آیه شریفه «إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ الَّذِینَ هادُوا وَ النَّصاری‏ وَ الصَّابِئِینَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الآخِرِ وَ عَمِلَ صالِحاً فَلَهُمْ أَجْرُهُم عند ربهم ... » از جمله آیات مورد توجه در دهه‌های اخیر نزد عموم مفسران است. این آیه از نظر برخی از روشنفکران، تاییدی بر حقانیت همه مذاهب پیش از اسلام است. دلیل چنین باوری، گسترش اندیشه پلورالیزم دینی و به رسمیت شناختن همه ادیان و تایید حقانیت آنها نزد این دسته از روشنفکران است. آنان تل...

نظریه‌ی انسان کامل در عرفان اسلامی برگرفته از متن اسلام (قرآن و سنّت) است و تاریخی به بلندای تاریخ ادیان بالاعم و تاریخ اسلام بالاخص دارد. پس از توحید و معرفة الله، هیچ موضوعی به قدر و منزلت انسان‌شناسی مدّنظر ادیان الاهی نبوده است، چراکه انسان کامل مظهر اتم و جلوه‌ی اعظم توحید است. در میان ادیان الاهی، اسلام و در میان اندیشمندان اسلامی، عارفان و حکیمان الاهی بیش از همه و در میان ایشان، ابن عربی ...

ادیان بزرگ دارای کارکردها و آثار اجتماعی‌اند. اسلام درخشان‌ترین رهیافت را به روابط اجتماعی دارد. از منظر قرآن هدف اصلی بعثت پیامبران برپایی عدالت در ابعاد گوناگون با مشارکت فراگیر مردم است قرآن کریم از یک‌سو در هدف‌گذاری کلی رسالت پیامبران، اهداف اجتماعی را در چشم‌انداز عمومی قرار می‌دهد و از سوی دیگر در احکام گوناگون حتی احکام عبادی، توجه به دمیدن روح اجتماعی در برابر منافع فردی برجسته است. قر...

پس از تکمیل اجتماعات بشری، روابط بین افراد همواره بر مقررات قواعد و اصولی استوار بوده و همواره جامعه به آنها به دید احترام نگریسته است. از طرفی به جهت رفع حوائج و تداوم زندگی و حفظ حیات، دادوستدهای ساده و ابتدائی جای خود را به معاملات تخصصی و عقود داده و هر یک از ادیان پس از ظهور به نوعی سعی در کانالیزه کردن عقود و معاملات و راهبری پیروان خود، به حفظ شرط و وفای بعهد نمود، که این امر با ظهور دین...

فرارودان سرزمینی چند‌فرهنگی متشکل از اقوام متعدد و ادیان و آیین‌های زرتشتی، مانوی، بودایی، مسیحیت (نستوری)، یهودی، و باورهای کهن و آیین شمنی بود. در این تحقیق، مسئلة اصلی این است که فرارودان از نظر تنوع فرهنگی ‌ـ آیینی چگونه بود که پیش از اسلام پیروان ادیان و باورهای گوناگون در طول چند سده با تساهل و تسامح در کنار یکدیگر زیستند؟ همزیستی فرهنگی ‌ـ آیینی چه ویژگی‌های منحصر‌به‌فردی برای فرارودان ب...

  در دنیای کنونی، مطالعات تطبیقی بین ادیان،یکی از راه‌هایی است که موجب ایجاد صلح و همزیستی و تقریب بین پیروان ادیان می‌شود. یافتن مفاهیم مشترک می‌تواند اساس گفتگوی شرایع‌الهی و زمینه‌ای جهت رفع سوء‌تفاهم‌ها و دستیابی به نقاط مشترک باشد. در این راستا، نوشتار حاضر برآن است که به روش توصیفی تحلیلی، به بررسی مفهوم مثبت‌اندیشی، در متون دینی اسلام و مسیحیت ‌پرداخته و مبانی مشترک و مورد اختلاف این دو ...

یکی از موضوعات مهم در در ادیان و بویژه دین مبین اسلام موضوع شعارهای این دین است که در حفظ و پیشبرد اهداف والای آن نقش سازنده ای دارد هر چند این موضوع ارتباط نزدیکی با احکام و اعتقادات دارد ، چنانچه برخی شعار را همان احکام و فرایض الهی دانسته اند اما باید گفت احکامی مانند نماز و روزه و زکات و حج و... خود بخشی از شعارهای اسلامی است که دین بدون آن معنا و ماهیت مستقل ندارد به عبارت دیگر خداوند به م...

از جمله مباحث اعتقادی ادیان الاهی وجود عذاب و پاداش اخروی است. در اسلام این مسئله شفاف تر و دقیق تر از سایر ادیان مطرح شده و مورد توجه قرار گرفته است. عالمان مسلمان در چگونگی و چیستی پاداش و عذاب اخروی علاوه بر دلایل عقلی و استدلال های  فلسفی و کلامی، سخت متکی به متون اسلامی و مفاد آیات و روایات هستند؛ با وجود این، آنها در این مسئله هم رأی نیستند. گرچه در خصوص دائمی بودن نعیم قیامت به تبع متون ...