مطبوعات به عنوان رسانه ای عمومی و فراگیر ، همواره به عنوان یکی از ابزار انتقال پیام مطرح بوده اند. از زمان پیدایش مطبوعات در ایران، این رسانه در خط سیر خاص هر دوره به طی طریق پرداخته و به مقتضای شرایط سیاسی و اجتماعی روند خاصی را دنبال کرده است. گاه مانند دوره ی مشروطیت به یکباره تعداد نشریات افزایش یافته و بالنده می شوند . گاه با سختگیریها و توقیفها به حاشیه ی سیاست رانده شده و تا جایی که به آ...

این تحقیق با بررسی تطبیقی نظام مردسالاری یا پدرسالاری در خانواده در دوره زمانی پهلوی و بعد از انقلاب اسلامی صورت گرفت. متغیر های پژوهش، نظام تقسیم کار، ابعاد تغییرات و عوامل موثر بر تغییرات را شامل می شود. روش تحقیق تطبیقی تاریخی است. در چهارچوب نظری تحقیق از نظرات جامعه شناسانی همچون دیدگاه نوسازی اسملسر و ایزنشتاد، همچنین نظریه گیدنز، نظریه همبستگی دورکیم و از نظریه جامعه شناسان شهری از جمله ...

ناسیونالیسم یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین مکتبهای سیاسی جهان معاصرمیباشد. این مکتب سیاسی بعد از ورود به ایران در زمان قاجار موجب بیداری و هوشیاری ملی ایرانیان شد و سهم مهمی در جنبشهای عصر قاجار مخصوصاً انقلاب مشروطه داشته است.بعد از آنکه استقرار مشروطه در کشور دچار مشکل شد و بحران های فراوان کشور را به ورطه¬ی تجزیه و نابسامانی برده بود. ناسیونالیستهای ایرانی به ترویج اندیشه های ناسیونالیستی در...

این مقاله به بحث از تاریخِ ایده «دانشگاه اسلامی» می‌پردازد و نشان می‌دهد که برخلاف تصور اولیه، پیش از انقلاب اسلامی 1357 نیر مباحث مهمی در مورد «دانشگاه اسلامی» مطرح بوده و نخستین بار این پیشنهاد در اواخر دهه سی شمسی مطرح شده است. دست‌کم سه روند اصلی زمینه‌سازِ ظهور اندیشه «دانشگاه اسلامی» در این دوره بوده است: اولاً تداوم سیاست‌های دین‌ستیزانه پهلوی اول در دوره حکومت پهلوی دوم، به‌خصوص نیاز به رخ...

سرشت دولت پهلوی اول، همواره مورد بررسی و مجادلۀ کلامی از سوی پژوهشگران قرار داشته، اما اجماعی دربارۀ صفت قطعی یا صفت اعظم این دولت حاصل نشده است . در این پژوهش نیز تلاش شده است با ارائۀ یک الگوی مطالعاتی و فقط از طریق کنکاش در یکی از سیاست های کلان دولت، یعنی سیاست عشایری به فهم و توصیف درون مایه و ماهیت دولت پهلوی اول پرداخته شود . پرسش اصلی این تحقیق این است که با توجه به برنامه ریزی دولت پهل...

مقدمه: در این مقاله از منظری جامعه شناختی به بررسی تاثیر قدرت سیاسی بر شهرنشینی و شهرسازی در عصر پهلوی اول پرداخته شده است. رضاشاه با تحولاتی که در نظام آموزشی، اداری، مالی و نظامی و..ایجاد کرد، شکل و محتوای جامعه و روابط اجتماعی را دگرگون ساخت . شروع تحولات شهرسازی و شهر نشینی به مفهوم جدید آن نیز تا حد زیادی مربوط به این روزگار است. روش پژوهش: با استفاده از ...

جزیره ی خارگ از جمله جزایر خلیج فارس است که علیرغم وسعت کم به لحاظ اقتصادی، نظامی و تاریخی از اهمیت فراوانی برخوردار بوده است. در دوران باستان حکمرانان برای فرمانروایی بر سایر جزایر خلیج فارس، بازرگانان برای ارتباط سریعتر میان مدیترانه و هندوستان و دریانوردان به خاطر وجود لنگرگاه، بندر طبیعی و آب و هوای مساعد به جزیره ی خارگ توجه خاص داشته اند. در قرون اولیه اسلامی جزیره خارگ علاوه بر اهمیت ت...

پژوهش حاضر تماشاگر تئاتر ایران را از منظر جامعه شناختی در دوره زمانی پهلوی (پهلوی اول و پهلوی دوم) مورد مطالعه قرار می دهد. شیوه ی طرح مباحث در هر فصل بدین منوال خواهد بود که ابتدا شرحی از اوضاع سیاسی-اجتماعی و وضعیت فرهنگی اجتماع در دوره ی مورد نظر ارائه خواهد شد، سپس با اختصار وضعیت کلی تئاتر در دوره ی مورد نظر بیان می گردد تا زمینه ی آشنایی لازم برای طرح مباحث جامعه شناسی فراهم گردد. پژوهش ب...

تعدد و تکثر نهاد های اطلاعاتی و مراجع نظارتی، از مهم ترین ویژگی های حکومت پهلوی دوم بود که این امر از ترس و نگرانی وی از بروز مخالفت­ های داخلی نشأت می­گرفت. بازرسی شاهنشاهی به عنوان یک سازمان اطلاعاتی- امنیتی در نتیجه شرایط داخلی کشور در سال های پس از کودتای 28 مرداد 1332ش. در اواخر دهۀ سی ایجاد شده و با یک وقفه چند ساله و تأسیس مجدد در 1347ش. تا آخر عمر رژیم پهلوی برقرار بود. حیات این سازمان ...

یکی از موضوعات اساسی در جامعه شناسی سیاسی هر جامعه ای، ماهیت دولت در آن جامعه است. دولت ها ماهیت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی گوناگون دارند. در این نوشتار ماهیت سیاسی دولت در ایران دوره پهلوی از نظر میزان گذار به دموکراسی بررسی می شود. هدف از بررسی ماهیت سیاسی دولت آن است که چگونگی اعمال حاکمیت مردم و تعامل میان شهروندان و حاکمیت روشن شود. با این رهیافت، پرسش اساسی این است که ماهیت دولت در ...