تأسیس و اسقرار دولت صفوی در ایران به عنوان نخستین حکومت مستقّل شیعی مقتدر درتاریخ اسلام، موجب گشت بحث تأیید این دولت و همکاری یا عدم همراهی با آن بدل به یکیاز مباحث مهم جدید در حوزة تفکر و اندیشة سیاسی و حتی نظرات فقهی علمای بزرگ ایندوران شود.از آنجا که تقریبا از بدو پیدایی این دولت – بویژه از عصر شاه طهماسب – تا اواخر سلطنتشاه عباس اول، تولیت امور شرعی و بالاترین مقام دینی و قضایی در اختیار مج...

در طی دوره های تاریخی و تحت تأثیر حکومت ها، هنر تذهیب مراحل رشد و ترقی را پیمود و در دوره ی تیموری به حد اعتلای خود رسید و تا دوره صفوی ادامه یافت؛ اما در اواخر همین دوره تحت تأثیر تحولات فرهنگی، تاریخی و ... رو به افول گذاشت. بعد از سپری شدن عصر رکود قرن هیجده میلادی، در دوره ی قاجار مجدداً رشد نمود، به طوری که ظرافت در نقوش را در آثار این دوره شاهد هستیم. تذهیب های موزه کتابت تبریز که در نوع خ...

هنرمندان دوره صفوی از نمادها و نشانه‌ها در آثار خود استفاده کرده‌اند که با گذشت زمان بر معانی این نمادها غباری نشسته است. در این پژوهش نقوش و کتیبه‌های رواق الله وردی‌خان و تعامل این دو عنصر با یکدیگر در حرم مطهّر رضوی مورد بررسی قرار گرفته است. هدف مقاله بازخوانی و رابطه کتیبه‌ها و مرغانی است که در لابلای نقوش اسلیمی و ختایی کاشی‌کاری این رواق به کار رفته اند. لذا سوال‌ها این است 1. مضامین کتیب...

هر محله یا گذر شهر قدیم ، در کنار دیگر بناهای عمومی ، حتماً حمام یا حمامهایی برای استفاده مردم داشته است ، و این حمامها را معمولا آدمهای متمکن و خیر می ساختند و وقف عموم می کردند . تعداد بسیار و اهمیت حمامهای عمومی در شهرها البته ناشی از لزوم رعایت نظافت در نظر مردم و در شروع اسلام بوده است ، اما حمام در گذشته فقط محل استحمام نبود ، بلکه مکانی برای گذراندن اوقات فراغت ، گفتگو و تبادل نظر ، رفع خ...

بناهای تاریخی، همچون سایر داده های باستان شناسی، از اهمیت ویژه ای در شناخت فرهنگ های کهن برخوردارند. خانه میرمیران در شهر ورزنه، یکی از خانه های عصر صفوی است که علیرغم برخورداری از تزیینات ارزشمند، به جز ثبت در مرکز اسناد سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، هرگز مورد مطالعات علمی باستان شناسی واقع نشده است؛ از این رو بررسی ویژگی های تزیینات گچی این خانه و مطالعه تطبیقی آن به عنوان مساله ...

نطنز ازجمله شهر هایی است که در قرون گذشته از اهمیت بسیاریبرخوردار بوده است. امروزه کثرت ابنیه و آثار معماری برجای مانده در این شهرنشانگر قدمت تاریخی آن است. در میان این آثار، ابنیه یباقی مانده از عصر شاه عباس اول صفوی نمود ویژه ای دارد. عواملی چون موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی مناسب، وجود حیات وحش متنوع، واقع شدن در همسایگی اصفهان، پایتخت صفویان، موقعیت نظامی مناسب، قرارگرفتن در مسیر دو شاهراه ...

آن چه در این پژوهش مد نظر بوده، بررسی تطبیقی عناصر تزئینی وابسته به معماری در مدارس صفوی بازار اصفهان است تا در نهایت رئوس یا الگوهای کلی این تزئینات شناخته شوند. همچنین ارتباط طبقه ی اجتماعی واقفین این مدارس با ابعاد آن ها و میزان و کیفیت تزئیناتشان نیز بررسی شده است که با توجه به ظاهر مدارس مشخص شد که میان طبقه ی اجتماعی واقفین و ابعاد و غنای تزئینات ارتباط مستقیمی وجود دارد. بعلاوه امکان اخت...

استفاده از تکنیک حجاری یکی از شیوه‌های متداول تزیینات معماری در بناهای دوره اسلامی است که نمونه‌های پرشماری از آن‌ها در مساجد شهر اصفهان مشاهده می‌شودکه بررسی، مطالعه و مقایسه هر یک ازآن‌ها می‌تواند بازشناسی هویت فرهنگیشان را در پی داشته باشد. هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی، طبقه‌بندی و تحلیل تزیینات حجاری بر اساس نوع نقوش در بنای مسجد عتیق اصفهان است و در پی پاسخگویی به سوالات زیر است: 1- تزیینا...

بررسی این موضوع چه در مقیاس های بزرگ و شهری از دیدگاه بستر جایگیری بنای هر حمام ایرانی بسته به شخصیت اکولوژی هر منطقه ، اقلیم و توپوگرافی ، سطح آب های تحت الارضی آن و شکل بافت شهری و اینفراستراکچرهایش و چه در مقیاس خود موجودیت کالبدی بنا بسته به قدر تعین یافتن فضایی و نحوه ارتباطات میان فضاها و چیدمانشان ، ابعاد و تناسبات به کار رفته و هم چنین تاسیسات گرمایشی و عدم اتلاف انرژی و توجه خاص به اثر...

با شروع عصر آهن (1500- 550 ق.م ) در ایران، تحولات چشمگیری در ساختارهای اجتماعی و الگوهای استقراری اتفاق افتاده است. از جمله عوامل موثر در این زمینه می توان به عوامل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی اشاره نمود که مهمترین نتیجه این تحولات، توسعه و ارتقای مادی جوامع پیش از تاریخ در فلات ایران بوده است. همزمان با این تحولات، طیف وسیعی از زیورآلات فلزی از جنس مفرغ، نقره و طلا ساخته می شود. در ساخت و تولید ...