فاصله، پدیده ای قرآنی در پایان آیات است. سخن درباره آن از دوران سیبویه (د 180ق) آغاز گردید، اما رمّانی (د 384ق) اولین کسی بود که به تعریف و بررسی آن پرداخت. از آن زمان تا کنون تعاریف زیادی از علمای فریقین درباره فاصله ارائه گردیده است، اما تعریف جامع و مانعی که به همه ابعاد فاصله پرداخته باشد، یافت نمی شود. به دلیل اهمیّت و ضرورت وجود تعریف دقیق، لازم است ضمن بازخوانی و بررسی تطبیقی تعاریف «فاصله...

هنر اسلامی دارای وجوه مختلفی است. یکی از جلوه های زیبای این هنر، نگارگری است که از قرون اولیه اسلامی آغاز شده و آثار با ارزشی به جا مانده است. این نگاره ها هنگامی به اوج می رسیدند که با مضامین و داستان های قرآنی همراه می شدند. محور اصلی قصه ها در ادبیات فارسی از جمله کتاب «قصص الانبیا»، قصه های قرآنی است که با شرح و بسطی بیشتر نقل شده است. در این پایان نامه تصاویر داستان ها، از قرون اولیه...

در ادب فارسی شاعران و نویسندگان از همان ابتدا این بنیادها را دستمایه شعر و هنر خود قرار دادند و گنجینه های معنوی گران باری از خود به یادگار گذاشتند و با بهره گیری از آیات و احادیث و قصص قرآنی و اسطوره های ایرانی ،آثار خود را ماندگار کردند . برای درک و فهم معانی اشعار و آثار شاعران دانستن این اشارات ضروری است و انسان تا خلاصه ای از آن داستان ها و باورها را نداند نمی تواند از اشعار و آثار بهره کا...

یوری روبین در پژوهش خود با عنوان «بوزینگانی رانده­شده باشید: مسخ بنی­اسرائیل به بوزینه و پس­زمینۀ کتاب مقدس و میدراشی آن» بر پایۀ ادلّه و شواهدی و با استفاده از روش مقایسه‌ای‌‌ ـ تحلیلی، داستان مسخ شدن «اصحاب سبت» در قرآن را برگرفته از داستان «منّ و سلوی» در کتاب مقدس دانسته است. پژوهش حاضر با روش تحلیلی‌ ـ انتقادی به ارزیابی دیدگاه­ها و مستندات روبین پرداخته و ضمن ردّ ادّعای وی با استفاده از آیات ...

پیچیدگی داستان زندگی و رسالت حضرت موسی(ع) در قرآن­کریم به ویژه در مقایسه با روایت کتاب مقدس، کاوش­های نو در متن آن را ضروری می‌سازد. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با هدف تحلیل شیوۀ روایی داستان، همراه با بررسی و تحلیل عناصر زبانی بر اساس نظریۀ «ژپ لینت ولت»، پیشنهادی برای حل پیچیدگی­ها و رفع تعارض­های ظاهری با توجیه ناهمخوانی داستان­های قرآنی با متون کهن است. این نظریه به تحلیل نوع روایت، شا...

ماجرای خلقت آدم(ع) ، از جمله داستان‌های قرآنی است که در متون تفسیری و بویژه تفسیرهای عرفانی، با ظرایف خاصی همراه می باشد. در این میان، کشف‌الاسرار میبدی با زبانی نمادین و تصویری، به تفسیر عرفانی این داستان می‌پردازد. روایت میبدی از این ماجرا، در نوبه ثالثه کشف‌الاسرار، لایه‌های درونی و دلالت‌های معنایی فراوانی دارد. نظر به تعدد سطوح رمزگانی در این داستان، این پژوهش به رمزگان‌شناسی این متن نظر د...

مکتب ساختارگرایی از جمله مکاتبی است که امروزه در حیطة نقد و تحلیل مسائل ادبی دیدگاه‌ها و ایده‌های جدیدی را به میدان ادب وارد کرده‌است و عموماً با استقبال فراوانی روبه‌رو شده‌است. مکتب ساختارگرایی در تحلیل قصص قرآن کریم کاربرد فراوانی دارد. یکی از جنبه‌های اعجاز هنری و تأثیرگذاری قرآن کریم، داستان‌های قرآنی و ساختار و درون‌مایۀ آن‌هاست، به‌گونه‌ای که شیواترین ابزار بیان، انتقال ...

داستان حضرت یوسف یکی از تاثیرگذارترین داستانهای قرآنی در متون ادب فارسی خصوصا متون عرفانی است. اگرچه نگاه عرفا عموماً به حوادث داستان اغلب با هم یکسان است اما گاه میان برداشت عرفا از بخشهایی از داستان تفاوتهایی هست که هریک درخور تامل و زیباست و قصه یوسف را شنیدنی تر و این متون را خواندنی تر می کند.تنوع و کثرت برداشتها و تفاسیر عرفانی از حوادث و شخصیتهای داستان یوسف خصوصاً از زمانی که زلیخا وارد م...

گزارش دیدگاه قرآن درباره داستان آدم(ع) و حوا است.  قرآن برای داستان آفرینش انسان با تمام عناوین زیر مجموعه اش هویت انسان شناسی قائل است و آن را به دور از هر گونه پیرایه نامعقول مطرح می کند، امّا اگر روایات نامقبول ضمیمه تفاسیر شده است جزء اسرائیلیات است  قصه قرآنی خلقت آدم و حوا با طرح خلافت آغاز می شود که متعلق به انسان است و نه خصوص آدم، ملائکه از ترکیب انسان از ماده و روح به کشش زمینی و فساد ...

قصه‌های قرآن مجید، به سه گون? متفاوت بیان شده‌اند که هر کدام آنها از ویژگی های دراماتیک برخوردارند؛ نخست قصه‌هایی که پردازش پیوسته و ساختاری محتوایی نزدیک به تراژدی، بر اساس تعریف ارسطویی دارند و در یک روند کامل روایت می‌شوند. مانند قص? "یوسف"، دوم قصه‌هایی که بصورت پراکنده در سوره‌های متفاوت قرآن ارائه شده‌اند و دارای خصوصیات تراژدی هستند، مانند "داستان آدم و حوا". سوم قصه‌هایی که دارای بن‌مای...