مدیحه سرایی یکی از فنون اصیل و ریشه دار در ادبیات عرب است و از حیث مضمون شاخه های متنوعی دارد که مدح پیامبر یکی از شاخه های آن است . مدح نبوی در عصر حیات آن حضرت پدید آمد و در قرن هفتم با عنوان اصطلاحی بدیعیات استمرار یافت . بدیعیه سرایان غالبا موضوعاتی همچون وصف اخلاق و صفات و فضایل پیامبر ، ذکر اماکن نزول وحی ، وصف حسب و نسبت پیامبر و بیان گوشه هایی از اخبار و سیره آن بزرگوار را مورد توجه قر...

سیداحمد خان از مفسّرین مشهور شبه قاره ی هند است که اندیشه ی نوگرایانه ای پیرامون وحی ارائه می دهد. تلاش او، نوعی آشتی میان رهیافت های غرب و اعتقادات اسلامی است. هدف از این نوشته، نگاهی دوباره به اندیشه ی سیداحمدخان درباره ی وحی، نقد و آسیب شناسی آن است که به روش توصیفی - تحلیلی با رویکردی قرآنی ارائه می شود. سیداحمدخان وحی را از یک سو تجربه گرایانه و از دیگر سو، قرآن را عین کلام الهی دانسته که ه...

فرماندهان سپاه اسلام از میان افرادی ورزیده، کارکشته و قابل اعتماد انتخاب می شدند، که هر کدام فراخور قابلیت ها و نسبت و قوم و قبیله ای که داشتند برای مأموریت های نظامی و غیرنظامی انتخاب می شدند. در این رساله انگیزه های پیامبر(ص)از انتخاب هر یک از فرماندهان، چگونگی انجام مأموریت ونقش هر یک از فرماندهان در پیروزی و شکست مأموریت ها مورد بررسی قرار می گیرد. پیامبر(ص) از میان مهاجرین و انصار و بز...

یکی از مسائلی که در تاریخ علم کلام همواره مود بحث و مناقشه بوده است، مسئله کلام باری تعالی می باشد؛ به تبع آن چیستی و چگونگی وحی به مثابه تجسّم کلام الهی، مورد گمانه زنی ها و رهیافت های نظری مختلفی از تبیینی کاملاً فراطبیعی تا تبیینی طبیعی، قرار گرفته است. وحیانی بودن نصّ از مباحث مهمّ وحی است و طبق دیدگاه مسلمانان، یگانه مصدر منبع وحی و آیات قرآن کریم، در لفظ و معنا، خداوند حکیم است. برخی از نویس...

نوشتار حاضر شامل بحث در مورد مسئله وحی و کلیات آن و تبیین دیدگاه دکتر سروش در این زمینه و سپس نقد سخنان او می باشد. بیان دکتر سروش در باب وحی با دیدگاه مشهور در زمینه وحی تفاوت دارد. او وحی را تجربه دینی و نبوی می داند و معتقد است که قرآن کلمات پیامبر است و فرهنگ زمانه تأثیر و بازتابی در مطالب و پیامها دارد، اما نظریه عمومی قرآن پژوهان و محققان اسلامی که در ادامه بحث با تکیه بر محوریت خود قرآ...

هدف: هدف این مقاله معرفی و نقد مدخل «انبیا و نبوّت» از دایره‌المعارف قرآن می‌پردازد. مقالة یوری روبین مشتمل بر این مباحث است: تفاوت بین رسول و نبی؛ فرشتگان و مأموریت آنان؛ جایگاه، مرتبه و تبار پیامبران؛ کاربرد‌های وحی و برخی ویژگی‌های آن؛ معجزات؛ رابطة محمد و کتاب ایشان با دیگر پیامبران؛ گسترة رسالت؛ اهداف رسالت؛ برخوردهای امّتها؛ قصه‌های پیامبران الهی؛ گزارشی از پیامبر در منابع حدیثی و تاریخی؛ ج...

علوم قرآنی نقش اساسی و کلیدی در فهم و تفسیر قرآن مجید دارد و در این میان نظرات مفسّران قرآن کریم نیز حائز اهمّیت است. آیت الله جوادی آملی از جمله مفسّران برجسته و صاحب تفسیر تسنیم می باشد که در مباحث علوم قرآنی نیز صاحب نظریاتی بدیع می باشند. این تحقیق حاصل جستجو در آثار استاد جهت بررسی و ارائه اندیشه های علوم قرآنی ایشان می باشد. این پایان نامه در نه فصل تنظیم گردیده است. فصل اوّل درباره کلیّات ...

«ضالّ» با توجّه به معنای لغوی و کاربرد آن در شماری از آیات قرآن، به کسی گفته می شود که به هدایت آسمانی راه ندارد و این هدایت آسمانی اعم از آگاهی از اسرار غیب یا بهره مندی از وحی الهی است. کاربرد آن دربارة انبیای الهی نیز در چارچوب همین معناست: در داستان حضرت یوسف (ع)، برادران وی، فرزندانِ پیامبر خدا، در دو مورد پدرشان حضرت یعقوب (ع) را «ضالّ» می خوانند: ﴿إِنَّ أَبَانَا لَفِی ضَلالٍ مُبینٍ﴾ و ﴿تَاللَّهِ إِنَّکَ لَفِی ضَ...