در ادبیات امروز، نمادها نقش مهمی در تصویرآفرینی و انتقال معانی ایفا می‌کنند. یکی از این نمادها که به شکلی هوشمندانه از سوی شاعران مورد استفاده قرار می‌گیرد عنصر رنگ است. از همین روی شاعران مقاومت با بکارگیری رنگ‌های مختلف سعی در بیان آرمان‌ها و خواسته‌های خود دارند. به عنوان نمونه قیصر امین‌پور در ادبیات پارسی و محمود درویش در ادبیات عربی با بکارگیری نمادها در آثار خود، تداعی‌...

این مقاله به تطبیق کتاب شاهزادۀ کوچک اثر آنتوان دو سنت اگزوپری با عرفان اسلامی می پردازد. شاید در نظر نخست سنخیتی بین این کتاب و تصوف احساس نشود، ولی با ژزف نگری و تطبیق جزئیات آن، حقایق به دست آمده، شگفت آور است. این برداشت ها به نظر نگارنده ریشه در توارد و فطرت حق جوی نویسنده دارد نه آشنایی او با مفاهیم تصوف. بسیاری از اصطلاحات عرفان اسلامی همچون علم لدنی، تسلیم ،رضا، قناعت، بصیرت، ریاضت، پیر...

جستار حاضر به بررسى شیوه به‏کارگیرى "نقاب" به عنوان یک شگرد ادبى در برخى از اشعار آدونیس مى‏پردازد. نقاب که در حقیقت، گونه‏اى نوساخت از رمزگویى به حساب مى‏آید و مى‏تواند شاعر را در ارائه غیرمستقیم پیام خویش یارى کند، در متون ادبى کارکردهاى متنوعى یافته است که توجه به آن، براى درک پیام اصلى متن، مفید مى‏نماید. از سوى دیگر، نام مسیح(ع) به دلیل برخوردارى از مفاهیم رمزگونه فراوان، در بسیارى از آثار...

شاعران در آثار تعلیمی و عرفانی، برای بیان آموزه­های مورد نظر خود، از صور هنری گوناگونی مانند تمثیل و نماد استفاده می­کنند. هدف از نگارش این مقاله نیز بررسی تصاویر هنری و  به­ویژه نمادهای ساخته شده با کودک و دوران کودکی در این آثار است. در اشعار عرفانی و تعلیمی، نه تنها اندیشه­هایی­ دربارة چگونگی تربیت کودکان وجود دارد، بلکه هر یک از مراحلی که کودک پشت سر می گذارد تا به بزرگ­سالی می­رسد، دست­مای...

عرفا و فلاسفۀ اسلامی در بیان افکار و اندیشه‌های خود همواره از رمز و نماد بهره می‌گرفتند؛ به‌گونه‌ای که در آثار شیخ اشراق سهرودی عارف و فیلسوف ایرانی رمز و نمادگرایی عرصۀ گسترده‌ای را اشغال کرده است. در این‌که رمز خاص زبان عرفا است شکی نیست. این امر در برگزیدن سبک تمثیلی مثنوی معنوی مشهود است و در آثار عرفایی چون سنایی و عطار نیشابوری دیده می‌شود؛ اما رمزگرایی در میان فلاسفه کم‌تر استفاده شده اس...

رنگ، گستره وسیعی از محیط پیرامون انسانها را فراگرفته است؛ به­طوری­که همه­چیز دارای رنگ خاص خود است و انسانها در طول تاریخ با این عنصر جدایی­ناپذیر در تعامل بوده­اند و گاهی هم از آن برای بیان مقاصد خاصی استفاده می­کرده­اند. شاعران نیز با توجه به مکان و زادگاهشان، کم و بیش با رنگ سر و کار داشته­ و آن را در شعر خود منعکس نموده­اند. شاعران دوره پیش از اسلام هم از این قاعده مستثنی نبوده و به­طور عاد...

در ادبیات امروز، نمادها نقش مهمی در تصویرآفرینی و انتقال معانی ایفا می‌کنند. یکی از این نمادها که به شکلی هوشمندانه از سوی شاعران مورد استفاده قرار می‌گیرد عنصر رنگ است. از همین روی شاعران مقاومت با بکارگیری رنگ‌های مختلف سعی در بیان آرمان‌ها و خواسته‌های خود دارند. به عنوان نمونه قیصر امین‌پور در ادبیات پارسی و محمود درویش در ادبیات عربی با بکارگیری نمادها در آثار خود، تداعی‌...

تلاش برای بیان تعریفی مستقل از رمز و تبیین آن به عنوان تصویری خیالی جدای از دیگر صور خیال، برای هر پژوهشگر آثار ادبی و عرفانی بایسته و شایسته است. از سوی دیگر، طرح این موضوع نیز برجسته و با اهمیت است که رمز در عین رابطة بسیار فشرده با کنایه، استعارة مصرّحه، تمثیل رمزی، اضافة سمبلیک، کهن الگو، تشبیه تمثیل و نوع ادبی فابل، تصویری جدای از اینهاست. لزوم توجّه شعرا و نویسندگان به رمز، تاریخچه و انواع ...

ادبیات فارسی در قرن معاصر در کشاکش تحولات شگرف و عمیقی قرار گرفت که این فراز و فرودها در آینه تاریخ ادبیات معاصر منعکس شده است که به دلیل اهمیتش در این پژوهش نیز بررسی شده است و روزنه هایی که باعث شد شعر نو به ظهور برسد هویدا گشت شعری که مقدمه ی پیدایش شاعرانی چون سهراب سپهری گشت . بحث عمده این پروژه نماد و نماد پردازی در شعر سهراب سپهری است که در کلیات به ماهیت این آرایه ادبی اکتفا شده است و س...