بازنمایی هویت ایرانی به منظور ریشه یابی هویت امروزی ضروری است. هویت پدیده ای موقعیت مند است که در طول زمان ساخته شده، با عناصر خاص خود پایا یا دگرگون می شود. بازنمایی هویت را از متون گوناگون ادبی، فلسفی، تاریخی، سفرنامه نویسی و غیره می توان به دست آورد. در این مقاله برآنیم تا تأثیر زمان و مکان راوی و گرایش های سیاسی، سرزمینی، ف رهنگی و اعتقادی سفرنامه نویس را در ارتباط با مفهوم ایران و ایرانی ت...

سفرنامۀ میرزا صالح شیرازی حاوی روایتی نسبتاً مفصل از تاریخ غرب، به‌ویژه کشورهای روسیه، انگلستان و عثمانی است. هدف این پژوهش جست‌وجوی دلالت‌‌های صریح و ضمنی نهفته در این بخش از سفرنامه، و سؤال مشخص آن ناظر به انگیزه، هدف و شیوۀ تاریخ‌‌نگاری میرزاصالح و نگرش تاریخی اوست. تحلیل مضامین مندرج در سفرنامه در پرتو نگاهی فرامتنی، نشان می‌‌دهد که وزن بالای تاریخ‌‌نگاری در این سفرنامه حاکی از اهمیت تاریخ، ...

سفرنامه نویسی در طول تاریخ همواره یکی از انواع ادبی مورد توجه ادیبان سیاح و سیاحان ادیب بوده است. آنچه با عنوان سفرنامه نگاشته می شود به واقع شرح عزیمت از مکانی به مکان دیگر است که در خلال آن ملاحظات تاریخی، فرهنگی، اجتماعی و دیگر شئون زندگی آدمیان مد نظر قرار می گیرد. بدون شک این آثار در دنیای امروزی که ارتباطات تأثیر مستقیم بر تعاملات اجتماعی بینافرهنگی دارد، اهمیتی دو چندان دارند. بنابراین، ...

هدف این تحقیق دستیابی به برخی از زوایای پنهان تاریخ معاصر ایران در دوره قاجار با استفاده از متون سفرنامه‌های اتباع خارجی بر پایه نگاهی جامعه‌شناختی است. این مقاله برپایه روش تحلیل محتوای کیفی است و تلاش گردیده تا با بررسی متون سفرنامه‌های اتباع خارجی و  استخراج داده‌ها، مفاهیم، مقولات و گزاره‌های جدیدی را در تفسیر رویدادهای این دوره به دست آورد. بر اساس یافته‌های این مقاله، نخبگان قاجار به روای...

شناسایی تحولات، تغییرات و یا تداوم‌ها در فرهنگ فراغتی شاخص مهمی در درک فرهنگ و تغییرات اجتماعی بشمار می‌آید. فراغت تجربه‌ای برای باز نمایی و اشاعه ارزش‌های فرهنگی است که فارغ از جهت‌گیری‌های نخبه‌گرایانه فرهنگی، تصویری از تجارب و متن زندگی روزمره فراهم می‌سازد. این مقاله در سنت مطالعات فرهنگی فراغت و با اتکا به برخی منابع ثانویه مربوط به فرهنگ و زندگی روزمره‌ایرانیان (در سفرنامه‌های مسافران غر...

سفرنامه آیینه‌ای است که می‌توان انعکاس تصویر زندگی اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، آداب و رسوم و باورها و اعتقادات، رفتار و کردار و فراز و نشیب‌های زندگی جوامع مختلف را در آن دید، تصویری گویا و روشن و تا حدود زیادی خالی از غرض‌ورزی و ملاحظه. از جمله این سفرنامه‌ها، سفرنامه «راه و رسم جهان» اثر نیکولا بوویه است. این جهانگرد سوئیسی ضمن سفر به سرزمین‌های مختلف، گزارشی جذاب، صادقانه و دق...

امین الرّیحانی، جهانگرد، سفرنامه نویس، شاعر، منتقد و سخنور برجسته ی معاصر لبنانی است که با هدف ایجاد وحدت و دوستی میان پادشاهان و مردم سرزمین های عربی و نیز به منظور شناساندن ملّت های مشرق زمین به یکدیگر، دست به نگارش سفرنامه های ارزشمندی زده است و با زبانی ساده و روان، در عین حال با محتوایی که بیانگر اوضاع و احوال سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، تاریخی و ... سرزمین های مورد سفر اوست، به رشته ی ...

سفرنامه ها یکی از مهم ترین اسناد تاریخی و مردم شناسی در حوزه مطالعات فرهنگی-تاریخی یک ملت است. از میان سفرنامه های عصرفتحعلیشاه سفرنامه جیمز موریه و میرزا ابوالحسن خان ایلچی حایز اهمیت است. تحلیل وتطبیق محتوای متون این دو سفرنامه روشنگر نگاه از بیرون ودرون محسوب می شود. باتوجه به اقامت نه چندان طولانی موریه در ایران، وی نتوانسته کاملاً از لایه های بیرونی رفتار مردم ایران به ورای کنش ها توجه کند....

سفرنامه ها به عنوان متون فرهنگی برجسته در حوزه ارتباطات میان فرهنگی در این پژوهش به مثابه رسانه ای در نظر گرفته شده اند که در زمان خود تصویری از جامعه ما و بویژه زنان ایرانی را پیش چشم بیگانگان گذاشتند که ریشه و منبع نگرش غربیان درباره ما محسوب می شود. بخشی از این تصویر بیانگر زندگی زنان ایرانی است که از ابعاد مختلف توجه سیاحان را به خود معطوف ساخته است. این اشخاص به عنوان واسطه های فرهنگی، در ...

در طول ۸۰۰ سال گذشته و در بستر تحولات پرفراز و نشیب تاریخ ایران، سیاحانی به کشور ما آمده اند و عده ای از آنها، پس از بازگشت به وطن، اقدام به انتشار سفرنامه خود کرده اند. برخی از این سفرنامه ها در همان اعصار به زبان های مختلف اروپایی ترجمه و بارها تجدید چاپ شده است. مثلا سفرنامه آدام اولئاریوس در سال ۱۶۳۹ م همزمان به سه زبان انگلیسی، آلمانی و فرانسوی در اروپا منتشر شد و در سالهای ۱۶۴۷، ۱۶۵۶، ۱۶۶...