اندیشه های پسامدرن با رشدی سریع و ناگهانی نه تنها قاره سبز، بلکه سایر نقاط جهان را هم تحت تأثیر خود قرار داد. در کشور ما هم تقریباً از دهه 70 عقاید پسامدرن در محافل علوم انسانی مطرح شد و به طور طبیعی شاهد گرایش اندیشمندان ایرانی به استفاده روز افزون از باورها و روشهای پست مدرن بوده ایم. فرضیه پژوهش حاضر بر آن است که دین اسلام در هستی شناسی بر وجود حقیقت فرازمانی، ثابت و متعالی؛ در معرفت شناسی بر...

رویکردهای گوناگون تأویلی به قصه آدم وحوا مورد بررسی و نقد قرار گرفته است.  تأویل قصه آدم به دو گونه صورت گرفته است: تأویل عارفانه با حفظ ظاهر داستان و تأویل زیست شناختی و روان شناختی بدون تحفظ ظاهر داستان که هر کدام مشکلی را همراه دارد. بر پایه این اصل که قرآن تأویل پذیر است داستان آدم نیز از مفهوم تأویل بهره مند بوده و مفسّران پیوسته برای دست یابی به حقایق آن تلاش کرده اند. عارفان با حفظ ظاهر د...

محبت و عشق از عناصر کلیدی و زیربنایی در عرصه­های معرفتی، اخلاقی و عرفانی است. از این رو پژوهش دربارهٴ آن در همهٴ ساحت­های یادشده، می تواند بخشی اصلی از مباحث زیربنایی یا روبنایی شمرده شود. جایگاه محبت در عرصهٴ اخلاق و رابطهٴ عمیق و تنگاتنگ آن با بخش های مختلف اخلاق و عرفان عملی، باعث می شود پیوندی ناگسستنی میان اخلاق و عرفان از یک سو، و اخلاق و محبت و عشق از دیگر سو، پدید آید. عمق این درهم تنی...

همسان­سازی به­ویژه همسان­سازی انسانی از جدیدترین و پیشرفته­ترین فناوری­های بشر امروز در زمینه­ی علوم پزشکی و ژنتیک است که به «بحث قرن» معروف شده است. موفقیت دانشمندان در به کارگیری این تکنولوژی بر روی حیوانات متعدد، نگرانی­های زیادی برای اندیشمندان برجسته­ی حوزه­ها­ی علوم مختلف به دنبال داشته است. صدمات فیزیکی ناشی از دستکاری تخمدان زنان، هسته و جنین، و نیز امکان آسیب­های روحی و روانی، بیماری­ه...

ماهیت انسانی علوم انسانی و اجتماعی، گواه بی‌بدیلی در ایجاد تمایز اساسی میان این علوم با علوم طبیعی به شمار می‌رود. از این‌رو، برون‌رفت از سیطره غالب پارادایم اثبات‌گرایی و رویکردهای کمّی به‌عنوان قلمرو و قالب‌های ویژۀ علوم طبیعی و ورود به عرصه پارادایم‌های رقیب و رویکردهای کیفی، ضرورتی انکارناپذیر قلمداد می‌شود. در این راستا، شناسایی و معرفی روش‌ها و ابزارهای پژوهشِ کیفی می‌تواند، راهگشای مناسبی ...

اگرچه پوزیتیویسم در عرصه روش‎شناختی تنها روش رایج نیست، اما هنوز هم می توان آن را مسلط ترین روش در حوزه علوم اجتماعی و از جمله حقوق کیفری و جرم شناسی دانست. نظریات پوزیتیویستی در تبیین چیستی بزهکاری، خود را در قالب دو ملاک صوری «نقض قواعد مورد پذیرش در جامعه» و «نقض موارد جرم انگاری شده در قانون» و ملاک ماهوی «اصل ضرر» نشان داده است. همچنین نظریات پوزیتیویستی در تبیین چرایی ارتکاب بزهکاری خود ر...

تحلیل گفتمان یکی از روش های تحقیق کیفی است که به سرعت راه خود را بین تحقیقات اجتماعی باز کرده است و طیف وسیعی از حوزه های معرفتی، نظیر انسان شناسی، قوم نگاری، جامعه شناسی خرد، روان شناسی ادراکی، زبان شناسی، نشانه شناسی و غیره، از آن استقبال کرده و آن را به کار برده اند. کتاب حاضر، در قالب سه فصل به تحلیل گفتمان و روش شناسی و مبانی نظری مرتبط با آن پرداخته است. در فصول سه گانه کتاب، آرای نظریه پ...

شاهنامه با کمک داستان و تصویر سازی  پرورش فضایل اخلاقی و اجتماعی را مورد توجه قرار داده است، حماسه تربیت اخلاقی و فرد- جامعه پیوندی نو در شاهنامه فردوسی پیدا می کنند.  از ویژگیهای بارز شاهنامه این است که در داستان­های آن به آموزه های تربیتی و اخلاقی اشاره کرده است، با توجه به اهمیت این منبع  فرهنگی جامعه ایرانی، هدف از تحقیق حاضر تبیین توصیف کیفی دلالت­های تربیتی بر  اساس شاهنامه بود. برای روش ...

معرفت دینی شامل یافته هایی است که با فهم روشمند و پژوهش در منابع دینی حاصل می شود. این نوع معرفت مسبوق به مبانی ای است که بر پایة آنها سیر علمی در فهم دین آغاز و تا حصول نتیجه دنبال می شود. علامۀ فقید طباطبایی براساس مبانی خاصی برای فهم صحیح و ضابطه مند دین، تلاش خویش را در این زمینه متمرکز می کند و برای ورود به عرصۀ فهم دین، پیش فرض هایی را مطرح می کند که  فهم معارف دینی با گذر از آنها ممکن خو...

فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی ، یکی از علوم فلسفی یا فلسفه های مضاف است که با روش تعقلی و استدلالی ، به تحلیل و تبیین گزاره های تعلیم و تربیت اسلامی می پردازد. این حوزه معرفتی از هفت بخش تشکیل می شود: معرفت شناسی ، وجود شناسی، خداشناسی ، جهان شناسی ، انسان شناسی، معاد شناسی، و ارزش شناسی. در مقاله حاضر، کوشش به عمل آمده تا شماری از مهم ترین مبانی معرفت شناختی تعلیم و تربیت اسلامی ، از منابع و متون...