مقاله حاضر به یکی از مسایل إلاهیات اجتماعی با عنوان تمثیل های جامعه شناسانه پرداخته است. إلاهیات اجتماعی ‏به رشته ای اطلاق می شود که تلاش می کند تا نقطه نظرات و دیدگاه های رهبران دینی (خداوند، پیامبران و امامان) در ‏زمینه حیات اجتماعی انسان و مسایل و لوازم و عوارض ذاتی و عرضی مرتبط با آن را از طریق پژوهش در متون ‏دینی روشن سازد.‏ این قبیل پژوهش ها به غایت ضروری و با اهمیّت اند زیرا دیدگاه رهبران...

در این رساله یکی از اساسی ترین آرای "گلدزیهر" خاورشناس بزرگ مجارستانی در خصوص تعارض نصوص قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفت ، گلدزیهر در نظریات خود،علاوه بر مطرح ساختن شبهات و اشکالات در باره قرآن و پیامبر(ص ) ادعا کرده بود، قرآن که مهمترین منبع دینی مسلمانان می باشد پر از تناقض و تعارض گویی است . او برای اثبات نظریه خویش با مقایسه آیات مکی و مدنی قرآن بیان کرد که آیات مکی دعوت به اختیار و آیات مدن...

در ساخت و ساز عمارت مساجد از بعد اعتقادی و عامل بودن به احکام دینی درگذشته دقت زیادی بعمل می آمده است و هر شخصی صلاحیت مسجد سازی را نداشته است و هرگاه می خواستند کلنگ اولیه مسجد را بر زمین بزنند از متقی ترین و پاک ترین افراد برای این امر استفاده می کردند، یعنی می توان گفت دقیقاً این بخش از آیه 108 سوره توبه:« ..لمسجد اسّس علی التقوی من اّل یوم احق ان تقوم فیه...» در ایجاد بنای مساجد رعایت می گردید...

«نظریۀ اعتدال» که خاستگاهی یونانی دارد و بر پایۀ نظریۀ ارسطو بنیان نهاده شده است، به تدریج از قرون سوم و چهارم هجری به حوزۀ اخلاق اسلامی وارد و سبب شد حکیمان بسیاری چون ابن مسکویه و خواجه نصیرالدین طوسی آن را مبنای آثار اخلاقی خویش قرار دهند. طبق «نظریۀ اعتدال»، ملاک فضیلت آن است که انسان بر اساس عقل خود حد میانه را در هر عملی رعایت و از افراط و تفریط (که رذیلت محسوب می شود) دوری کند.  در این ...

اعتقاد به بهشت و جهنم که طبق نصوص دینی یکی از اصول مسلم اسلام است همواره مورد اهتمام متکلمان و فلاسفه بوده است. ملاصدرا شیرازی فیلسوف بزرگ اسلامی با استناد به آیات قرآن و روایت شیعه در آثار خود مباحثی را پیرامون بهشت و جهنم مطرح می کند. این نظارت مبتنی بر مبانی فلسفی – مبانی کلامی و مبانی عرفانی ملاصدرا می باشد. همچنین این نظارت از سازگاری زبانی، سازگاری درونی، سازگاری بیرونی و سازگاری با واقع ...

رابطه عقل و دین از دیرینه ترین مباحث تفکر بشری است ، به طوری که در تاریخ تفکر اسلامی و در ارتباط با تبیین نسبت بین عقل و دین اختلاف نظر وجود دارد ، هر گروه یا فرقه ای به نوعی با دین برخورد دارند ؛ بعضی به ظاهرآیات و روایات اکتفا می کنند و مخالف دخالت عقل در دین هستند و بعضی عقل را در دین دخیل می دانند، در این میان بررسی دیدگاه ملاصدرا و إبن تیمیه قابل توجه می باشد . در این پژوهش کوشش شده بررسی ...

در عصر مشروطیت در سایه یک گذار ابرگفتمانی، رابطه انتساب دال‌ها و مدلول‌ها و مصادیق در سامانه مفصل‌بندی گفتمان علمای مشروطه‌خواه متحول و دستخوش بازاندیشی گردید. علمای مشروطه‌خواه، به ظرفیت‌سازی و تئوریزه کردن مفاهیم نوین در پوشش آموزه‌های برآمده از نصوص دینی و آموزه‌های اسلامی پرداخته و راهی را برای طرح موضوعات عرفی (مبتنی بر عقل و تجربه بشری) در کنار مبادی شرعی (استوار بر نقل و نص) گشودند...

کارکردهای مقاصد شریعت در فقه امامیه، هدف این مقاله است. اهتمام فقهای امامیه به مقاصد شریعت در مقام استنباط، گاه در توسعه فقه و گاهی نیز در تعمیق آن مؤثر بوده است. این علم در توسعه فقه با استکشاف حکم، تقیید و توسعه نصوص، جلوگیری از احتیاط های شرعی، جلوگیری از حیله های شرعی و به عنوان دلیلی در برابر اصول عملیه، و در تعمیق آن با فهم صحیح نصوص، معیاری برای رد یا قبول روایات و نیز درک عقل عملی مؤثر ...

حجاب یکی از مسلّمات دین و ضرورت‌های شریعت اسلامی است که در جامعه اسلامی ما، علاوه بر جنبه اعتقادی و دینی آن، به صورت قانونی که برای همه بانوان با اعتقادات متفاوت، لازم الاجرا است، درآمده است. البته این مسأله امروزه با انگیزه‌ها و شیوه‌های گوناگونی مورد چالش قرار گرفته است. یکی از این چالش‌ها این است که در قانون ایران با آن که حجاب برای زنان اجباری بوده و ب...