‏بررسی تاریخ و اندیشه سیاسی معاصر ایران بدون توجه به مفهوم روشنفکری، به نظر؛ کاری عبث جلوه می­کند. شکست ایرانیان از روس­ها باعث شد تا روشنفکران ایران اندیشیدن پیرامون عقب ماندگی را آغاز کنند. بنابراین، مسئله انحطاط، زوال و عقب ماندگی تمدن ایرانی یا ایرانی- اسلامی مورد واکاوی قرار گرفت. پاسخ­ها به پرسش چرایی این وضعیت متفاوت و ‏گاه متعارض بود. در این پژوهش تأملات نظری سه روشنفکر(آخوندزاده، ملکم ...

هدف از این پایان نامه بررسی سیاست هویت فرهنگی در وضعیت جهانی شدن است. این که سنن موجود فرهنگی در قبال هویت های فرهنگی در وضعیت جهانی شدن چه موضعی دارند و در نهایت مطالعه موردی چند تن از متفکران مسلمان با مفروضات فلسفی متفاوت مد نظر این پژوهش بوده است. طبیعی است به دلیل پرسش از چیستی مواضع، بیشترین رهیافت به کار برده شده؛ رهیافت توصیفی باشد اما در جایی که بحث به سیاست مطلوب مربوط بوده است، رهیاف...

یکی از مقولات بنیادین در روزگار معاصر، چالش‌های پیشِ روی خانواده‌ها و چگونگی پیش گیری از فروپاشی نظام خانواده می‌باشد؛ بی شک قبل از ازدواج عواملی در تشکیل خانواده و بعد از ازدواج در پایداری و ثبات آن نقش دارد که بازشناسی و واکاوی آن با توجه به آموزه‌های دین اسلام و قرآن کریم، لازم و ضروری به نظر می‌رسد. از این رو، در پژوهش حاضر که به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته، تلاش شده با بررسی آیات و روای...

امروزه جهان اسلام، تحت سایه سنگین ناامنی و بحران‌های متوالی و متتابعی چون تروریسم مذهبی، تفکرات تکفیری و اشغال نظامی به سر می‏برد که بیانگر انحطاط در حیات سیاسی- اجتماعی مسلمانان می‌باشد. این انحطاط در حوزه‌های نظری امنیت نیز تبلور یافته است که ضرورت تأملات فقهی راجع به امنیت و تولید دانش اسلامی امنیت با ابتنای بر ظرفیت‌های فقه شیعه را آشکار می‌کند. مقاله حاضر با تمسک به خصائص و ظرفیت‌های فقه ش...

ادبیات غنائی یکی از مهترین بسترهای انعکاس من شخصی نویسنده یا شاعر است. در داستان‌هایی که با قالب مناجات، مرثیه، وصف و بثّ‌الشّکوی سروده شده شاعر شخصی‌ترین مسائل و ادراکات خود را بیان می‌دارد. خاطره نویسی در سال‌های اخیر به دلیل شخصی نویسی مورد توجه بسیاری از نویسندگان برجسته و نوظهور پس از انقلاب اسلامی قرار گرفته است.این پژوهش با روشی تحلیلی توصیفی صورت گرفته است. هدف از آن تمرکز در بافت تأملات ...

در این مقاله به معرفی دیدگاه‌های محمد آرکون (1928-2010) دربارۀ ادب، جامعه‌ی مدنی و سکولاریزم می‌پردازیم. ما با پیگیری تأملات مربوط «ادب»، که الهام‌بخش آرکون در بازاندیشی در میراث اسلامی شده است، نشان می‌دهیم که او چگونه تأثیر فلسفه هم در الهیات و هم در پژوهش‌های دانشگاهی را از نو مورد بررسی قرار داده است. در این مقاله امیدهای آرکون را برای ایجاد تربیت فکری نوآورانه به نمایش خواهیم گذاشت، که سرا...

تحولات گستردۀ علمی، سیاسی و اجتماعی که از چند سدۀ گذشته در جوامع مختلف و خصوصاً کشورهای غربی آغاز شده است و تاکنون ادامه دارد، پرسش­های گوناگونی را در عرصه­های مختلف، پیش­روی متفکران قرار داده است. در این میان، فضل الرحمان یکی از متفکران مسلمان به دنبال یافتن پاسخ برای این سؤالات، بر اساس کتاب و سنت برآمد که شاید مهمترین آن چگونگی تلائم عقاید، ارزش­ها و احکام دینی با تحولات مورد اشاره باشد. بناب...

ساحت اندیشة سیاسی در اسلام به مثابة نظام منسجم و ساختارمندی، واجد آموزه هایی ناب و قدسی و کارویژه هایی درخور، برای اداره و تمشیت امور سیاسی، اجتماعی و تربیتی انسان هاست. از این رو می توان بازتاب بسیاری از ایده های اجتماعی امروزین را در نصوص، روایات و آرای متفکران اسلامی به عیان دید و محکی برای ارزیابی و نقد دیدگاه های گوناگون در آن سراغ گرفت. از جملة این ایده ها، مشارکت شهروندان در مدیریت کلان ...

نویسنده، در این پژوهش، سعی می کند، یک عنوان درسی به عنوان « حکمت هنر اسلامی » را ، از پرده ابهام خارج نماید و به عرصه نقد و نظر و وضوح معنایی راه دهد. بر اساس ره یافتی که نویسنده به «حکمت» نگریسته است، حکمت هنر ، دیگر مضمونی گنگ نیست؟، بلکه مقوله ایست عقلی – عرفانی و فوق حس ، و متعلق به افقی والا که سابقه تاریخی آن بازمی گردد به حوزه های تمدنی و اندیشه های یونان باستان – از سقراط و افلاطون و ا...

گرچه شهرت چنان است که مسئله معناداری زبان، گزاره‌ها و مدعیات دینی از دهه بیست سده بیستم مطرح گردید لیکن بررسی نزاع‌های متفکران و مکاتب الهیاتی و فلسفی نشان می‌دهد که این مناقشه یکی از موضوعات مهم و تأثیرگذار در تاریخ تأملات فلسفی- دینی به شمار می‌آید. از دوره تسلط رهیافت الهیات سلبی(نخستین رویکر در معناداری زبان دین) تا واپسین نظریه یعنی کارکردگرایی(دیدگاه آلستون از پیروان ویتگنشتاین متأخر) روش...