چکیده چرایی و چگونگی تشکیل حکومت ها و همچنین ماهیت و ساختار آنها از مباحث پر اهمیت در تفکر تاریخی و تاریخ نگری است. توضیح و تبیین فرایند تشکیل حکومت ها بخاطر مؤلفه های تأثیر گذار متعدد و در هم تنیدگی زمینه های مختلف، مستلزم ژرف نگری های خاص و تعمق در تمام زمینه های مربوطه است. چرایی تشکیل حاکمیت صفویان و روند آن نیز خارج از این قاعده نیست. اما تعدادی ازمحققان با اتکاء به یک یا چند عامل در صدد م...

در سال 33ـ24 هـ.ق، گرجستان توسط مسلمانان فتح شد پایداری گرجی ها سال ها ادامه یافت تا آنکه خاندان باگرات بر گرجستان مسلط شدند . موقعیت استراتژیکی و نظامی ، تجاری و اقتصادی و منابع انسانی گرجستان از علل توجه اقوام مجاور و صفوی ها به گرجستان بود . در دوره شاه اسماعیل اول گرجی ها خراجگذار ایران شدند. شاهان صفوی بویژه از دوره شاه طهماسب اول برای حفظ حاکمیت برگرجستان از شیوه های گوناگون بهره می بردن...

حکومت صفوی اگر چه تداعی کننده قبایل قزلباش است اما در گستره جغرافیائی این حکومت اقوام و قبایل گوناگونی سکونت داشتند که هر کدام با توجه به اوضاع و احوال زمان و وضعیت داخلی خود در پیشبرد سیاست های صفویان نقش فعالی بازی کردند که از جمله آنها می توان به کُردها اشاره نمود. رساله حاضر به بررسی نقش قبایل کُرد از روی کارآمدن شاه اسماعیل اول تا ابتدای حکومت شاه عباس اول می پردازد. در دوره صفویه علاوه بر ...

مذهب تشیع به وسیله شاه اسماعیل اول در سال 907 هجری به عنوان تنها مذهب رسمی کشور اعلام گردید و رسمیت یافت. شاه صفوی در اجرای سیاست مذهبی­اش به تندروی­های بیهوده و تعصبات بی­جای مذهبی زیادی دست زد که پیامدهای منفی بلندمدت و کوتاه­مدت زیادی در ایران و به ویژه در خراسان که همجوار مرزهای دولت سنی­مذهب ماوراءالنهر بود، گردید. دولت شیبانی به وسیله شیبک خان ازبک تقریباً هم­زمان با دولت صفوی تشکیل شده بو...

مخروط افکنه ورامین که شرایط مساعد زیست بوم آن مرهون شعب جاجرود است، بخشی از منطقه گسترده مرکز فلات ایران می باشد که از دیرباز مورد توجه انسانها بوده است. خاک ورامین در اثر رسوبات جاجرود آنچنان حاصلخیز است که پیشه غالب مردمان این ناحیه کشاورزی بوده و بدلیل مرغوبیت این خاک، سفال نیز از اواخر دوره روستانشینی اولیه (نوسنگی) یکی از مصنوعات اصلی و خوش ساخت بومیان بوده است. روستای احمدآباد وسط که به د...

بلوچستان جنوبی با نام باستانی مکران، از لحاظ محیط طبیعی و جغرافیایی سرزمین بسیار متنوعی است. موقعیت ویژه ی جغرافیایی آن به عنوان دروازه و گذرگاه طبیعی شبه قاره هند از دیرباز نگاه ها را به سوی خود جلب کرده بود. این ناحیه در کتیبه های میخی داریوش هخامنشی (بیستون) به صورت مکا و بعد از آن به صورت مکران آمده است. منطقه مکران به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم می شود. دو شهرستان نیکشهر و چابهار در بخش جنو...

شکل گیری حکومت فراگیر شیعه مذهب صفوی در ایران، زمینه ساز تحول در مناسبات دین و دولت در تشیع گردید. روحانیان به عنوان بخش مهمی از نهاد مذهب در شرایط ویژه و تاریخی ای قرار گرفتند. پادشاهان صفوی نیز در برقراری رابطه با نهاد مذهب با چالش و دشواری روبرو بودند، چرا که آموزه های تشیع می توانست تردیدهای جدی در مشروعیت آنان ایجاد کند. نویسندگان این پژوهش تلاش می کنند تا با تکیه بر منابع، تعامل بین پادشا...

کرکی از فقهای بزرگ قرن دهم هجری است که از اوایل ظهور دولت صفوی به همکاری با آن دولت پرداخت و از این جهت وی را می ‏توان پایه گذار همگرایی علما و دولت در دوره صفوی دانست. به لحاظ نظری، اهمیت کرکی در طرح نظریه ولایت فقیه است. به دلیل شهرت علمی و سیاسی کرکی، نظریه ولایت فقیه در این دوره شیوع گسترده ‏ای یافت به طوری که شاه طهماسب نیز در فرمان سال 936 بر آن صحه گذاشت. کرکی به رغم ارتباط نزدیک با دول...

دوران فرمانروایی دودمان صفوی برایران،برای هر پژهشگر تاریخ این سرزمین اهمیتی چند سویه دارد یکپار چگی سیاسی ایران که پس از واژگونی حکومت ساسانی از دست رفته بود ،یک بار دیگر به دست صفویان فراهم آمد و ایران یکپارچه ، در کشاکش های سیاسی آن روزگار ،نقشی بسیار با اهمیت یافت . مهم ترین پدیده ای که با آغاز حکومت صفویان در ایران رخ نمود ،رسمی شدن تشیّع و چیرگی تدریجی این مذهب در سراسر ایران بود .صفویان، ب...

دو طایفه تکلّو و استاجلو از مهمترین طوایف قزلباشی بودند که بنیان نظامی دولت صفویان را تشکیل می دادند. این دو طایفه جزو اولین طوایفی بودند که با همه افرادشان به شاه اسماعیل اول پیوستند و در تشکیل دولت صفوی نقش مهمی را ایفا نمودند. آنها علاوه بر نقشی که در تشکیل دولت صفویه داشتند، حضوری موثر در مسائل مختلف به ویژه مسائل سیاسی ـ نظامی دولت صفویه تا زمان شاه عباس اول داشتند به گونه ای که بررسی تاریخ...