شاید هیچ کتابی به اندازه ی قرآن کریم مورد شرح و تفسیر قرار نگرفته باشد. بر اساس آمارهایی که از تفاسیر موجود و نیز اطلاعات کتاب شناسی به دست آمده، تاکنون بیش از سه هزار تفسیر بر قرآن کریم به سبکها و روشهای مختلف نوشته شده است. با این حال، هنوز عناصر اصلی دخیل در تفسیر نظری مبانی، اصول، قواعد، روشها و گرایشهای تفسیری در یک نظام منسجم تعریف نشده است و نوعاً مفسّران بدون شفاف سازی این گونه مباحث، به ...

با توجه به فرصت مناسب و شرایط اجتماعی و سیاسی پیش آمده در دوران امامین صادقین8، این دو بزرگوار بیش از دیگر پیشوایان معصوم: در تفسیر آیات الهی و تشریح حقایق معنوی قرآن کریم و همچنین پرورش شاگردان، زمینه فعالیت و نشر دانش را داشته اند. و با بررسی تاریخ تفسیر، اهتمام دانشمندان اسلامی به قرآن کریم و خلأهای سیر تدوین تفاسیر روشن می‏شود؛ که در آن عصر مفسران نامی بزرگی در صحنه تفسیر درخشیدند که آثار گ...

این پایان نامه به پژوهش در زمینه روش تفسیر تسنیم نوشته - آیت الله جوادی آملی ـ اختصاص دارد که با مراجعه به تفسیر تسنیم و دیگر آثار ایشان انجام می پذیرد. در این نوشتار پس از بیان زندگی نامه مفسر و معرفی کلی تفسیر به مبانی، روش و گرایش تفسیر تسنیم پرداخته می شود. و چنین نتیجه گیری می شود که مفسر تسنیم از سه روش تفسیر قرآن به قرآن، قرآن به سنت و قرآن به عقل استفاده کرده و روش تفسیری آن جامع است. ت...

قرآن‏ پژوهان از گذشته‏ های دور، به بحث دربارۀ منابع تفسیر قرآن کریم توجه ‏کرده ‏اند. قرآن کریم، روایات، تاریخ، عقل و دستاوردهای قطعی علوم از جملۀ این منابع‏ اند. در این مقاله، ابتدا به برخی مفاهیم بنیادین، همچون تفسیر، منبع و منابع تفسیری، اشارۀ گذرا می‏ کنیم. به‏ دنبالِ‏ آن، دربارۀ دلایل منبع بودن قرآن کریم بحث می‏کنیم. این دلایل عبارت ‏اند از تصریح آیات قرآن کریم، سیرۀ عقلا در محاوره و سنت و س...

در تعدادی از روایات آیه‏ای از قرآن توسط معصوم قرائت شده و نکته‏ای به آن ضمیمه شده است که جزء آیه نیست و تعبیری چون «هکذا نزلت» یا «واللّه‏ هکذا نزل بها جبرئیل† علی محمدˆ» یا «نزل جبرئیل† بهذه الآیه هکذا» و شبیه این تعابیر آمده است. با ملاحظه ابتدایی این احادیث و این‏گونه تعابیر چنین به ذهن می‏آید که مضمون آنها وقوع گونه‏ای تحریف در برخی آیات قرآن کریم است در حالی که با نگاه عمیق و مفهوم‏شناسی دق...

« تفسیر به رأی » موضوعی است که اولیاء دین ــ بنا بر آنچه از روایات متعدد بر می آید ــ نسبت به آن هشدار داده ، به کسی که این شیوه را در تفسیر قرآن به کار بندد، وعده عذاب الهی داده اند. اگر چه نفس این موضوع بین همه مسلمانان مورد قبول است اما در تبیین آن اختلاف نظر شگفت آوری رخ نموده است، تا آنجا که هر صاحب نظری با بیان گوشه ای از ابعاد آن، دیگران را به ارتکاب تفسیر به رأی متهم کرده است. از این ر...

الف) مرحوم عروسی حویزی برای گردآوری روایات تفسیری سوره قصص ، از 27 منبع بهره برده است و اکثر روایات این سوره از تفسیر منسوب به علی بن ابراهیم قمی ، سپس تفسیر مجمع البیان و در مرحل? بعد از کتاب اصول کافی می باشد. ب) از مجموع 136 روایت نقل شده ذیل این سوره در تفسیر نورالثقلین، تنها تعداد 17 روایت قول یا رأی تفسیری مفسران می باشد و سایر روایات از معصومان صادر گردیده است که از بین آنها روایات صا...

تفسیر ماثور تفسیری است که اساس آن بر روایات و احادیث پایه گذاری گردیده است در این نوع از تفسیر آیات قرآن کریم بوسیله روایات و احادیث وارده مورد تفسیر قرار می گیرد این روش تفسیری دارای موافقین و مخالفینی است که هریک برای آراء خود دلایل و براهینی ارائه می نمایند. در بیان تطور تفسیر ماثور، می توان گفت که تا عصر حاضر سه مرحله را پشت سر گذاشته است مرحله اول عصر رسول اکرم (ص ) ، مرحله دوم عصر ائمه(ع)...

موضوع این تحقیق، تفسیر ابوعلی جبائی است . محمدبن عبدالوهاب بن سلام بن خالدبن حمزه، ابوعلی جبائی (303-235 ه) از پیشوایان مکتب معتزله به شمار می رود. وی پس از مرگ ابویوسف ، یعقوب الشحام البصری، در راس معتزله قرار گرفت . ابوالحسن اشعری، رئیس مکتب اشاعره از جمله شاگردان وی بوده، که پس از مدتی از وی و مکتب اعتزال دوری گزیده است . جبائی صاحب کتب و نوشته هایی بوده که از جمله آنها "تفسیرالقرآن" است . گ...

آیات مربوط به آسمانها در قران حتی صرفنظر از جنبه اماری وعددی آن بسیار متنوع جالب و شکفت انگیز است ودر بسیاری موارد نمایانگر جنبه اعجاز علمی قران کریم می باشد شمارگان بالای آیاتی که واژه سما در انها بکار رفته خود گوئی امری معنی دار است در برخی ایات این مجموعه سما به معنی آسمان قابل مشاهده و محسوس تعریف شده است که در انها ساختار فیزیکی و پدیده های طبیعی مربوط به آسمان تبیین گردیده است و در دسته د...