این گفتار به بررسی و تحلیل اقتباس‌های قرآنی از دیدگاه بلاغت سنتی و نظریه‌های ادبی جدید می‌پردازد. در این پژوهش این پرسش‌ها مطرح خواهد شد: 1ـ اقتباس در بلاغت سنتی چه جایگاهی دارد؟ 2ـ اقتباس به عنوان یک آرایة ادبی و یکی از جلوه‌های تأثیرپذیری از قرآن چگونه سرقت قلمداد شده است؟ 3ـ چگونه می‌توان آرایة اقتباس در بلاغت سنتی را در پیوند با برخی مباحث نظریه‌های ادبی معاصر مطرح و به روز نمود؟ 4ـ نقش زیب...

ترجمه ی تاریخ یمینی را بی شک می توان یکی از گرانسنگ ترین نوشتارهای ادبی به شمار آورد که افزون بر ویژگی های برجسته ی ادبی، نمایانگر یک دوره ی تاریخی بسیار مهم و تاثیر گذار بر تاریخ ادبیات ایران نیز است. علت انتخاب این کتاب و بررسی آن، اهمیتی است که در دو زبان فارسی و عربی داراست و همین امر نشان دهنده ی آن است که این کتاب نیاز به بررسی بیشتری توسط فعالان در حوزه ی ادبیات را دارد. با توجه به اهمی...

تحولات به وجود آمده در صحنه ی زبان شناسی و مطالعات ادبی، به ویژه از سال 1960 میلادی به این سو، منجر به احیای علاقه نسبت به یک مفهوم بسیار کهن یعنی بلاغت شده است که پیشینه ی آن به یونان باستان بازمی گردد. بازتاب این تحولات را می توان از سال 1980 میلادی در فعالیت های نظریه پردازان و طراحانی مشاهده کرد، که پس از شکست پروژه ی مدرنیسم، در تلاش برای یافتن یک جایگزین، به سنجش امکانات بلاغت روی آورده ا...

فن "مشاکله" از آرایه‌های معنویِ بدیع و بر پایة همگونی است که بسیاری از نمونه‎های برجستة آن در میان کاوش­های قرآنی، ناشناخته یا کم‎شناخته مانده است. این پژوهش پس از بازخوانی تاریخچه و بازشناخت جایگاه مشاکله در علوم بلاغت ‎و بازتعریف گونه‎های آن، به شیوة توصیفی-تحلیلی، با نو‌خوانی آیات در پی یافتن نمونه‎های تازه و نغزِ این آرایه در قرآن رفته است. از آنجا که برخی قرآن‌پژوهان، دانش بدیع را تنها در زی...

آرایه حس آمیزی که در حوزه علم بیان جای می­گیرد، در نتیجه آمیختگی یکی از حواس با امور وابسته به حس دیگر حاصل شده و به متکلم کمک می­کند تا از رهگذر خیال، با آفرینش ترکیبات جدید لغوی، باعث توسعه زبانی شده و با قابلیت محسوس ساختن معنا زمینه درک بهتر مخاطب را فراهم سازد. این جستار پس از بیان مفهوم آرایه حس آمیزی و نگاهی گذرا بر تاریخچه آن، با تکیه بر شیوه توصیفی تحلیلی، ابتدا تمام نمونه­های  م...

واکاوی آثار ادبی با تکیه بر آرایه های سخن و هر گونه شگردی که کلام را از سطح زبان به سطح ادب فرا ببرد، در فرایند معناسازی از اهمیّت بسزایی برخوردار است، به گونه ای که کشف لایه های پنهانی متون به درک تازه ای از خواندن متن می انجامد. آیات و احادیث به عنوان شگردی ادبی در هر دوره ای از زبان و ادبیّات فارسی با توجّه به مقاصد شاعران و نویسندگان، در بیان مقصودی خاص مورد استفاده قرار گرفته اند. تاریخ جهانگ...

قرآن کریم، کتاب هدایت بخش آسمانی، زیبایی ها و لطایف بسیاری را در خود گنجانده است تا آنجا که می توان گفت به دلیل داشتن ویژگی های بی بدیل، یک کتاب فوق بشری و فرا زمانی است. این کتاب، آکنده از ظرافت های ادبی و جنبه های زبانی و سبکی است. جستار حاضر نیز، از رهگذر سبک شناسی با سطوح مختلف فکری، زبانی و ادبی و با روش توصیفی- تحلیلی، به واکاوی و تحلیل سبک سوره ی مبارکه ی مرسلات که یکی از سور مکی به شمار...

چکیده امروزه پیغام¬های گرافیکی ما را احاطه کرده¬اند. در این میان اثری جلب توجه می¬کند که ساده،¬گیرا و تفکر برانگیز باشد. از این حیث؛ هنر مینیمال که اساس بیان آثار خود را بر پایه سادگی و پرهیز از پیچیدگی بنیان گذاشته است، می تواند موجب همسو شدن این روش با جریانات فکری دنیای امروز و مخاطب پرمشغله¬ی آن باشد. هدف از این پژوهش شناخت سبک مینیمالیسم در حوزه آگهی مطبوعات با بررسی فاکتورهای اصلی و مو...

در این جستار کوشش می شود ویژگی­های سبکی کشف­الحقایق – به عنوان یکی از برجسته‌ترین آثار نثر عرفانی-  بررسی و با غور در سطوح زبانی، نحوی و زیبایی‌شناسی، سیمای روشنی از این کتاب ارائه شود. شکی نیست که واکاوی هر اثر، جهت شناخت دقیق آن، راهگشای درک زمانۀ تألیف آن اثر و دست­یابی به شاخصه‌های فکری مؤلّف است. گمان می رود در سطح زبانیِ کشف­الحقایق خصلت‌های آوایی، واژگانی و نحوی، مشخص و سادگی باشد. در سطح ...

التفات یکی از شگرد­‌ها و آرایه‌های ادبی است که با در هم شکستن روال معمول کلام، نقش بسیار مؤثّری در بیداری و جذب مخاطب دارد. این صنعت در بیشتر کتاب‌های بلاغی عربی و فارسی با عنوان انتقال گوینده از خطاب به غیبت و بر‌عکس تعریف و انواع محدودی از تغییرات و وا‌گردانی‌ها برای آن برشمرده شده است که هریک از این انواع را در یکی از حوزه‌های بلاغت (معانی و بدیع) و دستور می­توان بررسی کرد. این مقاله کوشیده ا...