به رغم آن که شیخ اشراق به سبب باور به ارباب انواع یا عقول عرضی، فیلسوفی افلاطونی در جهان اسلام محسوب می شود، مقایسه نظریه مثل در اندیشه افلاطون با نظریه رب النوع ها در حکمت اشراق حکایت از آن دارد که، در عین برخی شباهت های کلی، تفاوت هایی نیز میان این دو فیلسوف در خصوص مبادی عالی اشیا وجود دارد. در جستار حاضر ضمن تبیین مقصود این دو فیلسوف از مثل و ارباب انواع به مقایسه این دو نظر پرداخته ایم و ب...

بررسی دیدگاه صدرالمتألهین پیرامون شیوه ها و مراحل تأثیرگزاری بی واسطه نفوس انسانی بر اجسام مادی غیر بدنشان از جمله مسائلی است که به علت قلت منابع موجود در این زمینه تاکنون مغفول مانده است. از منظر وی نفوس انسانی از سه طریق بر اجسام مادی تأثیرگذارند: اول: نفوس مجرد عقلی سبب ایجاد تغییر و تحول در جسم مادی می شوند؛ دوم: نفوس مجرد عقلی جسم مادی را انشاء و ایجاد می کنند؛ سوم: نفوس فاقد تجرد عقلی با ...

علوم پیچیدگی با مفاهیمی همچون نوپدیدی، لبه آشوب و سازشپذیری نگاهی تازه به پدید های اجتماعی وانسانی را پیش نهاده ب یننینی م فابت رس مرسهم برد ات ف بسیار تیس مهای پیچیدهی ست ااعی- منیرم ارهایی رس ظشار میدهند که توصیف و فهم دقیق ظ ا جز با بهرهگیری از دیدگاههای علوم پیچیدگی شدنینیست.ظوش ار پیش رب ب سیت پرتش میپردازد که تفاوتهای اساسی میان نگرش سیستمی و اندیشهی پیچیدگیچیست و یاایز ربیکرد ینیینی در ر...

علوم پیچیدگی با مفاهیمی همچون نوپدیدی، لبه آشوب و سازشپذیری نگاهی تازه به پدید های اجتماعی وانسانی را پیش نهاده ب یننینی م فابت رس مرسهم برد ات ف بسیار تیس مهای پیچیدهی ست ااعی- منیرم ارهایی رس ظشار میدهند که توصیف و فهم دقیق ظ ا جز با بهرهگیری از دیدگاههای علوم پیچیدگی شدنینیست.ظوش ار پیش رب ب سیت پرتش میپردازد که تفاوتهای اساسی میان نگرش سیستمی و اندیشهی پیچیدگیچیست و یاایز ربیکرد ینیینی در ر...

عقول در حکمت متعالیه در دو سلسله طولی و عرضی قرار دارند و همگی جواهری ممکن، ازلی، ابدی، عاقل و کلی می باشند. این جواهر مجرد که وجودشان در حکمت متعالیه کاملا پذیرفته شده است، نقش وجودشناختی خاصی در نظام فلسفی حکمت متعالیه دارند و بدون وجود آن ها، وجود عالم و ربط آن به ذات واحد و بسیط حق تعالی ناممکن خواهد بود. در این بین نقش عقول عرضیه که هر یک از آن ها، کار تدبیر یکی از انواع مادی را بر عهده دا...

در حوزه اندیشه دینی ادله متعددی برای اثبات ضرورت دین ارائه شده است. این مقاله به بازگفت منطقی و بررسی این ادله از دیدگاه حکیمان شیعه - ابن سینا، سهروردی و ملاصدرا - می پردازد. این حکیمان پنج برهان بر ضرورت دین اقامه کرده اندکه عبارتند از: مدنیت، سعادت، هدایت، معرفت و عنایت. در میان این برهان ها، برهان مدنیت مورد اتفاق همه است و با باور به مدنی بالطبع بودن انسان، او را نیازمند اجتماع و سپس قانون...

در میان حکمای اسلامی، صدرالمتألهین بیش ترین مباحث را درباره ی ارباب انواع و نظریه ی مثل مطرح کرده است؛ به گونه ای که بحث کامل و همه جانبه ی این نظریه، قبل از او بی‏سابقه است. مباحث حکمت متعالیه درباره ی نظریه ی مثل به سه بخش تقسیم می شود: ۱. پاسخ گویی به تأویلات و اشکالات فیلسوفان دیگر؛ ۲. اقامه ی براهین پنج گانه در اثبات ارباب انواع؛ ۳. جایگاه این نظریه در حکمت متعالیه. از جمله ی این سه، می تو...

طبق قاعده الواحد از خداوند که از جمیع جهات واحد است تنها یک موجود صادر می شود در حالیکه در این جهان این کثرات متعدد مشاهده می شود. چگونه می توان کثرات موجود را به آن وجود واحد (خداوند) نسبت داد؟ سهروردی نظریه عقول عرضیه را جهت تبیین صدور کثرات مادی ارائه کرده است که برگرفته از مثل افلاطونی است. عقول عرضیه (انوار قواهر ارباب اصنام) سلسله ای از انوار مجرده اند که در انتهای عقول طولیه واقع شده و د...

در طول دوران اسلامی، وجود برخی از روایات در جوامع روایی اهل سنت و شیعه باعث شده تا برای عده­ای، منشأ ایجاد توهم «تحریف در قرآن» شود. محدث نوری کتاب مستقلی با عنوان «فصل الخطاب فی تحریف کتاب رب الارباب» نوشت و مجموعه روایاتی را در زمینۀ «تحریفِ قرآن» عرضه داشت که بیشتر آنها شاملِ روایاتِ اختلاف قرائات در قرآن می­باشند. تاکنون کتاب های بسیاری در رد این کتاب نگارش شده است. یکی از دلایلی که در این کتا...

امروزه به منظور اسپورزایی گونه­های آلترناریا و بخصوص alternaria solani از محیط کشت v-8 استفاده می نمایند. عدم دسترسی لازم، صرف وقت و هزینه بالا در زمینه تهیه و استفاده از این محیط کشت همواره محققان و بخصوص پژوهشگران ایرانی را با مشکلات جدی در زمینه اسپورزایی  a. solani روبروکرده است. هدف از این پژوهش آزمون چندین ترکیب پیشنهادی به منظور تهیه محیط کشت و مقایسه میزان اسپورزایی آن­ها با عصاره   v-8...