یکی از مباحث مهم عرفانی ـ فلسفی، تبیین و تشریح هویت حجت الهی است که نحله های فکری متفاوت با رویکردهای مختلفی به بررسی این مبحث پرداخته اند. خداوند حکیم در قرآن کریم از حجت الهی با عنوان های گوناگونی هم چون کلمه الله، رسول، نبی و... سخن گفته است که خود منشأ تفاسیر و برداشت های متنوعی شده است، البته جامع ترین و صحیح ترین برداشت را مفسران واقعی قرآن یعنی پیامبر و اهل بیت ایشان صلوات الله علیهم اجم...

ابوعبدالله احمد بن محمّد بن اسحاق به ابراهیم هَمَدانی ـ ابن‌فَقیه هَمَدانی، جغرافیدان ایرانی (نزدیک به: 255-330ﻫ. ق.) در کتاب ارزشمند خود «اخبار البُلدان» که احتمالاً در 290ﻫ. ق./ 903م. نوشته شده است، ترجمۀ متن دو سنگ‌نوشته در دامنۀ کوه الوند همدان (= سنگ‌نوشته‌های گنج‌نامه) را آورده است. با وجود این، ترجمۀ او کوچک‌ترین همانندی‌ای با متن سنگ‌نوشته‌های داریوش بزرگ و خشایارشا در دامنۀ کوه الوند ندارد و آ...

چکیده ابوالقاسم حسن بن احمد عنصری بلخی ، یکی از بزرگترین قصیده سرایان و مدیحه گویان ادب فارسی است . او ملک الشعرای دربار سلطان محمود غزنوی بود و پایه و منزلت وی آنچنان بود که اکثر شعرای آن زمان می بایست به واسطه وی ، قصاید خود را به دربار سلطان محمود معروض دارند . شعر عنصری را در نهایت استحکام و رزانت و متانت دانسته و به خصوص در قصیده و مدیحه سرایی اشعار او را سرمشق شاعران پس از وی پنداشته اند ...

رودکی نظر به جایگاه رفیعش در ادب پارسی همواره مورد توجه شاعران، نویسندگان و مورخان عرب بوده است و به فراخور آثار و اشعارشان از جلالت قدر و علوّ مقام وی سخن گفته اند. از مهم ترین این شعرا و نویسندگان می توان به ابراهیم بن یحیی بن عثمان غزی، احمد بن عمر منیفی، نجاتی نیشابوری، ابوحیان توحیدی، عز الدین بن اثیر جرد جزری و یاقوت حموی اشاره کرد که در آثارشان دربارۀ رودکی سخن گفته اند. در بحث از جایگاه ...

تاریخ دامپزشکی و بیطاری در ایران قدمتی دیرینه دارد. تدوین کتاب‌های جانورشناسی پس از اسلام به همراه ترجمة آثار ارسطو درین باب نظیر اجزاء الحیوان و طباع الحیوان و همزمان با بهره‌وری از آیات و روایاتی از پیامبراکرم (ص) و اهل بیت(ع)  که در آن به رابطة انسان با جانوران و احکام و آداب صید و ذبح می پردازد، راهی دراز دامنه طی کرده است تا آنجا که تعداد نسخ دامپزشکی و جانورشناسی موجود را سیصد نسخه ذکر کر...

هرات در عصر تیموریان، به ویژه در دو مقطع طولانی زمامداری شاهرخ و حسین بایقرا، از رونق قابل توجهی در عرصۀ فرهنگ و هنر برخوردار بود. حیات فرهنگی هرات در دورۀ طولانی حکومت شاهرخ، تحت­تأثیر عوامل و مؤلفه­های مختلفی قرار داشت که در این مقاله با دسته­بندی آنها به چهار مؤلفۀ شریعت­گرایی، گسترش زبان فارسی، ایران محوری و تصوف، به تحلیل و بررسی هر یک از این عوامل و ویژگی ها و حامیان آنها، به ویژه شخص شاه...

سلسلــه تیموری یکی از حکومتهای معروفی بود که در قرن هشتم هجری قمری در شمال شرقی ایران که در آن زمان جزء پیکره ی این مملکت به حساب می آمد ، تأسیس شد . بنیانگذار این سلسله ؛ «تیمور گورکانی » بود . تیمور بخاطر طبع خشنی که داشت ، هر منطقه ای را که فتح می کرد ، علما ، صنعتگران و ارباب حِرَف را به سمرقند می فرستــــاد و بقیه را از دم تیـــغ می گذراند . یعنی ؛ علیرغم طبع خشنی که داشت ، با دانشمندان ، صن...

حسن بن زاهد، مشهور به غریبِ کرمانی از دانشمندان ایرانی است که در نیمه اول سده هشتم هجریزنده بوده است. وی در سال 723 هجری قمری از فضای نامساعد اجتماعی و فرهنگی ایران در زمانحکومت ابوسعیدِ بهادر از ایلخانان مغول به زیر سایه حمایت سلطان محمد بن تُغلُق، دومین پادشاهسلسله تُغلُقشاهیانِ هند پناه برد و آثاری در علم کیمیا تألیف و به آن پادشاه تقدیم نمود. اولین اثر ایننویسنده، کتابی به زبان فارسی با عنوان مفتا...

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، علاوه بر تبیین ویژگی‌های اسناد دیوانی دوره تیموری (قرن نهم قمری)، بررسی نقش و اهمیت ‌این اسناد در شناخت ساختار قدرت و نظام دیوان­سالاری تیموریان است. جامعۀ آماری: جامعۀ مورد بررسی، کلیه اسناد دیوانی صادرشده از جانب شاهان تیموری (سلطانیات) است که اصل سند در حال حاضر در آرشیوها یا موزه‌های کشورهای مختلف نگهداری می‌شود. روش/ رویکرد پژوهش: شناسایی و گردآوری اسناد مورد نظر ...

رابطه عقل و دین از دیرینه ترین مباحث تفکر بشری است ، به طوری که در تاریخ تفکر اسلامی و در ارتباط با تبیین نسبت بین عقل و دین اختلاف نظر وجود دارد ، هر گروه یا فرقه ای به نوعی با دین برخورد دارند ؛ بعضی به ظاهرآیات و روایات اکتفا می کنند و مخالف دخالت عقل در دین هستند و بعضی عقل را در دین دخیل می دانند، در این میان بررسی دیدگاه ملاصدرا و إبن تیمیه قابل توجه می باشد . در این پژوهش کوشش شده بررسی ...