امپراتوری تیموریان قرن نهم و دهم هجری از دوره‌های درخشان تمدن اسلامی افغانستان است که محققان تاریخ و تمدن اسلامی ــ اعم از مسلمان و غیر مسلمان، البته بدون توجه به جایگاه علما و هنرمندان شیعی ــ تحقیقات فراوانی درباره آن انجام داده‌اند. پرسش اصلی این پژوهش این است: «شیعیان افغانستان چه نقشی در رشد و شکوفایی تمدن اسلامی عصر تمیوریان داشته‌اند؟». هدف این پژوهش که با روش توصیفی ـ تحلیلی سامان یافته...

در اوایل سدة دهم هجری/شانزدهم میلادی، سلطان محمدشیبانی(د 916 ق/ 1510 م) خان سمرقند، پایتخت تیموریان را تصرف وحکومتشیبانیان را پایه گذاری کرد. بزودی رقیب تیموری او، بابر (د 936 ق/ 1530 م)مجبور شد آسیای میانه را ترک گوید تا امپراتوری گورکانیان را در هندتأسیس کند. مقالة حاضر به بررسی مناسبات شیبانیان و گورکانیان هند می -پردازد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که به رغم خصومت اولیه، واقعیاتحاکم بر ...

تیمور، در ابتدا با بخشی از سپاهیان اولوس جغتای، در مسیر کسب قدرت گام نهاد. سپس، همزمان با گسترش قلمرو خود، به این سپاه وسعت بخشید. در این مسیر، او اقوام و گروههای مغلوب را نیز به خدمت گرفت. از سوی دیگر، همزمان با تصرف کامل ایران و سرزمینهای همجوار، حکومتهایی محلی ـ خانوادگی را در ایالات متصرفی خود بهوجود آورد. این سنت سیاسی؛ یعنی ایجاد امیرزادهنشینهای تیموری، در زمان جانشینان تیمور تداوم و گست...

چکیده دوران تیموری علی رغم ضعف سیاسی، عصررشد فرهنگی و توجه ویژه به مورخان و وقایع نگاران بود. از جمله تاریخ نویسان دوره مذکور غیاث الدین خواندمیر هروی بود. دراین پایان نامه سعی بر این است که با نقد و بررسی آثار وی به جایگاه خواندمیر در تاریخ نویسی قرن نهم و دهم پی ببریم و به تبیین این مسئله بپردازیم که فعالیت های سیاسی خواندمیر، شرایط سیاسی و فرهنگی دوران وی چه تاثیری دررشد و تکامل تاریخنگاری...

در پایان دومین دهۀ قرن نهم هجری، حکمران تیموری قم، به قرایوسف- رهبر ترکمانان قراقویونلو و نیرومندترین رقیب شاهرخ تیموری- پیوست و به دنبال آن، سراسر ناحیۀ عراق عجم، دچار ناآرامی‌شد. قراقویونلوها با درک نارضایتی مردم عراق عجم از حکومت تیموریان، اندیشۀ سلطه بر این ناحیه را در سر می‌پروراندند. با آشفته شدن اوضاع در عراق عجم، خطر سلطۀ ترکمانان بر آن فزونی یافت. موقعیت راهبردی عراق عجم- به ویژه تجارت...

رابطه ی انسان امروز با محیط پیرامون خود استفاده از عناصر بصری در محیط های زندگی را ضروری می نماید. از سوی دیگر فراوانی نقوش به کار رفته در هنر اسلامی به خصوص فلزکاری دوره ی تیموری از چنان غنایی برخوردار است که در همه ی اعصار می توان از آن ها استفاده کرد. از جمله کاربری های قابل پیش بینی برای این نقوش، استفاده از آن ها در طراحی حجم محیطی است. با الهام از این نقوش در دنیای معاصر، می توان علاوه بر...

از قدیمی ترین ایام تاکنون، قضاوت و دادرسی همواره از مسائل مهم جوامع بشری به شمار آمده است. در ایران نیز، در ادوار مختلف چه در دوران پیش از اسلام و چه در دوران اسلامی، امر قضاوت از مهم ترین امور حکومتی و از کارکردهای مهم نهاد شاهی محسوب می شد؛ به گونه ای که سلطان در رأس امور قضایی قرار داشت و قدرت قضایی از جانب وی به قاضیان تفویض می شد و قضات، نایبان سلطان در این امر مهم به شمار می آمدند. به علا...

ادبیّات به عنوان یکی از شاخصه های اصلی فرهنگ و تمدن هر ملّتی، می تواند به عنوان آیینه جامعه و تاریخ روزگار خود باشد. ادبیّات دوره تیموری نیز به راحتی توانسته بسیاری از نشانه های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی روزگار خود را که در تاریخ کمتر بیان شده، ترسیم نماید. ستمگری فئودالها نسبت به طبقات پایین جامعه، رواج سیستم غلط اقتصادی و کشاورزی و بی عدالتی، مردم دوره تیموری را به ستوه آورده بود. مالیاتها سنگین ش...

این مقاله به بررسی رابطه ی میان طریقت نقشبندیه و فعالیتهای تجاری در عصر تیموریان (771-913ه.) می پردازد. توجه به اصول عقاید این طریقت، عوامل فکری زمینه ساز در فعالیتهای اقتصادی پیروان آن را روشن می کند. این عوامل را می توان در چهار مفهوم خلوت در انجمن (صحبت)، ذکر خفی، خدمت، و کار دسته بندی کرد. وجود تعالیم معطوف به فعالیت های اقتصادی در طریقت نقشبندیه سه پیامد مهم داشت؛ نخست رواج و نفوذ گسترده ی...