استناد به استدلالاتی چون «امتناع انطباع کبیر در صغیر» و «صور موجود در خواب» از جمله دلایل اساسی شیخ اشراق در قائل شدن به عالم مثال است. وی به جهت نقش واسطی عالم مثال میان عالم ماده و عقول بسیاری از حقایق هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی، همچون بهشت و جهنم صوری، شیاطین و اجنه صوری، نغمه‌های خوش و رایحه‌های دل‌انگیز از احوالات سالکان، صور ملائکه، منشأ کرامات و معجزات، صور خواب و رؤیا، و وحی و الهام را ...

دان کیوپیت یک مسیحی ضدواقع¬گراست. او خدای سنتی واقع¬گرایانه را قبول ندارد و می¬گوید زمانی مردم، خداوند را وجودی واقعی و عینی می¬پنداشتند که در یک جهان نامرئی وجود داشت ولی ما امروزه پی برده¬ایم که خداوند همان ارزش¬هایی است که برای ما مهم است، پس نباید به دنبال خدای عینی و متعین در جهان بگردیم. کیوپیت معتقد است که گزاره¬های دینی با عالم خارج ارتباطی ندارند ‏بلکه زبان دینی، زبانی است که احساسات و...

مرگ‌اندیشی، از دل‌مشغولی‌های دیرپای آدمی و همچنین اندیشمندان معاصر ازجمله پل تیلیش به‌شمار می‌آید. که البته آرای او به جهت غلبة دیدگاه اگزیستانسیالیستی وی در این مسئله، رنگ و بوی نسبتاً متفاوتی می‌یابد. به طور کلی مسئلة آخرت برای وی معنایی متعالی‌تر از معنای مصطلح حادثه واپسین دارد که آن عبارت است از استعلای آفرینش در پرتو حیات ابدی. ابدیت در اندیشة وی، امری نیست که در آینده به آن دست یابیم بلکه...

در پژوهش پیش رو تلاش شده است مفهوم «مرگ» در متون داستانی فلسفه برای کودکان و دیدگاه علامه طباطبایی، با یکدیگر مقایسه شود. برای رسیدن به این هدف از سه روش تحقیقِ تحلیل محتوای کیفی، تحلیل مفهومی و زبانی و تحلیل تطبیقی استفاده شده است و پس از بررسی مفهوم مرگ در سه داستان‌ فلسفی برای کودکان به‌عنوان نمونه و نظر علامه ‌طباطبایی در این مورد، تفاوت‌ها و شباهت‌های آنها در مقولات زیر مقایسه شد: ترس از مر...

در ادبیات علمی گاهی دین را یکی از ارکان هر فرهنگ می‌شمرند؛ و بعضی مواقع فرهنگ را یکی از بخش‌های دین معرفی می‌کنند. نسبت میان این دو مفهوم، مسئله‌ای است که این پژوهش در مقام پاسخگویی به آن است. برای این کار از روش تحلیل منطقی مفاهیم و قیاس برهانی فلسفی استفاده و تلاش شده است، مبتنی بر حکمت متعالیه، گامی برای پاسخگویی به این پرسش برداشته شود. از منظر حکمت متعالیه، فرهنگ همان معانی عقلانی و یا خیا...

خواجه نصیر طوسی، فیلسوف، متکلم و عارف نامی شیعی، در رساله گران‌سنگ آغاز و انجام، تأویلات گسترده‌ای از آیات معاد ذکر کرده است که فهم و تصویر جدیدی از معاد به‌دست می‌دهد که بسیار متفاوت از تصویر کلامی رایج از معاد است. وی ازدواج با حورالعین را به اتحاد با صور علمی؛ روز جمع بودن قیامت را به ارتفاع زمان و مکان و جمع شدن خلق اولین و آخرین؛ «اذا الوحوش حشرت» را به حشر انسان‌ها بر صورت ذاتی‌شان؛ برزخ ...

یکی از راه هایی که در طول تاریخ اسلام مورد استفاده برخی افراد و مکاتب جهت تفسیر قرآن بوده است، تفسیر به رأی می باشد. تفسیر به رأی یعنی تفسیر آیات قرآن بدون در نظر گرفتن قرائن متصل و منفصل و بدون توجه به روایات معصومین (ع) و بدون توجه به آیات دیگر قرآن و صرفاً بر اساس میل و نظر شخصی. در روایات از تفسیر به رأی نهی شده و از عواقب خطرناک آن همچون خروج از دایره ایمان و ورود به دایره کفر و عذاب جهنم خ...

خطبه «متّقین» از خطابه­های وزین و رزین امیر سخنوران، امام علی(ع) است. گزاره­های این خطبه، تصویری هنری از پارسایان و توصیف دقیق آنان است؛ تجسیم حالات معنوی اهل تقوا در شب و روز، ترسیم نگاه رفتاری آن­ها به بهشت و جهنم، علم و حلم تقواپیشگان، بصیرت در دین، تعامل با گروه­های مختلف مردم، آرزوها و سیره فردی و اجتماعی پرهیزگاران از ویژگی­های تبلور یافته در این خطبه است. در جستار حاضر با نگاه درون متنی و...

دان کیوپیت یک مسیحی ضدواقع¬گراست. او خدای سنتی واقع¬گرایانه را قبول ندارد و می¬گوید زمانی مردم، خداوند را وجودی واقعی و عینی می¬پنداشتند که در یک جهان نامرئی وجود داشت ولی ما امروزه پی برده¬ایم که خداوند همان ارزش¬هایی است که برای ما مهم است، پس نباید به دنبال خدای عینی و متعین در جهان بگردیم. کیوپیت معتقد است که گزاره¬های دینی با عالم خارج ارتباطی ندارند ‏بلکه زبان دینی، زبانی است که احساسات و...

درقرآن،آیات متعددی هست که مساله خلود بهشتیان وجهنمیان راگوشزد می کند،عده ای راسعادتمندومخلّددربهشت ومتنعم ازنعمتهای آن، ودسته دیگر راشقاوتمندومعذّب به انواع عذاب معرفی می کند.دراین مقاله، سخن درمعنای«خلود» درآیات105تا108هود متمرکزاست؛ وبه واکاوی میزان وقلمرو آن ازمنظر ملاصدرا وعلامه طباطبایی می پردازد؛ دراینکه مراد ازخلودچیست وآیا بین خلوداهل بهشت وجهنم تفاوتی هست یانه؟ بین مفسرین ومتکلمین اختلاف...