باوجود جریان ضدشیعی اموی، در منطقه اندلس شیعیان حضور نِسبی، به ویژه در بین بربرهای ساکن این منطقه داشته اند. در منابع تاریخی نام برخی از محدثان، به عنوان فردی شیعی ذکر شده است؛ ازجمله آن ها می توان به حنش بن صنعانی و محمدبن حیون اشاره کرد. در بین منابع روایی امامیه نیز، معاویه بن صالح و محمدبن وضاح به عنوان راویانی اندلسی ذکر شده اند؛ اما، روایتی از آن ها در کتب روایی امامیه نیامده است. بررسی من...

عَمّار بن یاسر یکی از یاران رسول خدا (ص) بود که در دوران دعوت مخفیانه عصر بعثت اسلام آورد.  خانواده او از سوی اشراف مشرک  مکّه به سختی شکنجه می­شدند، بسانی که پدر و مادر وی در راه اسلام شهید شدند و خودش نیز چنان شکنجه می شد که هیچ یک از یاران رسول خدا (ص) به اندازه وی در راه اسلام شکنجه نشدند. عمّار در حیات خود ایمان و یقین کامل به خدای متعال داشت، آن گونه که رسول خدا (ص) وی را پیوسته همراه حق می­د...

پر واضح است که در قیام انقلابی حسین بن علی (ع)، بر ضد دستگاه حاکم اموی که با خواستهای عدالت محوری، ضربه به مشروعیت خلافت نامشروع اموی و تلاش در جهت اعلام حقانیت، امامت و ولایت وارد عرصه ی تاریخ شد تا کشتی تشیع را از بستر ناآرام زمانه و ناملایمات دشمنان، به ساحل آرامش رهنمون سازد و جامعه ای آرمانخواه را با فرهنگی مترقی شکل داده و رهبری نماید. در حقیقت قیام عاشورا که به زندگانی پرخیر و برکت حسی...

حکومت اسلامی از روزگار تأسیس جامعه مدنی حضرت ختمی مرتبت(ص) تاکنون، فراز و نشیب بسیار داشته و بسا در محاق مانده است. بدیهی است، آنچه امروزه در حکومت کشورهای اسلامی معمول گردیده، وام‌دار سیاست‌مدارانی است که در تاریخ مسلمانان عهده‌دار اداره امور جامعه اسلامی بودند و نقشه راه حکومتشان را برجای نهادند. مطالعه نقشه راه حکومت اسلامی، از روزگار نخستین معصوم(ع) تا زمانی که حکومت رسماً در اختیار امویان ق...

بررسی تحلیلی نقش و کارکرد نظام سیاسی اسلام در مراحل اولیه تاریخ آن از اهمیت بسیاری برخوردار است. خاصه اگر با نگاه به عملکرد بحث برانگیز یکی از مدیران برجسته نهاد خلافت باشد. دومین جایگزین پیامبر اسلام(ص) بر مسند خلافت، عمر بن خطاب (13-21 ق) بود. کسی که دوران زمامداریش ، از ویژگی خاصی برخوردار بود. از یک سو به خاطر گسترش فتوحات نظامی، تاسیس نهاد اداری، تحکیم پایه های خلافت و تثبیت ارزش های دینی،...

امام‌الحرمین جوینی، عبدالملک بن ابو محمدبن عبدالله بن یوسف متوفی 478 ﻫ.ق از بزرگان ائمه شافعیه خراسان و نخستین استاد نظامیه نیشابور بوده است. بسیاری از فضلا و فقها و دانشمندان نامی قرن پنجم و ششم ﻫ.ق از جمله امام محمد غزالی و کیاهراسی و ابوالمظفر خوافی افتخار شاگردی او را داشتند و او به وجود این شاگردان فخر و مباهات می‌نمود. آوازه علمی و روحانی او از بلاد خراسان گذشت و عراق و شام و حجاز را در ب...

معارضه یکی از فنون ادبی است و به شعر یا نثری گویند که در تقلید از اثر شاعر یا نویسنده دیگر پدید آید. البته این فن بیشتر در شعر ظهور یافته است. یکی از ویژگی های معارضه در شعر، همسانی در بحر، حرف روی و موضوع با شعر شاعر مورد نظر است که برخی، این اتحاد را تنها در وزن یا قافیه و یا موضوع رعایت می کنند و از مقید شدن به دیگر جنبه های آن خودداری می نمایند. برخی، معارضه را به دو نوع تقسیم کرده اند: 1-...

چکیده در آغاز دعوت اسلامی، بنی فهر بن مالک با دو شاخه حارث و محارب، کهن ترین شاخه از قبیله قریش به شمار می رفت. در آن روزگار، طایفه بنی فهر که در حاشیه شهر مکه می زیست، به شبیخون بر ضد دیگر قبایل می پرداخت. در جستار کنونی در صدد یافتن پاسخی به این پرسش هستیم که آیا کنش آن دسته از صحابیانی را که به بنی حارث و بنی محارب منسوب اند، می توان در یک چارچوب قبیله ای و خاندانی تحلیل کرد؟ و در صورت مثبت ...

در میان نکته های ناروشنی که در زوایا و خبایای قیام عباسیان دیده می شود،چگونگی افشای راز ابراهیم امام و توفیق مروان بن محمد در شناسایی و دستگیری او همچنان پرسش برانگیز است. نگارنده می کوشد تا یافته های خود را بر این فرضیه مبتنی سازد که: افشای راز ابراهیم امام، محصول رقابت هایی بود که در خراسان میان یمانی ها و مضری ها جریان داشت و عباسیان نه تنها قادر به حذف آن به سود نهضت خود نبودند، بلکه با تکی...