میرزا هادی سمرقندی (1246- 1309ق/1830- 1891م) از شاعران صاحب دیوان قرن سیزدهم و نیمه نخست قرن چهاردهم قمری/ قرن نوزدهم میلادی در ماوراء النّهر است. دوران زندگی این شاعر عزلت پیشه، مصادف با فرمانروایی خانهای قُنقُرات در خوارزم، مَنغیت در بخارا، مینگ در خوقند و پادشاهان قاجار در ایران است. درباره زندگی و شعر این شاعر نازک خیال اقوال متناقض، بل نادرستی در منابع مؤلّف در آسیای میانه قرن بیست نوشته شده و ...

مقاله ی حاضر به بررسی تشبیه و طبقه بندی انواع آن در دیوان سعید خان مولتانی      می پردازد. نمایاندن ارزش ادبی و هنری هر اثر منوط به زیبایی شناسی آن است؛ تشبیه علاوه بر اینکه از ارکان مهم واساسی علم  بیان محسوب می شود؛ بررسی وتحلیل انواع آن از نظر ساختار و محتوا می تواند بیانگر سبک وزبان خاص شاعر نیز باشد. از این روی بررسی اثرسعید خان مولتانی، از منظر کاربرد تشبیه می تواند راهگشایی برای علاقه من...

چکیده پژوهش حاضر به بررسی جنبه های چهارگانه موسیقی شعر غالب دهلوی پرداخته وتجزیه وتحلیل لازم را پیرامون اطلاعات بدست آمده، ارائه می دهد. به منظور رسیدن به این هدف مطالب مورد نیاز در پنج بخش تنظیم می گردد. در بخش اول، تحت عنوان کلیات، تعاریف وزن و شعر ذکر می گردد ودر کنار آن تاریخچه ای از اوضاع زمانی شاعر وشرح حال وی بیان می شود در این خصوص از آراء وعقاید صاحب نظران از دیدگاههای مختلف بهره گی...

طوطی زبان آورِ خطه هندوستان، امیرخسرو دهلوی، یکی از پُرکارترین شاعرانِ فارسی زبان است که تأثیرات شگرفی را بر شعر فارسی گویان بعد از خود، در سرزمین های هند و سند و ایران، گذاشته است. هرچند امیرخسرو بیشتر شهرت خود را مدیون و مرهون مثنوی هایش است، در عین حال، غزل هایی استادانه و دلنشین از وی باقی مانده است که مقام والای این شاعر شیرین سخن را در شعر فارسی نشان می دهد. دیوانِ غزلیاتِ امیرخسرو چندین بار د...

دراین رساله موضوعات زیر بحث و بررسی شده است: فصل اول ، مقدمه رساله را تشکیل می دهد، شامل مختصری از زندگی خاقانی و بررسی علل و دشواری در سخن این شاعر است. در فصل دوم ، ضمن برشمردن شرح های پیشین ، اعم از شرح اشعار یا واژگان دیوان خاقانی، به معرفی این آثار پرداخته و قوت و ضعف آنها مورد ارزیابی ونقد واقع شده است.فصل سوم به معرفی شیوه تحقیق و چگونگی کار بر قصاید شرح شده اختصاص دارد و ضمن ارائه نشانی...

در این پایان نامه، کوشش نگارنده بر آن بوده است که دیوان اشعار حاج ملا هادی سبزواری متخلص به "اسرار" را از نظر اصطلاحات و ترکیبات عرفانی، نکته های بلاغی، پاره ای نکته های دستوری و آیات و احادیث مندرج در بیتها مورد مطالعه قرار دهد.

مبنای کار دراین تحقیق، دیوان ازرقی با تصحیح و مقابله و مقدمه سعید نفیسی است که ازاین شاعر اندک گوی حدود 2674 بیت فراهم آورده اند و درمقدمه توضیح داده اند که در انتساب برخی ازاین اشعار به ازرقی تردید دارند. تحقیق در صحت و سقم انتساب این اشعار به ازرقی و همچنین اصلاح اشتباهات چاپی و اختلاف نسخ، خارج از دایره کار این رساله بوده . بنابراین براساس همین دیوان، فرهنگی از نوادر لغات ، ترکیبات و تعبیرات...

تدوین فرهنگ تاریخی عروض شعر فارسی به نحوی که بتوان زمان آغاز به کار رفتن یک وزن و سپس میزان کاربرد آن در ادوار بعدی و تعیین بسامد و ترسیم فراز و نشیب موجود در تداول هر یک از اوزان عروضی را به دقت تمام تعیین کرد، امروزه خصوصاً با توجه به وجود چاپ های منقّح از دواوین و منظومه های شعر فارسی، امری بسیار ضروری و مفید به نظر می رسد، خاصه از آن جهت که جای چنین فرهنگی ـ البته با ویژگی های مذکور فوق ـ در ...

از آنجا که ایران و فلسطین، در طول تاریخ خود، همواره با حوادث فراوانی، دست به گریبان بوده اند، لذا ادبیات پایداری در این دو سرزمین، به شکلی بسیار برجسته رواج یافته است. بیان شاعرانه حس وطن دوستی، مبارزه علیه استبداد و استعمار، و فداکاری در راه وطن، از ویژگی های بارز این گونه ی ادبی بوده که در شعر پایداری این دو سرزمین، بازتابی گسترده داشته است. در جای جای دیوان اشعار، شاعر آزادی خواه ایرانی، ملک...

در تحلیل شعر هر شاعری، ساخت های گوناگونی را می توان اختیار کرد و دورنمایه ها و عناصر محتوایی و معنایی شعر را توصیف کرد و این که تا چه میزان بکر و ناب هستند و تأثیر این اندیشه ها و تفکّرات بر تفکّر شاعران آینده چگونه خواهد بود. خاقانی و حافظ، شاعرانی هستند که با قدرت هنرآفرینی و خلاقیّت زبانی بی نظیرشان در خلق صنایع بدیعی به ویژه ایهام توانستند سبک و شیوة خاص خود را به وجود آورند که شعرشان را از اش...