شعر فارسی سده هشتم هجری، سرشار از نمادها و رموز عرفانی است که حاصل نوآوری و استعداد شاعران این دوره، تحت تأثیر مضامین عرفان ابن عربی است. از جمله این نمادها، نماد «طبیب» است که مضامین مشابه و همسانی از آن در مقایسه با شعر فارسی، در ادبیات دوره عبّاسی نیز نمود دارد. این مقاله به بررسی تطبیقی نماد «طبیب» بر اساس مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی، در شعر شاعران دو دوره می­پردازد.       طبیب غالباً در شعر ...

شعر در گذر از تونل زمان دستخوش تغییرات و دگرگونی‏های بسیار بوده‏است. این تغییرات در پیکره‏ی شعر و مضامین آن هویدا می‏شود. زندگی مدرن ماشینی شاعر را به مضامین جدید اجتماعی سوق می‏دهد. بنابراین نمی‏توان از تغییرات و تحولاتی که بر عناصر و عوامل شعری وارد آمده چشم‏پوشی کرد. شعر متشکل از عناصری چون وزن و موسیقی، اندیشه و احساس، زبان و قالب‏های شعری است. اگر تفکر به منزله‏ی مغز یک اثر ادبی تلقی شود ق...

قو یکی از پرندگانی است که در بسیاری از فرهنگ­ها جلوه و معانی نمادین خاصی دارد. در شعر معاصر فارسی، دکتر حمیدی شیرازی با نگاهی شاعرانه به نحوة مرگ قو، این موضوع جدید برای شعر فارسی را در شعر مشهور «مرگ قو» تجلی داده است. در شعر دورة مشروطه، پشتوانة فرهنگی شاعران از طریق ترجمه­ها گسترش می­یابد و علاوه بر فرهنگ سنتی ایران، شامل آثار اروپایی و به طور کلی فرهنگ اروپایی نیز می­شود. در سیر این انتقال ...

استبداد ستیزی و شوریدن برخودکامگان تاریخی همچون سلطان و شاه،کارگزاران و عاملان، و وزیران و وابستگان آنها که به مدد زور و تزویر، غاصبانه بر مردم مظلوم فرمانروایی  می­کرده و موجب استضعاف توده­های مردم و ستمکاری­های فراون شده اند، از مضامین ارزنده­ی شعر فارسی است.   سنایی نیز این مضمون را یکی از محورهای عمده ی شعر خود قرارداده و نگرش ها و نظرات خود را در مورد شاهان و وزیرانی که به عنوان رجال سیاسی...

عراقی شاعر ی سخنور و شارحی هنرمند است که علاوه بر توانایی در شعر های پرشور و حال عارفانه، در نثر شاعرانه و بیان هنرمندانه مفاهیم بلند عرفانی، نمونه ای عالی و قابل توجه ارائه داده است. لمعات عراقی در عین بیان و تبیین اندیشه های عمیق عرفانی ابن عربی، نثری شاعرانه و جذاب ارائه می دهد که محصول پختگی و کمال نثر فارسی در قرن هفتم است. نثری که همچون شعر، مجال آن را یافته تا مضامین و اندیشه های بلند عر...

چکیده اندیشه ی مرگ و تولّد دوباره ملّت عرب به طور عامّ، و فلسطین به طور خاصّ، یکی از گسترده ترین مضمون­هایی است که در شعر درویش نمودیافته است. وی، با کاربرد زنجیره ای وسیع و زیبا از اسطوره هاو نمادها ی تاریخی وابتکاری، هم معنایی جدید و متمایز از اندیشه­ی مرگ و زندگی متعارف را ارائه می دهد، و هم آنکه،راه کسب آزادی حقیقی و زندگی شرافتمندانه را به مخاطبانش نشان می دهد. البتّه نمادها واسطوره های شعر وی ...

در عصر مشروطه، شعر فارسی، درکنار حفظ درون مایه های قدیمی خود، با مضامینی جدید آشنا شد که در دوره های قبل آن ها را تجربه نکرده بود. به همین دلیل، این دوره را عصر تغییر و تحول های بنیادین در درون مایه ها و مضامین قدیمی شعر فارسی می نامند. آشنایی با ادبیات غرب، تحولات سیاسی و اجتماعی ایران، انقلاب فرانسه، جریان موسوم به روشن فکری، استبداد داخلی و استعمار خارجی از مسائلی است که در این زمینه نقش بسز...

عمر ابوریشه، شاعر معاصر سوریه به شاعر وطن و عشق شهرت دارد. وی در شعر معاصر سوریه به عنوان یکی از نوگرایان و حلقه اتصال کلاسیک و رمانتیک محسوب می شود. اشعار او به سبک کلاسیک شعر عربی سروده شده اند و تاثیر مکتبهای ادبی همچون کلاسیک، رمانتیک و تا حدی سمبولیسم در اشعار او نمایان است. بررسی اشعار این شاعر نشان از آن دارد که او در نظم شعر همچون دیگر شاعران معاصر، به محورهای و موضوعات زیادی اهتمام ورز...

شعر آیینی فارسی در مسیر طولانی خود، شاعران توانایی را به خود دیده است. یکی از آنان حسن کاشی، از شاعران شیعۀ قرن هفتم و هشتم هجری است. وی به غیر از مدح و منقبت خاندان رسول اکرم (ص)، بویژه امیر مؤمنان، حضرت علی(ع) شعری نسروده؛ از این رو، وی را شاعر امیرالمؤمنین می نامیم. اشعار وی از منظر محتوا و مضامین، ترکیبات زبانی و سهولت بیان، دارای اهمیّت ویژه ای است. با توجّه به غلبۀ شاعران اهل تسنّن در قرن هف...