مثنوی معنوی از شگرف ترین آثاری است که پیوسته مورد نقد و تحلیل قرار گرفته است. یکی از ویژگی های منحصر به فرد این شاهکار ادبی، وحدت «ساختاری ـ واژگانی» جمله های همسانی (توازن نحوی و واژگانی) است. منظور از جمله های همسانی، جمله های مرکبی است که جمله واره هایشان با هم، رابطة همپایگی، تفسیری، بدلی یا تأکیدی دارند و هر یک از این جمله واره ها ممکن است مرکب وابسته باشند. باید اعتراف نمود که به نقش الگو...

آپارتمان نشینی مانند بسیاری از دیگر مظاهر شهرنشینی، بیش از آنکه از دل جامعه ما جوشیده باشد از غرب مورد اقتباس قرار گرفته است.گسترش روزافزون این پدیده می تواند پیامد های مثبت ومنفی زیادی به همراه داشته باشد.در جامعه ما چون زنان معمولا کمتر از مردان شاغلند وبیشتر در محیط خانه وآپارتمان هستند، بنابراین تجربه زندگی در این محیط ها باعث شکل گیری نگرش خاصی نسبت به آپارتمان نشینی در ذهن آنها میگردد. از...

هدف: نوپایان عمدتا از طریق صداسازی، حرکات بیان‌گر و واژه‌ها با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. بر این اساس، شناسایی سریع مشکلات خزانه واژگان بر اساس یافته‌های رشدی گام نخست برای مداخله زودرس می‌باشد. داشتن داده‌های رشدی متناسب با هر فرهنگ و منطقه جغرافیایی برای مداخلات زودرس ضروری به نظر می‌رسد. مطالعه حاضر با هدف توصیف اندازه و تنوع خزانه واژگان درکی و بیانی نوپایان شهرستان برداسکن انجام شده‌است...

یکی از مباحث زبان شناسی نقش گرا، نظریه انسجام متنی است. این نظریه عواملی که اجزاء تشکیل دهنده متن را به هم مرتبط می سازد و سبب انسجام و هماهنگی آن می شود، بررسی می کند. الگوی این نظریه را هلیدی و حسن (1976) ارائه دادند. آن ها عوامل انسجام متنی را به سه دسته تقسیم کردند: عامل واژگانی، عامل دستوری، عامل پیوندی. هر یک از این عوامل خود به چند قسمت تقسیم می شوند که وجود آن ها در یک متن، آن متن را من...

استعاره  دستوری یکی از پدیده های  جدید زبانی است که هلیدی (1985) بر پایه چهار چوب نظری دستور  نقش گرای  معرفی کرد.تامسون (2004)  اعتقاد دارد که منشاء اصلی استعاره دستوری باید اسم سازی باشد  که درآن صورت اسمی سعی بر معرفی صورت فعلی دارد  به عبارت دیگر،صورت فعلی با فرایند متفاوتش به صورت اسمی بیان می شود.وی در ادامه ابراز می کند که هر عبارتی هم می تواند به صورت استعاری و هم به صورت پایه بیان شود....

پژوهش حاضر با بررسی ساختارهایی که دارای پیش انگاری هستند و ساختارهای پیش انگاره ای نام دارند،سعی دارد عوامل برانگیزاننده پیش انگاری در این ساختارها را که محرک های پیش انگاری نام دارند ،شناسایی کرده و آنها را بر اساس ساختارهای نحوی شان دسته بندی کند. در این راستا، نگارنده ساختارهای پیش انگاره ای موجود در یک فیلم نامه فارسی را استخراج کرده و آنها را با توجه به ساختار نحوی محرک های پیش انگاری ای...

ترمیم، یکی از پدیده های رایج در مکالمات روزمره همه زبان ها و از جمله زبان فارسی است. ترمیم جایگزینی است برای گفتار تولید شده قبلی که گوینده یا فرد دیگری در گفتگو بیان می­کند. مطالعه ترمیم، بخشی از حوزه مکالمه کاوی است که گفتگو های روزمره را در قالب داده­های صوتی و تصویری مطالعه می­کند. پژوهش حاضر به دنبال مشخص کردن انواع ترمیم ها و جایگاه آنها در توالی نوبت­ها در گفتگوهای تلویزیونی زبان فارسی و...

نمود مقوله ای دستوری است که پا به پای زمان دستوری و وجه در ساختار جمله واره ظهور یافته و در کل معنای آن تأثیرگذار است. آثاری که تاکنون در زمینه نمود ارائه شده اند، عمدتاً فاقد چارچوب نظری و تقسیم بندی صحیح از این مقوله هستند. در این مقاله، ضمن ارائه چارچوب های نظری مناسب، به مفهوم سازی نمود دستوری و واژگانی می پردازیم. در قسمت نمود دستوری، در چارچوب نظریه شناختی دستوری شدگی، با بهره گیری از رویک...

این مقاله موضوع نام های نیکوی خداوند را با رویکردی متفاوت مورد بررسی قرار می دهد. به نظر می رسد یافته ها و روشهای زبان شناسی بویژه در شاخه معناشناسی واژگانی می تواند زمینه پژوهش های تازه تری را فراهم نماید. شارحان اسماء واندیشمندانی که به نامهای خداوند پرداخته اند ‘ به تدریج دریافته اند که میان اسماء خداوند‘نوعی نظم در روابط معنایی و یا احیانأ سلسله مراتب برقرار است. آنان کوشیده اند در قالب لغت...

در این پژوهش که در چارچوب تحلیل­ گفتمان ­انتقادی انجام شده است، خبر رسانه­ها بررسی می شود؛ زیرا رسانه­ها بیش از متون دیگر، موضوع تجزیه و تحلیل ­گفتمان قرار می­گیرند. هدف کلی مقاله، پایه­ریزی یک چارچوب تحلیلی برای پژوهش در نظم گفتمان رسانه­ای معاصر است. نگارندگان می خواهند تأثیر عوامل غیر زبانی را بر گزینش واژگان به کار رفته در خبر رسانه­ها، بررسی و تحلیل کنند. داده­های پژوهش از اخبار چهار رادیو...