چکیده : بررسی تطبیقی ایزدان سخن در سرزمین های ایران، هند و یونان به کوشش : آیدا حق شناس سخن از بزرگترین تمایزات بشر با دیگر مخلوقات پروردگار است که فصل مهمی در تاریخ زندگی بشر دارد. نیاز انسان عهدکهن به آن و نیاز به ارتباط انسان با خالق که تنها از این طریق صورت می گیرد نقش مهمی در بوجود آمدن ایزدان سخن دارد که به شکل بررسی تطبیقی در سه سرزمین همجوار ایران، هند و یونان صورت گرفته است...

حوزه علمیه به مرکز علوم مذهبی شیعیان اطلاق می­شود که در مطالعات مربوط به تاریخ نهادهای علمی ـ آموزشی شیعیان، پیشینه و چگونگی پیدایی عنوان آن مغفول مانده است. افزون بر این، این مطالعات مراکز علوم دینی پیش از ایجاد این اصطلاح را نیز، تحت عنوان حوزه علمیه معرفی کرده­اند. پژوهش حاضر به تاریخ پیدایی و تحولات معنایی ترکیب حوزه علمیه اختصاص دارد. یافته­های این پژوهش حاکی است، اصطلاح حوزه علمیه از بطن ...

0

یکی از مهم ترین مجموعه هایی که سال های اخیر و به همت انتشارات سخن منتشر شده است، مجموعۀ شش جلدی میراث عرفانی ایران، به خامۀ تحقیقی استاد ممتاز ادبیات دانشگاه تهران، دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی است. سردبیر فصلنامه با مشورت برخی اساتید و پژوهشگران ادبیات عرفانی، محورهایی را در قالب چند پرسش برای جناب آقای دکتر مهدی محبتی، از اساتید ادبیات وعرفان پژوهان برجسته روزگار ما و البته  از شاگردان سابق دکتر ...

موضوع مقالة حاضر، بررسی آیات مربوط به رجم شیاطین با شهاب آسمانی و واکاوی نظرهای تفسیری مختلف در این باره است. دیدگاه‌های متعددی در بارة آن از سوی مفسران و متفکران مطرح شده است. در این نوشتار دیدگاه‌های مختلف مفسران و محققانی چند از جمله سید قطب، استاد مکارم، علامه طباطبایی، طبرسی، عبدالعلی بازرگان، طنطاوی، نصر حامد ابوزید، دکتر سروش بررسی می شود. برخی از مفسران این آیات را سربسته تفسیر کرده وبر...

دولت و ابزارهای الزام به شریعت     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   اجرای احکام اسلامی در جامعه، به فراهم آمدن زمینه های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خاصی نیاز دارد و به همین دلیل است که شریعت به تدریج به پیامبر نازل گردید و رسول خدا هم به تدریج آن را به اجرا گذاشت.   تحلیل متفکران اسلامی از این سیر تاریخی آن است که تا وقتی...

شعور حرف زدن، شعور حرف شنیدن   حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   یکی از حقوق شهروندان در نظام اسلامی، حق اظهارنظر در برابر حاکمان است. این حق اختصاص به مطرح کردن مسائل شخصی ندارد و آنان می توانند نظرات خود را درباره همه مسائل جامعه، به عالیترین مقامات ارائه کنند. از اینرو در منابع اسلامی، از وجود «حجاب» و مانع بین حاکمان ...

بررسی دیدگاه های نظامی گنجوی درباره ی منشأ الهام سخن و ریشه یابی خاستگاه اسطوره ای و حکمی و تحلیل آن ها بر مبنای روان شناسی هنر در شناخت پدیده ی رازناک الهام سودمند است. نظامی با طرح تدریجی این باورها در طول سی سال که با حال و هوای مثنوی های خمسه تناسب دارد، برای ارزیابی کامل، گزینه ای مناسب است. اشارات حسب حال گون، پیش درآمدها ضمن شرح انگیزه ی سرودن مثنوی ها؛ به ویژه انگیزه ی چرخش زاویه ی دید ...

 میرزا محمّد علی خان  متخلص به سروش  (1228-1285ق)، از شاعران بنام دوره بازگشت ادبی به شمار می­رود که قصایدش تقلیدی از قصیده سرایان نامی دوره غزنوی است، تا آنجا که وی ملقب به فرخی قرن سیزده شده است. نمود واژگانی چون پاداشن، فریشته، آهو (عیب) و ایچ ؛ اصطلاحات دیوانی مثل اقطاع، پرّه، دبّوس و طغرا؛ اصطلاحات و افعال کهن همچون یله کردن، گسیل کردن، ژاژ، سهی، خستن، الفنجیدن و خوشیدن؛ حرف اضافه مضاعف، یای ...

آوانگاری و ترجمه نیمی از کتاب روایات پهلوی آذر فرنیغ و فرنبغ سروش این رساله نیمه اول از کتاب روایات پهلوی آذر فرنیغ و فرنیغ سروش است که به فارسی ترجمه و آوانویسی و واژه نامه آن نیز فراهم آمده است . ترجمه کتاب بعلت بریده بریده و نامربوط بودن مطالب به همدیگر و طرح مطالب مستقل در سطرهای محدود مشکل است . نویسنده کوشش و تحقیق لازم را برای حل مشکلات متن انجام داده است .