با وقوع انقلاب اسلامی، تغییرات بنیادی در سیاست ‌‌خارجی جمهوری اسلامی ایران به وقوع پیوست و اصول ویژه‌ای در سیاست خارجی ایران شکل گرفت. این اصول در قالب خرده گفتمان‌های گوناگون کم‌وکیف‌ متفاوتی را تجربه کرده‌اند. بعد از گذشت یک دهه از انقلاب اسلامی و با استقلال کشورهای قفقاز جنوبی، این منطقه در چارچوب سیاست نگاه به شمال، جایگاه ویژه‌ای در سیاست خارجی ایران یافت. همزمان با پایان جنگ هشت ساله ...

با روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه در ترکیه، از سال 2002 میلادی تحولات فراوانی در سیاست خارجی این کشور شکل گرفته است. دولت برآمده از این حزب، سیاست خارجی چندوجهی، فعال، پویا و مستقلی را در پیش گرفته که به‌طور همزمان گسترش روابط با کشورهای غربی از یک سو و تقویت سیاست نگاه به شرق را از دیگر سو تعقیب می­کند. در مفهوم‌سازی رویکرد حاکم بر سیاست خارجی جدید ترکیه، اصطلاح نوعثمانی‌گری یا عثمانی‌گرایی جد...

هند از 1947 تا اواخر دهه 1980، سیاست جهان سوم­گرایی را در پیش گرفته بود که با مشخصه­های کلیدی تلاش برای همبستگی جهان سوم، خودبسندگی اقتصادی و عدم تعهد تعریف می­شد. از اواخر دهه 1980، سیاست خارجی جهان سوم گرایانه هند به سیاست عمل­گرایی اقتصادی دگرگون شده است. این مقاله سعی دارد به جستجوی عوامل و چگونگی تغییر سیاست خارجی هند نسبت به حوزه دولت های عضو شورای­همکاری خلیج فارس بپردازد. یافته ها نشان ...

این مقاله درصدد کاربست نظریه واقع‌گرایی نوکلاسیک برای تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است. هدف، بررسی و نشان دادن امکان به کارگیری واقع‌گرایی نوکلاسیک به‌عنوان چارچوب مفهومی برای تبیین سیاست خارجی ایران می‌باشد. از این‌رو، سئوال اصلی آن است که آیا امکان کاربست نظریه واقع‌گرایی نو کلاسیک به عنوان چارچوب نظری برای تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران وجود دارد؟ به سخن دیگر، آیا نظریه واقع‌...

روابط خارجی ایران با سایر کشورها، به ویژه با قدرت‏هایی که در سیاست جهانی و معادلات منطقه‏ای ایفاگر نقش می‏باشند، از اهمیت فزاینده‏ای برخوردار است. یکی از کشورهای اروپایی، که در نظام دو قطبی و پس از آن، به لحاظ داشتن سیاست اعلامی مستقل، حائز اهمیت می‏باشد کشور فرانسه است. در این مقاله تلاش شده روابط سیاسی ایران و فرانسه در فاصله سال‏های 1384 - 1357 با توجه به متغیرهای ساختاری نظام بین‏الملل، محی...

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران عرصة تناوب میان­­منطقه­گرایی و بین­المللی­گرایی بوده است. در این میان، نومنطقه­گرایی رویکردی نوین در سیاست خارجی برای برقراری پیوند میان­­منطقه­گرایی و چندجانبه­گرایی­بین­المللی با توجّه به ویژگی­های عصر جهانی­شدن است. بر این اساس، مقاله حاضر معتقد است تقویّت روابط درون­منطقه­ای و سپس مناسبات میان­منطقه­ای می­تواند زمینه­ساز اتخاذ سیاست نومنطقه­گرایی در فرآیند جهان...

 از پایان جنگ سرد، جدال شدیدی در حوزة دانشگاهی و جهان سیاست، بر سر مفهوم‌های سنتی و نظریه‌های روابط بین‌الملل و سیاست خارجی رخ داده است. در این زمینه می‌توان سه مرحلة مشخص از ظهور و ورود پیچیدگی را به درون حوزة روابط بین‌الملل تشخیص داد: مرحلة نخست، پیچیدگی و سیاست بین‌الملل در تبیین تغییر است؛ مرحلة دوم، دربارة سیاست خارجی و پیچیدگی و مرحلة سوم، مربوط به کاربرد پیچیدگی در فرایندهای سیاستگذاری ...

از اولویت‌های سیاست خارجی ایران بنابر سند چشم‌انداز بیست‌ساله، دست‌یابی به جایگاه برتر منطقه‌ای ‌است. با وجود ظرفیت‌هایی ‌که این هدف‌گذاری را معقول کرده است محدودیت‌هایی هم وجود دارد که تأمین آن را با مشکل روبه‌رو می‌‌سازد. یکی از این موانع چالش‌زا، ساختار نظام بین‌الملل و نظام فرعی منطقه‌ای‌ است که جمهوری اسلامی ایران باید برای دستیابی به این موقعیت برتر بر آن‌ها ‌غلبه کند. ژنوم ژئوپلیتیک به‌م...

در چهاردهه گذشته، آثارگوناگونی در خصوص سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در محافل دانشگاهی، پژوهشی و تحقیقاتی کشورهای مختلف به چاپ رسیده که به ایدئولوژی محور، گفتمانی، امنیتی، تئوریک و تاریخی قابل تقسیم بندی می باشند. نقص بنیادی این نوشته‌ها که از نظر سنجش روش شناسی، بیشتر تقلیل گرا، هنجاری و یا آرزوگرایانه هستند، این است که فاقد یک چارچوب مفهومی جامع برای درک سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می ب...