هدف پژوهش حاضر بررسی زمینه‌ها و ریشه‌های اجتماعی شکل‌گیری تئوری ولایت در اندیشه‌ی متصوفه و تشریح مختصات آن در نگاه عارفان عصر ایلخانان (قرن هفت و هشت هجری) است. در این راستا، با روش توصیفی-تحلیلی مختصات صورت اولیه‌ی اندیشه‌ی ولایت از دیدگاه افرادی چون حکیم ترمذی بررسی شده و نیز تلقی متصوفه‌ی عصر ایلخانان از مفهوم ولایت صوفیانه و فرآیند استحاله‌ی ولایت صوفیانه از وجه باطنی به وجه ظاهری و سیاسی م...

در فلسفۀ ‏سیاسی متأخر، راه‏حل‏های متعددی برای رهایی سوژۀ زنانه از سرکوب و نابرابری ارائه شده است. برای مثال، فمنیست‏های پساساختارگرای فوکویی از امتناع دائمی زنان، فمنیست‏های پسامدرن بودریاری از حادسازی امر واقع مردانه، فمنیست‏های شالوده‏شکن پسااستعماری همانند اسپیواک از واکاوی دوگانه‏های حاکم بر عقل محوری (لوگوس‏سنتریسم) مردانۀ استعماری، فمنیست‏های پسامارکسیستی همانند سیلویا والبای از الحاق زنا...

ولایت نقطه عطفی است که مشترک میان شریعت و طریقت و حقیقت می باشد. عارف بزرگ ‘ جناب هجویری در کتاب ((کشف المحجوب)) درباره اهمیت ولایت در عرفان فرموده است : (( بدان که قاعده و اساس طریقت تصوف و معرفت جمله بر ولایت و اثبات آن است که جمله مشایخ اندر حکم اثبات آن موافق اند ‘ اما هر کسی به عبارتی دگرگون بیان این ظاهر کرده اند.)) ما در این مقاله برآنیم که براساس دیدگاههای عارف بزرگ شیعی سید حیدر آملی ...

آیۀ پنجاه و پنج سورۀ مائده یا آیۀ ولایت جایگاه بی‌بدیلی در گفتمان اعتقادی شیعه در موضوع ولایت دارد. متکلمان و مفسران شیعه براساس روایات صحیح ذیل این آیه، که در آثار روایی فریقین مأثور است، این آیه را ناظر به امامت امیرمؤمنان علی (ع) دانسته‌اند؛ اما مفسران اهل­سنت با تکیه بر وحدت سیاق و پیوستگی معنایی آیات، این موضوع را انکار کرده و مدعای شیعیان را خلاف ظاهر قرآن قلمداد می‌کنند. خدشه‌ای که پاسخ ...

بخش اول - شامل معانی حسبه بخش دوم - شامل تاریخچه حسبه، در کشورهای اسلامی بخش سوم - بررسی حسبه در فرهنگ ها و جوامع بیگانه بخش چهارم - ارکان حسبه بخش پنجم - امر به معروف و نهی از منکر و رابطه آن با حسبه بخش ششم - حسبه در قلمرو ولایت بخش هفتم - حسبه در قلمرو حقوق

اقسام حکم و تقسیمات واجب از مباحث اصولی شناخته شده ای است که از دیرباز مورد توجه دانشمندان علم اصول قرار داشته است. با این حال تقسیم امر به ارشادی و مولوی از مسائلی است که مدت زیادی از راهیابی آن به علم اصول فقه شیعه نمی گذرد. در میان اهل تسنن نیز، به دلایلی که در این مقاله بیان شده، اساساً بحث از امر ارشادی و مولوی مطرح نشده است. بازشناسی امر ارشادی از امر مولوی از آن جهت اهمیت دارد که امر مولو...

مفهوم ولایت در نظام و ساختار اندیشۀ صوفیانه، همواره یکی از اصلی ترین بن مایه های فکری این بنای برین بوده است. با اندکی تأمّل در تاریخ تصوّف درمی یابیم که هر چه از سال های نخستین تولّد تصوّف به عنوان یک نظام عقیدتی و فکریْ بیشتر گذشته، بر فربهی و فزونی این معنا افزوده شده است. این گستردگی پس از ابن عربی به جایی رسید که عرصه را بر دیگر مفاهیم محوری در این نظام معنوی تنگ کرد. اندک اندک فزون طلبی نظریّۀ ...

براساس نظریه نیابت عامه فقیه از امام معصوم، هرگونه تصرف حاکمان جور در مال و جان و شئون عمومی جامعه اسلامی در زمان غیبت بدون اذن فقهاء نامشروع است. به نظر منکران ولایت فقیه که ولایت بر حوزه زندگی دینی و عمومی مردم را در انحصار امام معصوم می دانند تصرف فقهاء- و به طریق اولی غیرفقها- در این امور فاقد مشروعیت است. در نظریه سومی که در این مقاله مطرح شده، فقهاء وظیفه دارند در زمان غیبت برای تصدی امر ...

ناحیۀ حصار از مواضع بسیار قدیمی تاجیکستان است که یادگاری‌ دورۀ نئولیت (عصر نوسنگی) شامل اناوی (کشاورزی محض)، کلته مناری (ماهیگیری، شکار و صیادی) و حصاری (آمیخته‌ای از کشاورزی، دامداری و شکار) را دربرمی‌گیرد. در عصرهای بعدی، مخصوصاً در عصرهای میانه تا انقلاب بخارا، حصار مرکز اداری و فرهنگی بخارای شرقی بود و در پیشرفت حیات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی این مملکت سهمی سزاوار داشت. هدف این مقاله نشان دا...