شیوه غالب طبابت در جامعه عصر قاجار، طب سنتی یا طب قدیم بود. این شیوه ی پزشکی، با آن همه سابقه درخشان در گذشته و پزشکان برجسته ای چون ابو علی سینا، زکریای رازی و ...، در این دوران، به دلیل عوام زده شدن، آمیخته شدن با پاره ای باورهای موهوم و خرافی، پایین بودن سطح دانش طبیبان ایرانی، عدم تلاش آنان برای پیشرفت این شیوه طبابت و هم چنین سوء استفاده های آنان در جهت حفظ منافع و اعتبار خود، دچار رکود...

داستان «امیرارسلان نامدار» یک نقالی شبانه در خواب گاه ناصرالدین شاه قاجار بود که توسط نقال باشی دربارش‏، نقیب الممالک، پرداخته و به قلم دختر شاه به رشته تحریر درآمد و علیرغم فضای اشرافی شکل گیری خود، به سرعت تبدیل به محبوب ترین و مشهورترین قصه عامیانه فارسی گردید. متاسفانه آثاری این چنین به دلیل ویژگی عامیانه بودن خود، هرگز آن­چنان­که باید و شاید مورد مطالعات ادب پژوهانه و خصوصاَ نمایش پژوهانه ق...

شکل گیری حکومت قاجار رویدادی مهم در تاریخ ایران است. این دوران با عصر استعمارگری کشورهای غربی در کشورهای جهان سوم همزمان شد و فرانسویان در این برهه زمانی همگام با دیگر رقبای غربی خود برای کسب امتیازات در ایران تلاش کردند که این مساله موازی با سیاست توسعه طلبی ناپلئون بود. در این مقطع، سیاست استعماری انگلیس و نیز دشمنی روس‏ها با ایران، سبب نزدیکی ایران و فرانسه شد تا همچون یک متحد جهت مقابله با ...

با روی کارآمدن دولت صفویه، رسمی شدن مذهب شیعه در ایران، سبک تازه­ای از عزاداری به نام روضه­خوانی و  نوعی نمایش مذهبی همراه با اشعار و متون مرتبط با واقعة کربلا با ایجاد تکیه­ها، حسینیه­ها و موقوفات به وجود آمد. این مراسم و آیین­ها در دوران قاجار برای کسب مشروعیت مردمی، با شدت و گسترش بیشتری دنبال می‌شد، در این زمان هر طبقه و صنف برای برگزاری عزاداری سعی می­کردند تا از طریق ساختن تکیه و وقف آن، ...

مساجد شاهی یا سلطانی، یکی از انواع مساجدی هستند که در دوره­ی صفویه ظهور نمودند. سازندگان این مساجد، مرکز ثقل امور دینی را از مساجد جامع به این گونه مساجد منتقل کردند، تا آنان که نامشان با مسجد همراه بود نیز، در مرکز توجّه عموم قرار گیرند. ساخت مساجد شاهی در دوره­ی قاجار، به­خصوص در دوره­ی حکومت فتحعلی شاه قاجار، توسعه و گسترش بسیاری یافت، به­گونه ای که در پنج شهر قزوین، تهران، زنجان، بروجرد و سم...

یکی از مهم ترین و موثرترین برخوردهای فرهنگی کشور ایران بعد از ورود اسلام، تماس و ارتباط با تمدن غرب بوده است. از آنجا که تماس و ارتباط بین شرق و غرب در دور? قاجار به اوج خود رسیده است، این رساله در پی آن است به بررسی تصورات ایرانیان از غرب در مجموعه ای از متون این دوره بپردازد. در این مجموعه افزون بر سفرنامه ها که حاوی اولین برخوردها و تصورات شرقیان از غرب است، آثار داستانی و نمایشی نیز انتخاب...

هدف: ابتکار ناصرالدین‌شاه قاجار در تأسیس «صندوق عَدالت» نوعی نوآوری در سنت دیرینۀ شاهان ایرانی مَعدلت‌شعارِ از پیش‌از اسلام تا عصر قاجار بود. میزان عزم شاه در تأسیس این صندوق و تأکید او بر وجه نمادین و ابزاریِ این اقدام ابتکاری برای ارتباط بی‌واسطه با رعایا، و میزان کامیابی او در دادرسی به مظالم، و زمینه‌سازی برای اقتباس نهادهای نوینِ مرتبط در عصر مدرن، از اهداف این پژوهش است....

چکیده : دوران سلطنت ناصرالدین شاه به واسطه چند ویژگی مهم دارای مشخصات برجسته ای در تاریخ ایران معاصر است ، اگر دوران فتحعلی شاه با عهدنامه های گلستان و ترکمان چای شناخته می شود ، دوران پنجاه ساله ناصرالدین شاه با تحولات مختلف سیاسی ، اجتماعی و اداری شناخته شده و می توان این دوران را نقطه آشنایی ایرانیان و یا لااقل نخبگان ایران را با مظاهر تمدن غرب و اقتباس تجدد آن دانست . بسیاری از رجال حکوم...

میسیونرهای پروتستان مذهب آمریکایی که در اواخر سلطنت فتحعلی شاه قاجاروارد ایران شدند پس از یادگیری بعضی از زبانهای بومی منطقه شمال غربی ایران، تبلیغاتمذهبی خود را با هدف گرایش مردم ارومیه به مذهب پروتستان شروع کردند. نظر به اینکه روسها پشتیبان ارمنیها و فرانسویان حامی کاتولیکها بودند میسیونرهای آمریکایی درابتدای کار اقدامات قابل توجهی برای جذب این دو گروه مذهبی از خود نشان ندادند.باتوجه به این ک...

مطالعات بینارشته ای و یاری جستن از نظریّه های مطالعات انتقادی، از رهیافت های کاربردی کردنِ پژوهش های نقّادانه متون ادبی است. «تاریخ گراییِ نوین» (new historicism) یکی از جدیدترین شیوه های تحلیل متن در عرصۀ مطالعات نقّادانه ادبی است که به «تاریخیّتِ متن و متنیّت تاریخ» باور دارد و به بازسازی ذهنیّت و جهان بینی مستتر در متن و دریافت رابطۀ این ذهنیّت با ساختار قدرتِ زمانۀ آن می پردازد. در نوشتۀ حاضر، پس از م...