این نوشتار به معرفی اقوام، قبایل و شخصیت های (غیرخاندان اهل بیت) اختصاص دارد و در پنج باب سامان یافته است. نویسنده در باب اول ضمن معرفی انصار امام حسین(ع) از اهل کوفه به وصف قبیله سجنا، بنی اسد، آل همدان، اوس و خزرج، بنی تمیم، بنی تغلب، ازدیان، بنی کلاب، حنفیان، جهنیین، غفاریان و شیبانیین و... می پردازد. سپس نامه نگاری های افرادی از قبایل مذکور در دعوت و یاری کردن سیّد الشهدا(، مانند نامه حبیب ب...

کتاب کافی از مهم ترین جوامعِ حدیث شیعه به شمار می رود. شیعیان همواره در طول تاریخ این اثر حدیثی را مجموعه ای معتبر از روایات صادقین (ع) تلقی کرده اند. بر این پایه جا دارد اسباب و علل این منزلت و جایگاه مهم برای اثر فوق مطالعه شود. بی تردید از مهم ترین اسباب و علل این توجه گسترده، نحوۀ خاص گزینشی است که مؤلف اثر محمد بن یعقوب کلینی برای فراهم آوردن روایات آن به کار بسته است. بناست که در این مطالع...

شهید ایه الله سید محمد باقر صدر? از جمله علمایی می باشد که در قرن اخیر در حوزه های مختلف علوم اسلامی دارای آثار وتالیفات می باشد. تاریخ وسیره معصومان? یکی از حوزه های می باشد که شهید صدر?در طول عمر گرانبهای خود به آن اهمیت می دهد واز آنجائیکهشهید صدر دارای یک شخصیت علمی و فکری می باشد که ، معلومات و دانش گسترده ، اندیشه عمیق و ذهن خلاق و نوآور،ایشان را به یکی ازچهره های برجسته علمی جهان اسلام ب...

عصر امام باقر(ع) از جنبه فکری و اجتماعی یک مقطع مهم و نقطه عطف در زندگی شیعیان به شمار می رود. مطالعات و پژوهش های معطوف به تاریخ اجتماعی شیعیان، که در سال های اخیر افزایشی چشم گیر داشته است، درباره این گونه مقاطع تاریخی اهمیتی مضاعف می یابد. مقاله حاضر با بهره گیری از گزارش های مندرج در منابع مختلف تاریخی، در پی یافتن پاسخ پرسش هایی درباره مهم ترین چالش های اجتماعی شیعیان در این دوره، در حوزه ...

فهم تاریخ سیاسی ایران و تحولات آن بدون در نظر گرفتن روحانیان شیعه به عنوان قدرتمندترین نیروی جامعه مدنی ایران امری ناممکن است. این مقاله به دنبال بررسی علل سیاسی شدن روحانیت شیعه در تاریخ ایران از منظر جامعه‌شناسی سیاسی است؛ لذا ابتدا با نگاهی گذرا، جامعه‌شناسی سیاسی مذهب را توضیح داده و سپس با بررسی موضوع رابطه دولت و روحانیان به عملکرد سیاسی روحانیان شیعه در فاصله زمانی تشکیل دولت صفویه تا ان...

تاریخ نگاری از حوزه های چالش برانگیز در تاریخ اسلام و در میان گروه ها و فرق مسلمان می باشد. برخی مخالفان شیعه به ویژه وهابیان در رقابت و نزاع با شیعه می کوشند اولا نقش شیعیان را در تاریخ نگاری اسلامی و تدوین آثار تاریخی بسیار برجسته و پررنگ نشان دهند و ثانیا راویان و مورخان شیعه را به تاریخ سازی و جعل أخبار و روایات شیعی متهم کنند. یکی از نمایندگان این تفکر، عبدالعزیز نورولی است که در کتاب اثر...

اجتماعات انسانی همیشه بر اثر عوامل مختلف دچار تحولات و تغییرات گوناگونی در عرصه های مختلف زندگی می باشند. این عوامل که سبب تغییر می شوند یا از ناحیه خود انسانها می باشد مانند جنگ ، نابودی منابع ... و یا عواملی طبیعی هستند که در بیشتر موارد خارج از حیطه قدرت آنها است چنانچه یک سیل یا زلزله یا آتشفشان سبب تجمع یا تفریق جمعیت نواحی مختلف می شود. اما انسان با تکیه بر تجارب و علومی که در طی زمان کسب...

از صدر اسلام تا زمان حاضر؛ متفکران، نویسندگان و دا نشمندان کوشیده اند، حاصل مطالعات و تحقیقات خود را به صورت مکتوب در دسترس همگان قرار دهند و برای آیندگان به یادگار بگذارند، و حاصل این تحقیقات در جهان اسلام به جایی رسیده است که از حد اِحصاء بیرون است و کتابخانه های بزرگ در تمام دنیا مملو از این آثار می باشد. بر کسی پوشیده نیست که ترقی و تعالی یک جامعه آن زمان مقدور می گردد که از آثار گذشتگانش آ...

تاریخ تشیع در اینترنت: در شماره قبل این فصل نامه, مطلبی با عنوان ((پژوهش ها و منابع مطالعاتی تاریخ اسلام در اینترنت)) ارایه گردید. اینک با انگیزه استمرار جستجو در اینترنت به دنبال یافتن مباحثی در زمینه تاریخ اسلام, مطالبی ارایه می شود. نگارنده امید دارد که خوانندگان با ارسال دیدگاه و نظرات خود به آدرس پست الکترونیکیac.ir . [email protected], موجبات تقویت و تکمیل این نوشتار را فراهم آورند. دراین ...

تأکید قرآن بر توجه به تاریخ و عبرت آموزی از آن سبب توجه مسلمانان به علم تاریخ و تاریخ نگاری گردید. تاریخ نگاری اسلامی در آغازین مرحله خود با سیره نگاری رونق گرفت. شیعیان نیز با وجود همه موانع، سعی خود را به کار بسته و علاوه بر نگارش سیره، در دیگر گونه های تاریخ نگاری از جمله مقتل­نگاری نیز تلاش کردند و آثار با ارزشی را به وجود آوردند. کتاب های مقتل­نگاری شیعیان، بیشتر بیان شرح حال شهادت امامان ...