله است. این کتاب با رویکرد تاریخ شفاهی عامیانه، قرار است خواننده را با تجربیات تلخ و شیرین مطبوعات دورۀ پهلو...

چکیده فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد، اهمیت ژئوپلتیک و منطقه­گرایی را در نظام بین­الملل دوچندان کرده، به طوری که بسیاری از کشورها در سیاست خارجی خود منطقه­گرایی را به عنوان اصلی ثابت و اساسی جهت ﺗﺄمین منافع و امنیت ملی خود برگزیده­اند. نگاه عملی و نظری در طول سال­های گذشته در سیاست خارجی ایران عدم توجه به راهبرد نگاه به شرق و نگاه یک جانبه به غرب، باعث غفلت از سایر مراکز و منابع قدرت و ثروت جها...

کاربست روشهای زبان شناسی کاربردی در مطالعات تاریخی می تواند راه گشای بسیاری از مسائل مطرح در این حوزه باشد. این میان، گاه توجه به کنشهای زبانی جامعه، شناسایی «بافت» یک رویداد، و استخراج گفتمانهای تولید شده در آن آگاهیهای تاریخی نوینی پدید می آورد. بر این اساس، در مطالعۀ پیش رو با کاربست نگاه گفتمانی و بهره گیری از روش توصیفی فرکلاف و نظریۀ آوای متعارض باختین کوشش می کنیم روشی نوین در مطالعات مت...