خاستگاه رهبران اصلاح‌گر شیعه و اهل‌تسنّن، کاملاً متفاوت با هم است. رهبران اصلاح‌گر تراز اول شیعی همگی خاستگاه قوی حوزوی دارند به طوری که بسیاری از آنان در دوره خود مرجع تقلید و زعیم شیعه بوده‌اند. نمونه بارز آنان میرزای شیرازی در جریان تحریم تنباکو و حضرت امام خمینی (ره) در دوران معاصر است. در حالی که رهبران اصلاح‌گر اهل‌تسنّن تحصیلات حوزوی و مطالعات عمیق اسلامی ندارند. به طور نمونه می‌توان به حسن...

با آغاز ایران جدید از دوران مشروطه به بعد و تغییر فضای سیاسی- اجتماعی، صورت‌بندی نیروهای سیاسی- اجتماعی ایران دگرگون شد. ورود و گسترش فرهنگ غربی، چالشی بود که در برابر سنت فکری- سیاسی مسلمانان ایرانی جلوه‌گر شد. به این ترتیب، سنت فکری- سیاسی مسلمانان ایرانی در میان فقها و نیروهای حوزوی شکل گرفته، در پی توضیح اصول مترقی دین اسلام و قابلیت انعطاف آن در مواجهه با مسائل جدید بود. در این پژوهش، از ا...

بستر شکل گیری موضوع مقاله حاضر بعنوان «دانش سیاسی حوزوی»، این سه سؤال است: عوامل اجتماعی و معرفتی ظهور مراکز دورگه آموزشی و پژوهشی در عرصه علوم سیاسی در حوزه علمیه قم کدام ند؟ نهادها و مراکزی که طی این سه دهه به توزیع و احیاناً تولید دانش سیاسی پرداخته اند، کدام ند؟ ظرفیت ها و محدودیت های هر یک از مراکز در بسط و نهادینه کردن دانش سیاسی در حوزه علمیه قم چیست؟ فرضیه و پاسخ اولیه مقاله حاضر آن است ...

تجمیع محکومیت‌ها زمانی مطرح می‌شود که عملی واحد، اوصاف حقوقی متعددی به خود بگیرد. در این حالت، متهم به‌خاطر عملی واحد که می‌تواند واجد عناوین کیفری متعدد گردد محاکمه می‌شود. در حقوق بین‌الملل کیفری، برخی اعمال تنها می‌توانند واجد وصف ژنوسید گردند، مانند اقداماتی که به‌منظور ممانعت از زاد و ولد در گروه قربانی صورت می‌پذیرند. برخی اعمال، مانند اقدام به تخریب اموال غیرنظامی جایی که ضرورت نظامی چنی...

جریان روشنفکری دینی ایران که اشخاص و خطوط فکری متنوع و متکثری، آن را راهبری می کنند، نیاز به واکاوی، تحلیل و بررسی این اهداف و مقایسه آنها با اهداف و رویکردهای روشنفکری حوزوی اهمیت بالایی دارد. در این مقاله تلاش می شود ضمن ارائه گزارشی اجمالی از رویکردهای اندیشه ای مهم ترین جریانات روشنفکری دینی در دهه های پس از انقلاب اسلامی به بررسی انگیزه ها و چشم اندازهای فکری آنها پرداخته شود تا با تحلیل و...