مقالۀ حاضر، با هدف «آسیب شناسی جریان روشنفکری در ایران معاصر» انجام شد. روش تحقیق در این مقاله، نظری و بر رویکردی انتقادی مبتنی است. این رویکرد، بر مطالعۀ منابع تاریخی- تحلیلی استوار می باشد. این مقاله دوره های تاریخی معاصر ایران، یعنی از آغاز     شکل-گیری اندیشۀ مشروطه خواهی تا انقلاب اسلامی را در بر می گیرد. چارچوب نظری، تلفیقی از نظریه های میشل فوکو، ژان بودریار، و یورگن هابرماس می باشد. در ...

نظریه قبض و بسط تئوریک شریعت نظریه‌ای در معرفت‌شناسی دینی است که براساس آن، معرفت دینی به‌عنوان یک معرفت بشری، همنوا با سایر معارف بشری و در اثر تحول آنها متحول و دچار قبض و بسط می‌گردد. اگرچه نظریه‌پرداز در تقریر نظریه خود مدعیات قابل نقد متعددی دارد، ما در این مقاله ارکان اصلی این نظریه را مورد تحلیل و نقد قرار داده‌ایم. در نهایت به نظر ما، شواهد و ادله نظریه‌پرداز برای اثبات بالجمله و کلی ای...

این مقاله به دنبال آن است که با توجه به تحقیقات انجام شده درخصوص وضعیت موجود تربیت دینی در مدارس و با نظر به شاخص های برگرفته از آموزه های دینی (اعم از قرآن و سنت)، به آسیب شناسی تربیت دینی دانش آموزان در نظام آموزش رسمی کشور بپردازد. در این مقاله ابتدا با استفاده از روش فراتحلیل و اسنادی، مجموعه ای از تحقیقات انجام گرفته در عرصه تربیت دینی در آموزش و پرورش مورد بررسی قرار گرفته و سپس با استفاد...

در برخی از آثار ساعدی اعم از نمایشنامه و داستان، بیش از همه ویژگی های رئالیسم جادویی، آفرینش موجودات وهمی و استحاله شخصیّت ها مدّنظر قرار گرفته است. برخی از وجوه این سبک، در آثار برجسته او مانند عزاداران بَیل، مولوس کورپوس، آشفته حالان بیدار بخت و ترس و لرز منعکس است. از جمله این وجوه، عناصر نامتجانس؛ بویژه موجودات عجیب و ترکیبی میان انسان و حیوان در آثار اوست. در این مقاله، برای نخستین بار در نقد...

ادبیات به ویژه ادبیات داستانی مانند هر پدیده فرهنگی دیگر ساختار بنیادین جامعه را به تصویر می کشد. داستان-نویسان متعهد،چشم بیدار و زبان گویای زمانه اند و واقعیات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و .. را انعکاس می دهند . داستان به دلیل ویژگیهای خاصی که دارد بیشتر از تاریخ مورد نقد و مطالعه قرار می گیرد و داستان های معاصر فارسی نیز با این ویژگی های خاص توانسته است واقعیات اجتماعی را به نمایش بگذارد. هر ...

در تحقیق حاضر سعی شده است نقش روشنفکران در شکل گیری اندیشه سیاسی- دینی معاصر ایران مورد تحقیق وبررسی قرارگیرد با مطالعه تئوریهای که درباره اندیشه ی دینی وتوسعه سیاسی وجود دارد فرض نگارنده این است که عملکرد روشنفکران سبب تقویت اندیشه سیاسی-دینی ومولفه های آن از قبیل: مشارکت سیاسی، انتخابات، فرهنگ سیاسی، احزاب سیاسی، حاکمیت قانون، آزادی مطبوعات وپلورالیسم وتکثرگرایی شده است چرا که تقویت اندیشه سی...

اسلاوگرایی تجلی خودآگاهی ملی در سطح جامع? روشنفکری روسیه در نیم? نخست سد? نوزدهم بوده است. فرضی? مقاله این است که شکل گیری اسلاوگرایی به عنوان برآیندی از تلاش گروهی از دانش آموختگان برای غلبه بر بحران هویت جامع? روشنفکری روسیه بوده است. برای تبیین این موضوع، ابتدا زمینه های سیاسی، اجتماعی و فکری این بحران و پیدایش اسلاوگرایی در چارچوب نظریه‏‏های نوسازی مورد تبیین قرار گرفته است. سپس استدلال می ...

مبانی معتزله در نقد متون روایات در  دو حوزه عقلی و نقلی قابل بررسی می باشد.این گروه ضمن اعتقاد به تعامل بین عقل و نقل، قرآن را به عنوان مرجع متقن، معیار نخست درتشخیص صحت روایاتبه شمار می آورند و به دنبال آن با اعتبار بخشی به سنت به عنوان یکی از ادله شرعی، از آن جهت تشخیص حدیث صحیح استفاده می نمایند. علاوه بر مبانی نقلی از نظر این گروه، عقل به عنوان منبع معتبر در دریافت های دینی، نقش مهمی در فهم...

تفسیر فدیه ای از رخداد کربلا که اجمالاً مبتنی بر این ایده است که امام حسین (ع) در عالم میثاق پذیرفت شهادتش کفّارهٔ گناهان شیعیان و مایهٔ «نجاتِ» آن ها باشد، پس از انقلاب اسلامی مجدداً در سپهر گفتمانی ایران ظهور کرده است. این قرائت از شهادت امام حسین (ع) که نخستین بار در دورهٔ قاجار توسط برخی روحانیون شیعی صورتبندی شد، در ادوار گذشته بخصوص مقارن با نهضت مشروطه و انقلاب اسلامی، از جانب قرائت های سیاسی ا...