در دهه های اخیر سرمایه اجتماعی در کنار سرمایه های دیگر، به عنوان عاملی تعیین کننده در امر توسعه، مورد توجه بسیاری از اندیشمندان حوزه های مختلف علوم اجتماعی قرار گرفته است. «اعتماد» به عنوان بخشی از سرمایه اجتماعی در بهبود مؤلفه های توسعه، به ویژه توسعه سیاسی نقش مهمی ایفا می کند. با توجه به اینکه انتخابات برجسته ترین نماد مردم سالاری و توسعه یافتگی سیاسی به حساب می آید، فرایند اجرای آن در میزان...

یکی از انواع مهم مشارکت که بسیار مورد بحث و بررسی قرار گرفته، مشارکت سیاسی است. تصور بر این است که در جامعه‌ای که شهروندان مشارکت کافی در امور سیاسی ندارند، احساس تعهد و دلبستگی چندانی نیز به نظام سیاسی وجود نخواهند داشت و به عنوان نیروی حامی و مشروعیت‌بخش این نظام در شرایط بحرانی عمل نخواهند کرد. در شرایط کنونی کشور این بحث اهمیتی دوچندان می‌یابد؛ ازاین‌رو این مقاله قصد دارد تا با نگاهی عینی ب...

سقوط اصفهان در سال 1135 ﻫ . ق/1722م زمینه ساز پایان عمر سیاسی صفویان شد. در این شرایط، افراد مختلفی تلاش کردند با فراهم نمودن زمینه های اجتماعی لازم، قدرت را به دست گیرند. این عده تلاش می کردند  ضمن بهره‎برداری از مشروعیت صفویه برای خود، مقبولیت صفویان را در جامعه از بین ببرند. در این میان، نادر با تلاش های نظامی و سیاسی خویش، موفقیت بیشتری برای آماده سازی زمینه های اجتماعی مشروعیت­یابی خود به ...

در این مقاله با مقایسه یافته‌های دو تحقیق در مورد نمایش‌نامه‌های ایرانی در دو دوره متفاوت نشان داده شده است که چگونه شرایط اجتماعی بر روی سبک و مضمون نمایش‌نامه‌های نوشته شده در هر دوره تاثیر گذاشته و آن‌ها را تغییر داده است. این تحقیق در حوزه نظری جامعه‌شناسی هنر نوشته شده است و چهارچوب نظری آن، رویکرد بازتاب است. روش به کار رفته در هر دو تحقیق، ترکیبی از پیمایش و مطالعه اسنادی بوده است که در ...

عربستان سعودی یکی از کشورهای بسیار مهم منطقه خاورمیانه و جهان اسلام است که شناخت نظام سیاسی، ساختار قدرت و پویش‌های درونی آن به‌ویژه با تحولاتی که با نام بیداری اسلامی یا بهار عربی از آن نام برده می‌شود، بسیار حائز اهمیت است. این کشور دارای نظام سیاسی قبیله‌گرا و محدود و به شدت بسته ای است. تغییر و جابجایی نخبگان در ساختار قدرت این کشور به سختی صورت می‌گیرد. اگر تغییری هم در ساختار سیاسی به وقو...

فقه سیاسی به مثابه گرایشی تخصّصی در کنار سایر گرایش‌های علمی فقه، در زمان گذشته به تناسب موقعیّت و شرایط و به خاطر اموری چون محدودبودن جامعه شیعی، رسمیّت نداشتن مذهب شیعه و فراگیربودن اقتضای تقیه در برابر سلاطین جائر از حجم مسائل و کیفیّت اندکی برخوردار بود، و امروزه به سبب اموری چون‌ حجم وسیعی از مسائل مستحدثه سیاسی، اقتدار اجتماعی سیاسی فقیهان و توسعه فقه سیاسی به گستره امور اجتماعی و حکومتی، از ...

نوشته حاضر با الهام از روش هرمنوتیک قصدگرای اسکینر، پس از توصیفی اجمالی از زمینه ها و شرایط سیاسی و اجتماعی و بستر فکری شیعه در چارچوب فقه سیاسی، و معرفی فقهای معروف شیعه در این دوره به بررسی آرای سیاسی ایشان در متون فقهی شکل گرفته در فضای سیاسی متکثر ناشی از حاکمیت ایلخانان مغول و محیط فرهنگی نسبتاً مناسب برای طرح آموزه های فقهی - سیاسی مذاهب مختلف از جمله تشیع پرداخت است.

مصرف­گرایی سیاسی به عنوان یکی از انواع مشارکت، از شاخص‏های توسعه اجتماعی و فرهنگی در کشورها به‏شمار می‏رود. یکی از گروه ­ های عمده جامعه که شرکت آنان در روند اداره جامعه و توسعه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ضروری به نظر می ­ رسد، دانشجویان هستند. مصرف­گرایی سیاسی دانشجویان که بزرگترین گروه جمعیتی در کشورهای در حال توسعه و مسؤولان اداره جامعه در آینده محسوب می ­ شوند، اهمیت خاصی برای ثبات سیاسی و پوی...

این مقاله با رویکردی کلان نگر ناظر بر تحلیل شرایط ساختاری ـ تاریخیِ «امکان و امتناع قانون و نظم در ایران» است. غالباً تبیین های ارائه شده از علل تاریخی غیبت قانون و نظم اجتماعی در تاریخ و جامعه ایران، با نگاهی غایت شناختی، به دنبال شرح موانع «کنونیِ» غیبت قانون در جامعه ایران هستند. در این انگاره، «تاریخ ایران» در خدمت فهم شرایط کنونی جامعه ایران و به شکل وارونه مفهوم یابی می شود. شناخت ناشی از ای...

اخلاق حرفه­ای، مجموعه­ای از آیین­نامه­ها و مقرراتی است که عمل اخلاقی را برای آن حرفۀ مشخص و خاص تعریف می­کند و اخلاق مهندسی به طور عام، کاربرد اصول اخلاقی و استانداردهای حرفه­ای است. آیین­نامه­های اخلاقی باتوجه­به شرایط فرهنگی، اجتماعی و سیاسی هر کشوری متفاوت است و اثرگذاری متفاوتی نیز دارد. از آنجا که در ایران آیین­نامه­های اخلاق مهندسی مدوّنی مطابق با نیازهای قشر مهندسان تدوین نشده و سوگندنامۀ...