یورش مغول، نخبگان و توده های جامعه اسلامی را با آزمون بزرگی روبرو کرد که از پذیرش ایلی(تسلیم شدن) تا مقاومت را دربر می گرفت.هر چه از زمان یورش های اولیه می گذشت، به همان نسبت روحیه مقاومت جای خود را بر ایلی می داد.خواجه نصرالدین طوسی از جمله نخبگانی بود که در آخرین یورش هدایت شده از دربار مغولستان در معرض این آزمون قرار گرفت.این مقاله در صدد تبیین و تحلیل مواضع خواجه در قبال یورش هلاکو و چرایی ...

به‎رغم آنکه اطلاعات و آگاهی‎های ما از حرمسرا در عصر عباسی بسیار اندک است و نیز حضور زنان مسلمان در عرصه‌‌های گوناگون سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تا پیش از عصر دوم عباسی، چندان که باید نظام‎مند نیست، در عصر دوم عباسی (232 - 334 ق)، به‎ویژه ایام خلافت مقتدربالله (295 - 320 ق)، با پدیده‎ای به نام قهرمانگی مواجه می‎شویم. قهرمانه عنوان زنانی بود که واسطۀ حرم با دربار خلفا بودند و بسته به توانایی و نفوذش...

دولت فاطمیان و آل­بویه تقریباً به طور هم زمان به ظهور رسیدند.وجه عمدۀ اشتراک آنها ـ علی­رغم تفوّق مذهب تسنن در سرزمین­های اسلامی ـ تبلیغات شیعی بوده است. فاطمیان با استفاده از داعیان خود،   فعالیت­های مذهبی وسیعی آغاز کردند؛ اگر چه نتوانستند دامنۀ حکومت سیاسی خود را از مصر و شام فراتر نهند. با نفوذ و حضور آل­بویه در خلافت عباسی، مکاتباتی بین ایشان و دولت فاطمی صورت گرفت و این تعامل و تبادل مذهبی،...

یکی از تاثیرگذارترین مراحل تاریخ ایران ،را باید در سقوط دولت ساسانی و ورود اسلام به ایران جستجو کرد .هجوم عرب به سبب به همراه داشتن ایدئولوژی اسلام،کاملا با سایر تهاجمات به ایران متفاوت بود.مبارزه ی قشرهای پایین که نمود آن را می توان در جنبش مزدک دید،تشدید یافت.آنها از این پس علاوه بر دشمن طبقاتی داخلی،در راستای یک نبرد ملی گام برمی داشتند،این مبارزه به معنی تلاش برای حفظ آداب و رسوم آیین کهن ن...

خلافت فاطمیان(297-567 ق.) که به منزله حکومت رقیب خلافت عباسی(132-656 ق.) در شمال آفریقا برپا شد، از ویژگی‌های سیاسی، اداری و نظامی ویژه‌ای برخوردار بود.امامان دوران دعوت پنهانی اسماعیلیه با شبکه دعاه و پیروان پراکنده اما سازمان‌یافته، در سال 297ق.خلافت فاطمی را پایه‌گذاری کردند و قدرت سیاسی و نظامی را به صورت رسمی به دست آوردند.در این راستا، تحولی گسترده در مقام و موقعیت امام اسماعیلی و حلقه‌ها...

تحولات سیاسی و اجتماعی قرن های چهارم و پنجم هم زمان با ضعف سامانیان و استیلای آل بویه و سلجوقیان بر خلافت عباسی در بغداد بود. در ابتدای قرن چهارم، آل بویه شیعه مذهب از ضعف قدرت عباسیان استفاده کردند و با استفاده از ترکیب ملیت و مذهب تشیع توانستند بر بغداد مسلط شوند، و خلافت عباسی را عملا بازیچ? ای در دست خود قرار دهند. آل بویه مجبور بودند در جهت کسب مشروعیت از خلیفه عباسی تأییدیه بگیرند. آل بوی...

در اواسط قرن سوم، امرای سامانی توانستند حکومتی را پایه گذاری کنند که به عصر طلایی بعد از اسلام شهرت یافته است. آنان با بهره گیری از مشروعیت دینی ، ملی و تساهل و تسامح مذهبی، بخارا پایتخت خویش را پایگاه فرهنگی و کعبه آمال دانش دوستان و دانشمندان زمان خویش ساختند . آنان با تثبیت حاکمیت مرکزی و تقویت نظام های کشوری و همچنین دیوان سالاری نوین توانستند زمینه های لازم جهت گسترش فعالیتهای علمی و فرهنگ...

س از سقوط خلافت اموی به دست سپاهیان ابومسلم خراسانی و روی کار آمدنپ خلافت عباسی ، پایتخت خلافت از شام به عراق منتقل شد و ایرانیان که در روی کار آمدن عباسیان و استحکام پایه های قدرت ایشان نقش عمده ای داشتند ، فرصتی یافتند تا با تکیه برمیراث فرهنگی و تمدن کهن ایرانی علاوه بر صحنه های سیاسی در زمینه های علمی ، ادبی و فرهنگی نیز استعداد و نبوغ خود را به نمایش بگذارند و طولی نکشید که به همت خاندانها...

عباسیان و اسماعیلیه، برای پیشبرد اهداف خویش، اقدام به تشکیل سازمان دعوت مخفیانه نمودند. مقایسه اهداف و اصول این دو سازمان و یافتن وجوه اشتراک و افتراق آن ها، از جمله موضوعاتی است که می­تواند به شناخت بیشتر این دو جریان بینجامد. این موضوع، با استفاده از روش وصفی و تطبیقی و بر پایه مطالعات اسنادی مورد بررسی قرار گرفته است. یافته­ های تحقیق نشان می­دهد که وجه تمایز اصلی این دو سازمان، در این است ک...

چکیده با شکل گیری خلافت عباسی در زمان خلفای نخست؛ سفاح، منصور، مهدی و هادی، قیام هایی که علیه خلافت نو پای آنها در نقاط مختلف قلمرو اسلامی شکل گرفت، سرکوب شد و بنیان خلافت مستحکم شد. در زمان هارون و مأمون عصر طلایی خلافت رویداد؛ حکومتهای نیمه مستقل مانند ادریسیان و اغالبه و طاهریان محصول این عصر بودند. در زمان معتصم و واثق تا حدودی عصر طلایی ادامه یافت. در عصر متوکل ضعف خلفا و تسلط ترکان آغاز...