عبور از افلاک از موضوعات مشترکی است که در بسیاری از سفرنامه ها و معراج نامه ها تکرار می‌شو؛ اما کیفیت عبور از این افلاک، نقش افلاک و ساکنان آنها و همچنین مبانی اسطوره ای و دلالت‌های نجومی در آنچه سالک مشاهده یا تجربه می‌کند یکسان نیست. سه سفرنامه ای که به مقایسه آنها پرداخته ایم از حیث درون‌مایه‌ یکسان نیستند. معراج نامه، سفرنامه‌ای است که جنبه دینی و اعتقادی دارد؛ اما در روایتی که بوعلی به آن ...

دلایل مرکزیت و سکون زمین را، در میان آثار نجومی دورۀ اسلامی، باید در کتب هیئت یافت. زیرا در این آثار، به کیهان شناسی ریاضی بر اساس هیئتِ مجسم افلاک و موقعیت زمین در میان آنها پرداخته شده است. این دلایل که در کتاب مجسطی بطلمیوس ریشه دارند، بر مشاهدات و پیش فرض هایی بنا شده اند. در این مقاله تک تک این دلایل مطرح و شرح داده می شوند و با روشی تحلیلی سعی می شود که پیش فرض های این دلایل روشن شوند. این...

تشریح زمان آفرینش گیتی و موقعیت پدیده های نجومی در زایچه کیهان، در کتاب بندهش، باعث شده است تا مولف بندهشن بیشترین اصطلاحات و واژگان نجومی را بکار گیرد و در نتیجه بندهشن به غنی ترین کتاب نجومی در زبان پهلوی و ادبیات ایرانِ پیش از اسلام بدل شود. از اینرو واژگان نجومی بندهشن و شناخت دقیق آنها، یک امر کاملاً کلیدی و تعیین کننده در درک مطالب نجومی سایر متون زردشتی است. این پژوهش که حاصل آن تدوین یک و...

چکیده ندارد.

فضا در جغرافیای کشاورزی به جهت ارتباط آن با کشاورزی‘ از جایگاه خاص و اهمیت ویژه ای برخوردار است و بر همین اساس‘ تحلیل فضایی بخش عمده مطالعات جغرافیای کشاورزی را تشکیل می دهد. در این مقاله‘ ضمن مروری بر اهمیت و نقش تحلیل فضایی در جغرافیای کشاورزی‘ نگرش جغرافیای کشاورزی به فضا‘ مفهوم کشاورزی‘ سؤالات اساسی در یک تحلیل فضایی‘ رویکردهای تحلیل فضایی در جغرافیای کشاورزی‘ نگرش سیستمی‘ شیوه های تحلیل ...

عنوان مقاله حاضر «مثنوی مولوی و نجوم» است. وقتی که وضعیت علوم را در قرن هفتم و هشتم هجری مطالعه می­کنیم، متوجه پیش­رفت و توسعه علوم عقلی و نجوم در کنار علوم نقلی می­شویم و در می­یابیم که از بین ستارگان عرصه ادب فارسی، مولوی شاعر آفاق و انفس است. در این پژوهش نیز مجالی فراهم آمده است تا با طریق استفاده مولانا از دانش نجوم، ابزار نجومی، پدیده­های جوّی، پیوستگی با اختران، سعد و نحس، افلاک، ستارگان ...

حمدانیان دولتی شیعه مذهب بودند که از اوایل قرن چهارم هجری تا پایان این قرن در موصل و سپس در حلب حکومت داشتند . آسیای صغیر در این دوران از اهمیت و حساسیت فوق العاده ای برخوردار بود و علاوه بر حمدانیان حکومت های متعددی نظیر خلافت عباسی ، اخشیدیان ، آل بویه ، رومیان و فاطمیان بر سر گسترش نفوذ خود ، ناگزیر در چالش با یکدیگر به سر می بردند . حمدانیان خود را در مرکزیت جغرافیای سیاسی منطقه مهمی یافتند...