یکی از نظریه‌های نوین درباره زبان‌شناسی و جنسیت، تئوری DSL از دکتر رابین لیکاف، زبان‌شناس برجسته آمریکایی است. وی به‌اختصار معتقد است که سبک گفتار زنان و مردان، حتّی در پوشیده‌ترین حالات، کاملاً متمایز از هم است و بر مبنای تقسیم ساختار جنسیتی زبان به دوشاخه فکری و زبانی ‌تشخیص داده می‌شود. نگارندگان مقاله حاضر از این نظریه برای تحلیل کارکرد زبان در شعر جهان ملک خاتون، شاعره قرن هشتم هجری که نخستی...

تحلیل محتوا، تعاریف متفاوتی دارد. در ادبیات، تحلیل محتوا به معنی بررسی احساسات و معانی و اندیشه های نویسنده است که در اثرش بازتاب یافته است. امروزه، تحلیل محتوا یکی از مهم ترین روش های پژوهش ادبی محسوب می شود. تحلیل محتوایی دیوان قاسم انوار، موضوعی است که برای این رساله انتخاب شده است. این رساله در دو فصل نوشته شده؛ فصل اول، کلیات است که خود شامل سه گفتار است. در گفتار اول اوضاع سیاسی- اجتماعی ...

در این پژوهش منطق الطیر عطار و روانشناسی تحلیلی یونگ مورد مطالعه قرار گرفته است.هدف از انجام این تحقیق تطبیق و بررسی عرفان اسلامی با دیدگاه یونگ در سیر کمال شخصیت انسان است. بر اساس طبقه بندی روش های تحقیق این پژوهش در زمره روش کتابخانه ای قرار گرفته است که طی آن پژوهنده نخست به مطالعه دقیق و فیش برداری پیرامون هر دو موضوع پرداخته و سپس با تحلیل و بررسی مطالب جمع آوری شده شباهت ها و تفاوت ها م...

یکی از جذّاب‌ترین آرایه‌های ادبی «توجیه المحال» است. این آرایة زیبای بدیعی، با سخنان عارفان بزرگی چون بایزید بسطامی و حسین بن منصور حلّاج پدید آمد و آنگاه در شعر سرایندگانی همچون سنایی غزنوی، عطّار نیشابوری و حافظ، جایگاهی استوار یافت. سپس دامنة آن به شعر سبک هندی اصفهانی نیز کشیده شد. برای این آرایة ادبی شاخه‌هایی مانند: شطح، خلاف آمد عادت، وفاق الضّدین و... می‌توان نام برد که در دانش منطق از آن ...

زنده‌یاد قیصر امین‌پور، شاعر، نویسنده، هنرمند و منتقد ادبی و استاد دانشمند ِدانشگاه تهران و از همه بالات، انسانی وارسته و پارسا، از پرآوازه‌ترین ادیبان معاصر – نه تنها در ایران، افغانستان و تاجیکستان و شبه قاره، بلکه در قلمرو فرهنگی و تمدنی زبان و ادبیات فارسی – به شمار می‌رود و در کشورهای دیگر هم شناخته شده است. او با سروده‌ها و ترانه‌هایش به جهانی شدن شعر فارسی مدد رسانده و افکارشاعرانه‌اش، طر...

آشنایی­زدایی خروج از مألوف و آشناست، خروجی که در پی آن برای خواننده یا شنوندة سخن، شگفتی حاصل شود، یعنی شاعر یا ادیب با زدودن تکرار از صورت زبان، سخنی زیبا و تأثیرگذار خلق کند، شگرد شاعر و ادیب در این است که عادت را از زبان می زداید و زبانی نو می­آفریند؛ زبانی که مهم­ترین هدفش برجسته­سازی گفتار عادی است و این همان زبان شعر است. شاعر یا ادیب برای رسیدن به این مقصود، ابزارهای زبانی می خواهد که مه...

سپهری از شاعران بنام معاصر است. دربارة شعر و اندیشه‌های عرفانی‌ او دیدگاه‌های فراوانی مطرح ‌شده ‌است. برخی مبانی شعر او را برگرفته از عرفان ایرانی‌اسلامی و یا عرفان هندی و شرقی دانسته‌اند و البته برخی نیز شعر او را تهی از عرفان می‌دانند. تاکنون پژوهشی به مقایسة کاربرد مفاهیم و اصطلاحات عرفانی در شعر سپهری و گفتار عارفان مسلمان نپرداخته است. گزینش واژگان، مدخلی بر طرز تفکر شاعران است؛ به‌ همین‌ ...

چکیده ادبیّات متعهّد می­کوشد ارزش­های دین اسلام و سجایای اخلاقی اهل­بیت علیهم السّلام را به تصویر کشیده و در راستای الگوآفرینی ادبی - اخلاقی گامی مؤثّر بردارد. با توجّه به تعامل و پیوند فرهنگی و تاریخی میان ایرانیان و اعراب، بازتاب شخصیّت اخلاقی امامان معصوم در شعر ایشان قابل بررسی است.       پژوهش حاضر، بر اساس روش توصیفی - تحلیلی با رویکرد تطبیقی، می کوشد تا مصادیقی از اخلاق اجتماعی امام رضا (ع) را...