زمانی که اصفهان پس از حمله محمود افغان در بوته فراموشی به سر می برد و در تمامی زمینه ها دچار انحطاط و عقب ماندگی شده بود، شخصیّتی مدبّر و ثروتمند به نام محمّدحسین خان صدراصفهانی در سال اوّل تاجگذاری آقا محمّد خان 1210ق (1174ش/1796م) به حکومت اصفهان منصوب شد. وی به تقلید از سلاطین صفوی اقدامات عمرانی زیادی در اصفهان صورت داد که بزرگترین آن، به نقل بیشتر مورخان، بنای مدرسه صدر بود. این نهاد آموزشی بین...

میرزا یونس رشتی (معروف به میرزا کوچک) فرزند میرزا بزرگ به سال 1298 هجری قمری در یک خانواده متوسط گیلانی به دنیا آمدو در یازدهم آذرماه 1300 شمسی (در چهل و یک سالگی) از دنیا رفت. وی نخستین سالهای عمرش را در مدرسه حاج حسن واقع در صالح آباد رشت و مدرسه جامع (که آنوقتها رونقی داشتند) به آموختن صرف ونحو و تحصیلات دینی گذراند. مدتی هم در تهران در مدرسه محمودیه اقامت داشت و با این مقدمات قاعدتا می بای...

the establishment of darolfonoon, perhaps, is one of the significant and eminent measures of amir kabir in ghajaid period.this paper introduces the deans of this school from the beginning of establishment until the end of naseroddin shah sovereignity.

پس از سرنگونی محمد علی شاه قاجار،بار دیگر مشروطیت برقرار گردید.بختیاریها،در فتح تهران و احیای مشروطیت نقش زیادی ایفا کردند؛لذا پس از پیروزی در دولتهای مشروطیت نفوذ بسیاری به دست آوردند و در رأس مناصب مهمی قرار گرفتند.یکی از این مناصب،حکومت اصفهان بود که از شهرهای ثروتمند ایران محسوب می گردید.از زمانی که بختیاریها در راستای حرکت بر ضد استبداد محمد علی شاه،اصفهان را فتح کردند تا زمانی که رضا شاه ...

میرزا محمد نصیرالحسینی ملقب به «میرزا آقا» که در شعر «فرصت» تخلص می کرد و بیشتر به فرصت شیرازی معروف است شاعر، نقاش، موسیقی دان و ادیب ایرانی بود. او فرزند جعفر بود و در سال ????ه.ق. در شیراز متولد شد. علاوه بر علوم فقه و اصول و کلام و فلسفه و منطق به علم حدیث نیز روی آورد. فرصت الدوله در بنیان فرهنگ نوین در ایران نقش مهمی داشت. وی به اروپا نیز مسافرت کرد و از کسانی بود که برای مشروطیت فعالیت ز...

در میان مردان دربار قاجار، عباس میرزا، قائم مقام و امیر کبیر از پیشگامان نوگرایی و توجه به تمدن اروپا بودند. اما حدود آشنایی زنان دربار قاجار با تمدن غرب مشخص نیست. این پژوهش با تکیه بر سه زن عصر ناصری یعنی مهد علیا مادر، عزت الدوله خواهر و تاج السلطنه دختر ناصرالدین شاه، حدود آشنایی زنان را با دانش و از سوی دیـگر با استعمار غـرب بررسی می کند. به نظر می رسد زنان دربار قاجار در جهت گسترش مظاهر ع...

سخن در مورد دوره ای است که عباس میرزا – یکی از افراد علاقه مند به نوگرایی و اصلاح طلبی در دوره ی حکومت فتحعلی شاه – تصمیم به اجرای اصول و موازینی در ایران گرفت ،که لازمه ی آن تغییر بسیاری از روش ها و سنت های رایج آن دوره بود. علت این تصمیم او را باید در چگونگی انجام دو دوره جنگهای ایران و روس و نتایجی که بر اوضاع و احوال ایران گذاشت ، جستجو کرد.همچنین در این دوره اروپا بعد از وقوع انقلاب صنعتی ...

نهضت جنگل به رهبری کوچک خان جنگلی در سال های 1914 م/ 1333 ق تا 1921 م/ 1340 ق در گیلان شکل گرفت. نهضت جنگل از نظر سیاسی ادامه دهنده نهضت مشروطیت و طولانی ترین نهضت تاریخ معاصر ایران است. هدف نهضت جنگل مبارزه با استبداد داخلی و استعمار خارجی بخصوص اخراج نیروهای روس و انگلیس بود که از دیرباز سایه شوم خود را بر کشور گسترده بودند. در این میان با روسیه به علت همجواری روابطی، هر چند متضاد گاه در جنگ ...

میرزا ابوالقاسم قائم مقام فراهانی (۱۱۹۳ - ۱۲۵۱ هـ . ق ) ادیبی توانا، منشی و دبیری با تدبیر و سیاستمداری با فراست در دوره اول عصر قاجار است. او اصلاحات زیادی در تشکیلات دیوانی انجام داد. او نثر فارسی را از پیچ و خم عبارت پردازی های متداول روزگار خویش رهایی بخشید. از آنجا که مقام والایی در محافل سیاسی و ادبی داشت، سبک او به زودی سرمشق بعضی نویسندگان معاصرش و پس از او شد. او با اینکه نثر فارسی را ...

این مقاله با تمرکز بر پرتره نگاری، به گونه های تصویرسازی در کتاب های چاپ سنگی، می پردازد. در ابتدا، به اولین آثار چاپی مصور اشاره شده و نخستین پرترۀ چاپی شناسایی شده در کتاب های چاپ سنگی در ایران، دیوان نشاطی خان، و هنرمند خالق آن، میرزا بابا الحسینی الامامی، معرفی شده است. در پایان، فهرستی از دیگر آثار شناخته شدۀ این نقاش نیز معرفی می شود.