تقدیرگرایی و باور مبتنی بر اندیشه قضا و قدری یکی از علل آسیب پذیری و شکست ایرانیان دربرابر تهاجم و ایلغار مغولان بوده است. باید دانست که زمینه های انحطاط و انقراض درجامعه ایران از دو قرن پیش از هجوم مغول (قرن های پنجم و ششم) آغاز شده بود. همچنین خرد ستیزی، نومیدی و کشتن روحیه ملی و ن‍ژادی، جهل و تعصب موجبات ضعف اخلاقی و معنوی و انحطاط اجتماعی و فرهنگی درجامعه ایرانی را فراهم ساخته بود. هجوم ب...

بیهق از نخستین خاستگاه های مذهب تشیع در ایران است که پیش از هجوم مغولان به تشیع اشتهار یافته بود. در پژوهش های مربوط به تاریخ تشیع در ایران، به زمینه ها و اسباب گسترش این مذهب در منطقه مذکور توجه لازم به عمل نیامده است؛ مقاله حاضر به بررسی علل رواج تشیع در بیهق اختصاص دارد یافته های این پژوهش نشان می دهد که رواج تشیع در بیهق افزون بر جاذبه های عقیدتی این مذهب، حاصل کارکرد عوامل و کنش نیروهای مخ...

نفوذ آب شور در نواحی ساحلی دریاها موجب تشکیل یک سطح جدائی بین آب شور و شیرین می گردد . سطح مزبور ثابت نبود . و با تغییرات پیزومتری سفره آبهای زیرزمینی جابجا می شود . برای آنکه از سفره آبهای زیر زمینی در نواحی ساحلی بتوان به بهترین نحو بهره برداری نمود بایستی با دقت کافی موقعیت سطح جدایی فوق را مورد مطالعه قرار داد . در این مقاله سعی شده که در طول سواحل دریای مازندران با توجه به اطلاعات موجود و...

بی تردید یکی از عوامل مهم در هجوم و فشار ترافیکی بر بخش مرکزی شهر تهران توزیع نامتعادل و ناموزون خدمات عمومی شهری بویژه خدمات درمانی – بهداشتی است که با برنامه ریزی و مکانیابی بهینه برای استقرار آنها در سطوح خدمات شهری می توان از حجم ترافیک و مراجعات مکرر شهروندان به منطقه مرکزی کاست و به امر تعادل بخشی در نحوه توزیع رفاه اجتماعی کمک نمود. بدین منظور این مقاله سعی دارد تا مشکلات و نابسامانیها...

دینور از شهرهای مهم و نسبتاً بزرگ اقلیم جبال (مادکهن) در روزگار خود بوده است. این شهر پس از سقوط دولت ساسانی و ورود اسلام به آن، برای مدتی نامش به ماه الکوفه تغییر کرد. پس از تغییر ساختار سیاسی و اجتماعی جامعه ی ایران و به وجود آمدن جامعه ی نوین ایرانی – اسلامی، زمینه های لازم برای رشد و ترقی شهرهای آن از جمله دینور فراهم شد. این شهر با پیشینه ی کهن تاریخی، با به وجود آمدن شرایط و زمینه ها و عوا...

بلایای طبیعی به حوادثی غیرقابل پیش بینی اطلاق می شود که منشأ انسانی ندارد. یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که این مقطع از تاریخ خراسان (قرون7ـ 14ق) حوادث و بلایای زیانباری را تجربه کرده که نتایج و پیامدهایی از جمله کاهش جمعیت و مهاجرت را در پی داشته است. واکنش دولتمردان و حکمرانان نسبت به کاهش پیامدهای ناشی از حوادث و بلایای طبیعی را با توجه به مستندات تاریخی می توان ضعیف ارزیابی کرد. در ...

نگهداری محیط زیست، مخصوصاً محیطهای آ بی از آلاینده­های گوناگون، بخصوص شوری، معضلی است که بشر امروز بیش از هر زمان دیگر با آن درگیر است. رود­های حله و  دالکی از منابع آبهای سطحی با اهمیت در استان بوشهر به شمار می روند. دشت برازجان در شمال استان بوشهر، یکی از دشتهایی است که در آن، شوری آب منجر به بحرانی گردیدن وضعیت آب زیرزمینی شده است. در این تحقیق سعی شده است تا با مطالعات آب-شیمیایی موقعیت و شک...

شادیاخ که همواره یادآور مرکز فرماندهی شهر نیشابور بوده است، رویدادهای گوناگونی نظیر جنگ، زلزله و دیگر بلایای طبیعی را تحمل کرده است. آنچه که کاوشهای باستان‌شناسی اخیر نمایان کرده است، جایگاه درخشان علمی، فرهنگی و سیاسی این شهر بین قرن 9 تا 12 می‌باشد، که قریب به یقین تا سال 1205 میلادی ادامه داشته است. با این وجود، در اثر رویدادی غیر مترقبه شهر به طور کامل ویران شد. تاریخچه رویدادهای ویرانگر و ...

تأثیر چشمگیر نظریه ولایت فقیه و نوپایی طرح آن و تراوش ذهنی اندیشمندان از سویی و هجوم فکری و فرهنگی بیگانگان برای ایجاد تردید و تزلزل در مبانی آن، از سوی دیگر، سبب طرح پرسش‌ها و شبهاتی در این زمینه گردید و ضرورت روشنگری بیشتر و نوپردازی قوی‌تر را نمایان ساخته است. از جمله شبهاتی که در این زمینه مطرح است، شبهه «ناسازگاری ولایت فقیه با دموکراسی» است. در این مقاله ثابت شد، نه تنها ولایت فقیه با دمو...

در این مقاله تلاش شده است تا آسیب‌های احتمالی ورود مدرنیته در ایران بر مساجد مورد بررسی قرار گیرد. مسجد در جامعه ایرانی همواره از جایگاه بالایی برخوردار بوده است. نقش مساجد در همبستگی اجتماعی و اعتلای روحی و معنوی مردم بسیار برجسته بوده است. مساجد، سنگر مقاومت مردم و حفاظت از کیان دین و فرهنگ در برابر هجوم بیگانگان بوده‌اند. در عین حال ورود مدرنیته در مساجد تحت عنوان شبه‌مدرن از طریق تکنولوژی ص...