فرهنگ شیوه ی زندگی یک قوم است؛ شیوه ی ارضای نیازها در جامعه ای معین. خواه نیازهای زیستی و خواه نیازهای مربوط به باورها و ارزش ها. هر اثر فرهنگی و هنری، نشان دهنده ی رویدادی است که در آن مقطع زمانی و تاریخی برای فرهنگ یک جامعه تعریف شده و حتی پایداری تأثیرات آن فرهنگ، متعلق به دوره ای نامحدود است و با سیر تحول در تاریخ، بر حسب نیاز هر روزگار، به حیات خود ادامه داده است. اثر هنری و فرهنگی (در این...

شیخ شهاب الدین سهروردی بنیان­گذار حکمت نوریه است؛ او با ارائه جهان­شناسی مبتنی بر نور، خلقت انوار بی نهایت را، که ناشی از نظم و پویایی خاصی است، تبیین می کند. ایشان بر همین مبنا، «عالم نورانی خیال» را مطرح می کند، موضوعی که نقطة عطفی برای مسائل حکمی و خلاقیت­های هنری به حساب می آید؛ زیرا نور رمزی است که در هویت هنر اسلامی، نقشی اساسی دارد؛ از یک سو بر منشأ هنر، یعنی عالم خیال، تأکید می کند و از...

فرش‌های روستایی ایران منابع مهمی برای مطالعۀ هنر و فرهنگ روستایی ایران به شمار می‌روند. کاربرد نقوش و رنگ‌های به‌کاررفته در این فرش‌ها بازتاب فرهنگ، آداب و رسوم، هنر و تجربۀ زیست مردم منطقه است. حضور وجوه مشترک در نقوش به‌کاررفته در قاب‌های فرش‌های خشتی و رنگ آن‌ها حاکی از روح حاکم بر این آثار، تحت تأثیر معاشرت با طبیعت است. در این فرش‌های خشتی، تفاوت‌هایی از لحاظ ظاهری و تکنیکی وجود دارد که بر...

سرزمین ایران از اولین و مهم‌ترین مراکز تولید ظروف سفالی متنوع است. نقاشی روی سفال قدمتی طولانی دارد. هنرمند سفالگر در طول تاریخ شکل‌گیری سفال از شیوه‌های مختلف نقش‌اندازی و نقوش متفاوت استفاده کرده است. بعضی از نقوش جنبهٔ مقدس و آیینی دارند و از اعتقادات و باورهای مردم سرچشمه گرفته‌اند. این نقوش به صورت طبیعی یا تجریدی زینت‌بخش سفال‌ها شده‌اند. یکی از نقوشی که در آثار هنری ایران از دیرباز تاکنون...

حدود دو سده پس از ظهور اسلام، تولید سفال در سرتاسر سرزمین‌های اسلامی به‌تدریج دستخوش تغییراتی شگرف شد. در سرزمین‌های شرقی اسلام این تحولات هم‌زمان با آغاز نهضت‌ها و جنبش‌های ایرانی و تأسیس سلسله‌های مستقل مانند طاهریان و سامانیان صورت پذیرفت. مهم‌ترین سهم هنرمندان سامانی در ساخت سفال‌های اسلامی ابداع و تکامل سفال‌های منقوش گلابه‌ای است. این سفالینه‌ها با الگوهای تزیینی متنوعی همچون نقوش تجریدی،...

بیان مسئله: آرایه‏‌های برگرفته از طبیعت بخش جدایی‌‏ناپذیر معماری ایران بوده که با مخاطبان به گفت‌وگو نشسته است و دنیایی از باورها، ارزش‌ها و اندیشه‏‌ها را با استفاده از نقوش هندسی و غیر‏هندسی به تصویر می‏‌کشد. گذر زمان تغییرات ساختاری و معنایی بدیعی در آرایه‌های معماری ایجاد کرد، به‌طوری که در ایران دورۀ پهلوی، با تولد گفتمان‌های جدید، تزیینات معماری سیمایی متفاوت به خود گرفتند و مفاهیم متنوعی ...

در جوامع امروز روابط پولی بسیار متنوع و پیچیده شده است و به علت وجود معاملاتی که نیاز به رد و بدل کردن اسکناس با حجم زیاد دارد، توسل به صدور و تبادل چک اجتناب ناپذیر است. در حقیقت طرف های معامله چاره ای به جز صدور و رد و بدل نمودن اوراق بهادار ندارند. در غیر این صورت هر تاجر فعالی برای برآوردن تعهد مالی خود نیاز به داشتن یک بانک کوچک خواهد داشت که این نه مقرون به صرفه است و نه عملی. مقررات و قو...

چکیده ظروف سفالین نیشابور در قرون 3 تا 5 ه.ق گروه وسیعی را تشکیل می دهند که درصد عمده ای از آن ها با انواع نقوش انسانی، جانوری و تجریدی تزئین شده اند. سبک طراحی این نقوش معرف شیوه ای انتزاعی است که نشان از یک هم سنخی در ساختار بصری با آثار هنری دوره ی معاصر دارد و از جمله ی آن طراحی انواع پرندگان با نمود های تصویری متنوع است. این پژوهش سعی بر تحلیل و توصیف شیوه ی طراحی و ساختار بصری پرندگان م...

گاستون باشلار، شناخت تخیّل شاعر و هنرمند را از ورای تحلیل تصاویر ادبی یا هنری مبنای اندیشه خود قرار می دهد. او در تصاویر مورد مطالعه خود، عناصر چهارگانه «آب»، «باد»، « آتش» و « خاک» را که از دیر باز در تمدن کهن شرق نیز مطرح بوده است، به عنوان قالبی برای سنجش عناصر موثر بر روی تخیّل نویسنده در نظر می گیرد و از کهن الگوهای اسطوره ای و تحلیل تخیّل هنرآفرین، بر اساس جلوه مادی عناصر چهارگانه استفاده می...

هدف کلی این پژوهش، تعیین ویژگی های تربیت زیبایی شناسانه ی دینی بر مبنای عرفان اسلامی پرداخته بوده است. با توجه به این هدف کلی، ابتدا به تعیین نسبت بین زیبایی شناسی و دین بر مبنای عرفان اسلامی پرداخته شده است. در ادامه، به تعیین اهداف و روش های تربیت زیبایی شناسانه ی دینی مبتنی بر عرفان اسلامی، به ترتیب به عنوان اهداف جزیی، اقدام شده است. تحقیق حاضر از نوع کیفی و در ردیف طرح های پیدایشی قرار گرف...