«محمّد بن مبارک شاه قزوینی» (و: 966 ق.) ملقّب به «حکیم شاه»، حکیم، متکلّم، فیلسوف، مترجم و طبیب حاذق دربار عثمانی است. وی از محضر استادان بزرگی چون «جلال الدین دوانی» و «صدر الدین دشتکی» بهره برده و به سبب تسلّط بر زبان های فارسی، عربی و ترکی و دسترسی به کتب پیشینیان، توانسته است کتاب های ارزشمندی در علوم مختلف تألیف کند. یکی از این آثار، کتاب فارسی «جواهر نامه» یا «معرفه الجواهر» است که در شرح ص...

پادشاهان صفوی خود را اولاد امیرالمومنین علی (ع) معرفی کرده و بنیان سلطنت خویش را با ترویج و تبلیغ مذهب شیعه و مبارزه با مخالفان و منکران این مذهب استوار ساخته بودند. شاه عباس اول نیز، در دین اسلام و مذهب شیعه دوازده امامی بسیار متعصب بود. دوران سلطنت شاه عباس اول را می توان دوران اوج مذهب تشیع، در عصر صفویه به شمار آورد. نمودهای این امر را در حوزه های مختلفی همچون ارادت و احترام فراوان او به ام...

در دوران ساسانیان، شاه زادگان دودمان سلطنتی، به ویژه ولی عهد، باید هنرها و فنون گوناگون شاهانه هم چون اسب سواری، زوبین افکنی، کمان داری، شکار، چوگان بازی، و دیگر آیین های در پیوند با شهریاری را می آموختند، هم چنین به شاه زادگان دادگری، بخشندگی، وفاداری به پیمان ها، خویشتن داری، و جوان مردی آموزش داده می شد. گه گاه آموزش این هنرها و ویژگی های سودمند برای شهریاری به شیوه ای بود که می توان آن را «...

از ابتدای روی کار آمدن دولت های صفوی و عثمانی زبان و ادبیات شاخصه ای ممتاز در روابط فرهنگی ایران و عثمانی به شمار می آمد. زبان ترکی عثمانی با بهره گیری فراوان از واژه های فارسی و عربی در زمره زبان های اسلامی است و تا پایان حیات دولت عثمانی زبان رسمی این امپراتوری بود. مورخان عثمانی به اقتضای هم جواری، زبان مشترک، و تحولات فی مابین دولت های ایران و عثمانی در آثار خود به مسائل و رخدادهای ایران به...

در پژوهشهایی که تاکنون درباره روایات اساطیری و حماسی ایران؛ بویژه شاهنامه صورت گرفته، نقش زنان کمتر کاویده شده است. مطابق شاهنامه فردوسی، نخستین زنی که در تاریخ اساطیری ایران در جایگاه مادری خردمند به فرمانروایی پادشاهی «فرّخ» یاری رسانده، فرانک است. پژوهندگان درباره مقام فرانک نزد فریدون و پیروی بزرگان قوم از وی، به هنگام غیبت فرزند، سخنی نگفته اند. به گمانم دلایلی هست که نشان می دهد، فرانک به ...

قرن 10 میلادی در جزیرۀ آغتامار در ترکیۀ امروزی کلیسایی توسط شاه گاگیک به نام صلیب مقدس بنا شد که نمونه ای منحصر به فرد در هنر مسیحی این دوره و یکی از شاهکارهای بی نظیر کلیسا سازی به سبک ارمنی است. بسیاری از موضوعات و سبک حجاری های این کلیسا به شیوۀ ساسانی است، از جمله نقوش گیاهی، جانوری، اساطیری، ماسک های انسانی و نقوش پادشاهی. این پژوهش به روش توصیفی و تطبیقی به بررسی نقوش حجاری شده در کلیسای ...

قرآن کریم با تمام ویژگیهای بی نظیرش و شیوه های بیانی بسیار زیبایش که در اوج قله فصاحت و بلاغت قرار دارد ، از «ضمایرفصل»در قالب های تأکید ، انحصار و اختصاص بهره فراوانی برده است .که گاهی از این طریق راه های رسیدن به فهم صحیح آیات را کوتاه تر نموده است؛ در همین راستا از مباحثی که مطرح است، مقولهترجمه ضمیر فصل می باشدکه ترجمه کردن آن نه تنها به بلاغت قرآن خدشه ای وارد نمی آورد بلکه گاهی برای دست ی...

ایلات کرد از همان آغاز حکومت صفویان تا سقوط این سلسله جایگاه در خور توجهی داشتند. هر چند حضور و قدرت کردها در هر دوره از حکومت صفویان متفاوت بود، به این معنی که گاهی نقشی پررنگ و اساسی و گاهی ضعیف و بی­تأثیر داشتند، این یک واقعیت غیر قابل انکار است که کردها در دوران صفویان، اهمیت بسزایی برای حکومت مرکزی داشتند. چرا که محل زندگی این قوم در منطقه­ای واقع شده بود که بیش از پیش به اهمیت آنها می­افز...