پیوستگی میان پدیده‏های تاریخی و نظریه‏های حدیثی‏ - ‏کلامی از مطالعات میان‌رشته‌ای است که لزوم غُسل یا تجهیز هر امام توسط امام بعدی در این شمار است. این مسأله سه دانشِ حدیث، کلام و تاریخ را به هم پیوند ‌داد و رویکردهای متفاوتی را در مواجهه با آن پدید آورد. برخی وکیلان امام کاظم  - که به واقفیّه شهرت یافتند - با ادعای مهدویت ایشان به مقابله با امام رضا  پرداختند و ضمن استناد به این روایت که امام ر...

مقدمه انتظار، ظهور منجی، غیبت و حکومت جهانی، واژه های آشنا و تأمل برانگیزی در ادبیات شیعی هستند. البته در متون روایی و احادیث نیز از واژه های کلیدی به شمار می آیند. ظهور منجی غایب شده از دیده ها که از پس امر غیبت نورافشانی می کند، یکی از مقوله های مهم و مترقی شیعه در تاریخ اسلام بعد از رحلت پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم، بحث جانشینی و امامتِ امامان و شأنیت شخصی که در جایگاه حکومت و نیابت از ...

در فرهنگ شیعیان برای امام ویژگیهایی مطرح است که علم امام یکی از آنها به شمار می رود. .یعنی اینکه امام باید در آگاهی ازمعارف و احکام دین، سرآمد همگان باشد. علم نه تنها ازشرایط بنیادین امامت است؛ بلکه مکمل دیگر شروط و زیر بنای آنها نیز است. به این جهت ازهمان ابتدا تاکنون، این ویژگی ازجمله دغدغه های ائمه معصومین (ع) و اصحاب و شاگردان وپیروانشان بوده است. گونه شناسی راویان نشان می دهد که اغلب راویا...

چکیده برای درک جایگاه انسان و اهمیت شناخت انسان در فلسفه صدر المتألهین همین بس که او حکمت متعالیه، یعنی سلوک عقلی اش را در هستی شناسی بر مبنای چهار سفر معنوی انسان مرتب کرده است. بازشناسی انسان شناسی صدرایی به دو جهت ضرورت دارد: جهت اول: یافتن جایگاه انسان شناسی صدرایی در چهارچوب ساختار اندیشه صدرایی در کنار فهم ارتباطی که این موضوع با پاره های اساسی دیگر اندیشه صدرایی _مثل خداشناسی و جهان شنا...

از آغاز جنبش‌های مانوی و مزدکی و تشکیل طبقۀ دهقانی و همچنین مهاجرت مسیحیان نسطوری به شاهنشاهی ساسانی، می‌توان تنش شبکه‌هایی ایدئولوژیک را با سیاست و اقتصاد حاکم دنبال کرد. این جریان‌ها پس از فراز و نشیب‌های بسیار، سرانجام در قرن دوم هجری به نهضت ترجمۀ عربی منتهی شد. ظهور اسلام منجر به از بین رفتن کاست‌های نفوذناپذیر جامعۀ ساسانی شد و همین امر کمک شایانی به توسعه علوم کرد و کتاب‌ها از گوشۀ خزانه...

فاطمیان به عنوان یکی از حکومتهای مستقل جدا شده از حکومتهای عباسی بغداد و در مقابل آنها برای مدتی نزدیک به 270 سال در شمال آفریقا و مصر حکومت کردند. آنها برای اینکه از سایر حکومتهای مسملان نظیر عباسیان بغداد و امویان اندلس عقب نمانند، تشکیلات اداری، فضایی و نظامی گسترده‌ای دایر نمودند و از طرفی برای این که سیادت خود را بر جهان اسلام به عنوان خلفای مسلمان به اثبات رسانند، اقدام به روابط گسترده‌ای...

یافته این نوشتار آن است که برای فهم اندیشه امام خمینی باید به دنبال شناخت سرمشق های امام یا به تعبیر دیگر شخصیت هایی بود که امام آمال خود را در اندیشه و رفتار آنان متجلی می دید. یکی از بارزترین این شخصیت ها، آیة الله مدرس است که به موارد قابل مقایسه زیادی در این دو شخصیت می توان رسید. با توجه به تقدم زمانی مدرس می توان شواهدی دال بر تأثیرپذیری امام از ایشان دست یافت. به نظر می رسد یافته این مقا...

به نام « خداوندی که در وحدت قدیم ست از همه اشیا »  (ناصر خسرو، دیوان ، 1/1 )         « ناصرخسرو قبادیانی » یکی از چهره های درخشان ادبی و علمی قرن پنجم ایران است که خلاف رسم زمانه اش عوض مدیحه سرایی سلاطین و امرا وخوشباشی وکامجویی، اشعار و افکارش را با تمسّک به آیات قرآن، احادیث، راه و روش ائمّه به ویژه حضرت علی( ع )وخلفای فاطمی درگرو تمجید وتجلیل از حق،کسب فضیلت، دانش، ستیزه و انتقاد علیه مفاسد ...

واژ? امامت در اصل به معنای مطلق «پیشوایی» است و در فرهنگ اسلامی ـ سیاسی شیعه، بیشتر بر مصداق خاصی از آن اطلاق می گردد و آن رهبری عالمانه، دردمندانه و دلسوزان? امّت، در تمام شوون اجتماعی، چه فکری، چه سیاسی و ... است. و مفهوم حرکت و پیش روی، پیش گامی و پیشاهنگی در خطّی که مردم حرکت می کنند، در کلم? امام وجود دارد. امام گوهر یکتای روزگار خویش است، و امـامـت ، عهد و پیمانی است بین خداوند عزّوجلّ و مردا...

«بررسی الگوهای رفتاری شیعه از نگاه امام باقر (ع) و امام صادق (ع)» عنوان پژوهشی است که به بررسی الگوهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی از منظر این بزرگواران می پردازد. انسان به گونه ای آفریده شده است که گویا الگو پذیری در سرشت وی نهادینه شده است. الگو نمونه عینی و مشهود یک فکر و عمل در ابعاد گوناگون است که برای رسیدن به کمال، از سوی دیگران پیروی می شود. اسوه های مطلوب و برجسته عامل تحرّک انسان ها به سو...