چگونگی علم خداوند به مخلوقات باتوجه به بساطت ذات او‘مسأله ای است که از دیرباز مورد بحث فلاسفه اسلامی بوده است . حکمای مشاء قایل به علم حصولی فعلی خداوند به اشیاء و حکمای اشراقی معتقد به علم حضوری باری تعالی به اشیاء بوده اند و در اینکه این علم ‘ اجمالی است یا تفصیلی و اگر تفصیلی است چگونه با بساطت ذات حق سازگار است نیز آرایی مطرح بوده است . از جمله مسائلی که در حکمت متعالیه ملاصدرا به خوبی حل ...

عدالت از واژگان مورد توجه حکیم سنایی است که از سر اعتقاد و آگاهی از تأثیر وجوه عدالت بر جامعه، بارها این واژه ی والا را در آثار و اشعار خود به کار برده است. واقع بینی توأم با آرمان گرایی حکیم سنایی سبب گردیده تا وی در عین حال که به تصویر جامعه ی آرمانی و مطلوب می پردازد از توجه به واقعیت های دنیای سیاست و رابطه ی نیروهای موجود در جامعه غافل نباشد. این متفکر و شاعر بزرگ به خاطر آشنایی با آراء و ...

در این تحقیق، به‌منظور تفکیک الگوهای بارش در ایران، 130 متغیر هواشناسی از داده‌های درازمدت 81 ایستگاه سینوپتیک استخراج و 98 متغیر ترکیبی محاسبه شد. از بین آن‌ها، به روش حذف پس‌رو، 39 متغیر جهت تحلیل انتخاب شدند. سپس با تحلیل عاملی تعداد متغیرها در شش عامل اصلیِ بارش‌های تابستانه، بارش بهاره و شدت بارش ماه‌های سرد، تعداد روزهای برفی، طول جغرافیایی، ضریب تغییرات بارندگی سالیانه، و تعداد روزهای توف...

چکیده: اثبات وجود خداوند یکی از دغدغه های اساسی فلسفه سنتی است. با ظهور کانت این مساله بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است، جریانی که تصور می شود ما بعد الطبیعه را تقریبا به بن بست رسانیده است. علی رغم تحدیی که در سیستم نظری کانت در مقابل این گونه مباحث صورت گرفته است ، تمامی طرق وصول به غایاتی که مابعد الطبیعه آن ها را دنبال می کند – و البته مدعی شناختی یقینی در مورد آن هاست ؛ که این به هیچ و...

عالم هستی مظهر صفات الهی، عظمت وحکمت حق تعالی است و خداوند با آفریده هایش خود را به انسان ها نمایانده است. در این میان انسان که در پایین تر نشئه جهان هستی و دارای تمام ویژگی های این عوالم است، توان سیر در نشئه های دیگر و قرب به حق تعالی را دارا است. هدفی که با عنوان سعادت و کمال انسان همواره مورد جستجوی بشریت بوده و به صورت ویژه در مباحث عرفان اسلامی مطرح است که بر اساس آن انسان با سیر عمیق در ...

بحث «وحدت وجود» در عرفان و فلسفه اسلامی به عنوان بحثی پرمناقشه شناخته می شود. این بحث در حکمت متعالیه که محل تلاقی جریانات فکری پیش از خود بوده، نیز به گونه ای جلوه گر شده است. یکی از پرسش های اساسی مطرح در این زمینه چگونگی راه یافتن این بحث به فلسفه اسلامی است؛ پرسشی که در این مقاله برآنیم تا پاسخش را در بحثی نزد ابن سینا بیابیم که می توان آن را «حقیّت خدا» (انتساب حق به خدا) نامید. چنین به نظر...

این تحقیق به بررسی چگونگی پاسخگویی به سؤالات کودکان دبستانی درباره خداوند پرداخته است. سؤال اصلی تحقیق این است که چگونه می توان به سؤالات کودکان دبستانی درباره خداوند پاسخ داد، به گونه ای که برای آنان قابل فهم باشد و در عین حال موجب بدفهمی آنان نشود. بدین منظور از دو روش تحقیق توصیفی تحلیلی و تحلیلی استنباطی استفاده شده است. در این تحقیق دو مبنا به دست آمد: یکی این که تصور کودکان از خداوند تحت ...

پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه بین جنس، سن و وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی با باورهای مذهبی کودکان انجام شد. بدین منظور مصاحبه ها و نقاشیهای 122 کودک 6 تا 11 ساله که با استفاده از روش نمونه برداری طبقه ای انتخاب شدند، دربارة باورها و مفاهیم مذهبی بررسی شدند. نتایج نشان دادند که کودکان در ترسیم خداوند از نور بیش از سایر نمادها استفاده کردند. در تداعی آزاد نیز صفت نیک خواهی پروردگار بیش از سایر صفتها ...

از جملۀ اندیشه های بدیع غزالی، نظریة «بدن جدید» در مبحث جاودانگی است که در کتاب تهافت الفلاسفه و در نقد نظر حکمای مشاء در مبحث معاد طرح شده است .براساس این دیدگاه اساس و حقیقت انسان نفس اوست و با مرگ و فنای بدن، نفس باقی است و در هنگام حشر فرقی نمی کند که خداوند همان بدن یا بدنی دیگر را بازگرداند، زیرا حقیقت انسان نفس اوست و این امکان وجود دارد که خداوند بدن جدیدی خلق کند. از نظر او خلق بدن جدی...

به دلیل اهمیت آب در باروری و زایندگی طبیعت، بخش مهمی از اساطیر به این عنصر حیاتی اختصاص یافته است. آب و ابرهای باران زا در گسترة اساطیر، گاه به شکل زن و گاو پدیدار شده است که اژدهایی (نماد خشکسالی) با حبس آنها، مانع طراوت و زایندگی طبیعت می شود. سپس پهلوانی با شکست اژدها و آزادی گاوها یا زن های در حبس (آب و ابرهای باران زا) دوباره زایندگی و سرسبزی را به طبیعت بازمی گرداند. در این جستار، اهمیت آ...