به کمک فرایند دستوری‌شدگی می‌توان چگونگی تکوین امکانات دستوری زبان را صورت‌بندی کرد و توضیح داد. در دستوری‌شدگی کلمات به امکانات دستوری تبدیل می‌شوند و در عین حال امکانات دستوری که معمولاً قدیمی‌ترند به تدریج از بین می‌روند و با تغییر واژگان دوباره امکانات دستوری جدیدی خلق می‌شود. در واقع این تغییر، یک جریان تقریباًَ یک‌سویه است که مرتباً تکرار می‌گردد و از این رو مشخص? چرخه‌ای بودن را برای آن قائل...

استعارة دستوری در مقالات پژوهشی پزشکی: بررسی مقایسه­ای مجلات ایرانی به زبان انگلیسی و مجلات انگلیسی/ آمریکایی*   نسرین صیفوری[1] عباسعلی رضایی[2] آقا فاطمه حسینی[3]   تاریخ دریافت: 4/12/91 تاریخ تصویب: 27/11/92   چکیده استعارة دستوری مهم‌ترین ویژگی گونة علمی زبان انگلیسی به حساب می‌آید که باید به‌طور مناسب، بجا، و در دفعات کافی به کار گرفته شود، در غیر این صورت زبان به نوع محاوره‌ای نزدیک می‌شو...

غزلیات سعدی به چهار بخش غزلیات قدیم، طیبات، بدایع و خواتیم تقسیم بندی شده­ است. به نظر می­رسد غزلیات قدیم در دوران جوانی و طیبات و بدایع در دوران پختگی و اوج شاعری سعدی سروده شده و خواتیم مربوط به دوران پیری اوست. اگر چه جوهره­ی شعر سعدی در غزلیات، عشق است، اما این عشق در غزلیات قدیم، عشق زمینی و در خواتیم عشق عرفانی است، حتی در بعضی از غزل­های خواتیم، اخلاقیات و زهد  غلبه دارد. این دوگانگی در ...

مقدمه و اهداف: آگاهی از دگرگونی سیمای سلامتی (health transition) در هر کشور، از مهم ترین اطلاعاتی است که در برنامه­های توسعه ی اجتماعی و برنامه­ریزی برای تأمین، حفظ و ارتقای سلامت جامعه مورد استفاده قرار می­گیرد. دگرگونی سیمای سلامتی بــــر پایه ی دوگــذار جمعیت شناسی (demographic transition) و همه­گیرشناسی (epidemiologic transition) استوار است. روش کار: برای به دست آوردن سیمای سلامتی و دگرگونی...

آشنایی زدایی در جهان متن، شامل همه ی شگردهایی می شود که در برجسته سازی یک متن ادبی دخیل اند و معمولاً با نوعی هنجارگریزی همراه هستند و می توان گفت آشنایی زدایی نتیجه ی برجسته سازی و هنجارگریزی است. یکی از انواع هنجارگریزی هایی که که شاعر برای آفرینش اثر ادبی به آن دست می زند، هنجارگریزی دستوری است و آن به معنی گریز از قواعد نحوی حاکم بر زبان است؛ هر زبان دارای ساختار دستوری خاصی است که مطابق زبا...

در دستورهای فارسی برخلاف مقوله های دستوریِ «زمان» و «وجه»، به مقولۀ مهم «نمود» توجه کمتری شده است. طبق تعریف، کلیۀ امکانات دستوری که برای بیان این سه مقوله در زبان ها مورد استفاده قرار می گیرد، «معین» نامیده می شود. معین ها از رهگذر فرایند معین شدگیِ افعال قاموسی به وجود می آیند. معین شدگی از انواع فرایند کلی دستوری شدگی است. معمولاً امکانات دستوری حاصل از معین شدگی به صورت کلمۀ نقشی، واژه بست و و...

مجموعه­های دگرگونی گل گهر و روتشون در جنوب شرق منطقه­ی دگرگون سنندج – سیرجان شامل تناوبی از سنگ­های رسوبی، سنگ­های آذرین بازی و آهک­های ناخالص دگرگون شده هستند و تحت تاثیر حوادث دگرگونی ناحیه­ای و فازهای دگرشکلی مختلفی قرار گرفته­اند. در اولین حادثه­ی دگرگونی، به همراه اولین فاز دگرشکلی، کانی­های موسکویت، بیوتیت و گارنت ایجاد و با جهت­یابی ترجیحی، برگوارگی s۱ را به موازات لایه­بندی اولیه ساختند...

فرایندهای دگرگونی دربارة برهم کنش دست افزارها و ساختار ها با محیط، اعمّ از طبیعی و فرهنگی بحث می کند. فرایندی که طی آن، از چگونگی شکل گیری تپه یا محوطه تا آن چه امروز به چشم می آید، بحث می شود. شناخت این فرایند و جزئیات آن به باستان شناس کمک می کند که تفسیرهای واقع نماتری نسبت به آن چه می یابد، داشته باشد. در این گفتار، آن چه که بلافاصله پس از ترک و از دور مصرف خارج شدن دست افزارها و ساختار ها (...

تاریخ‌گذاری نسبی در زبان‌شناسی تاریخی، مشخص کردن ترتیب زمانی دگرگونی‌های آوایی گوناگونی است که در واژگان یک زبان انجام می‌گیرد. این موضوع، از آن جهت اهمیت دارد که ترتیبِ زمانیِ گوناگونِ دگرگونی‌های آوایی، بر چگونگی دگرگونی آوایی واژگان زبان و یافته‌های حاصل از آن‌ها تأثیر می‌گذارد. در این مقاله، نمونه‌هایی از دگرگونی چند واژه در زبان‌های ایرانی بررسی شده‌است. هدف از انجام این امر،  فهم آن است که ک...

این جستار به بررسی گواه نمایی در زبان فارسی معاصر از دیدگاه رده شناسی اختصاص دارد. گواه نمایی مقوله ای دستوری است که نقش آن نشان دادن منبع اطلاع است. در آغاز، این مقولة دستوری و انواع رده شناختی آن معرفی می گردد. با جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده های مختلف از زبان گفتاری و نوشتاری فارسی معاصر و همچنین متون کلاسیک به دنبال پاسخ این پرسش بوده ایم که آیا گواه نمایی در این زبان به عنوان یک مقولة دست...