بحث اعتبار و تقدم اصل یا ظاهر بر دیگری در صورت تعارض موضوعی بحث‌برانگیز و دارای جنبۀ علمی و کاربردی است. گاهی ظاهر مورد تأیید شرع و قانون‌گذار است که به آن امارۀ قانونی می‌گویند و گاهی ظاهر از آن نظر که موجب علم و اطمینان دادرس می‌‌شود، آن را امارۀ قضایی می‌‌نامند و هر دو این نوع ظواهر و امارات حجت و معتبر هستند. اما اگر ظاهر مستفاد و مستنبط از قراین و اوضاع و احوال موجود در آن موضوع باشد بدون ...

شیخ مجتبی قزوینی، یکی از متفکران بنیان¬گذار مکتب تفکیک، وجود عوالم متعدد قبل از دنیا را که بر دنیا تقدم زمانی دارند، می¬پذیرد. وی معتقد است هر انسانی قبل از دنیا خلق شده است و در هر عالمی ویژگی¬هایی متناسب با همان عالم داشته است. در عالم ذر انسان¬ها دارای روح و جسم ذری و دارای عقل بوده¬اند و خداوند از آن¬ها بر ربوبیت خود پیمان گرفته است. جسم ذری هر فرد به دنیا منتقل شده و جزء اصلی بدن دنیایی او...

مقوله تکنولوژی مشتمل بر باورها و رویکردهای متفاوتی است. علی رغم وجود باورها و رویکردهای متعدد، برخی صاحب­نظران، تکنولوژی و فلسفه تکنولوژی را به دو رویکرد "ابزارشناسانه" و "تمدن ساز" منحصر می­نمایند. علاوه بر این، "پیشرفته بودن" یا "پیشرفته نبودن" رویکردها، بر اساس تقدم و تأخر زمانی را مطرح می­کنند؛ به گونه­ای که رویکردی را صرفا به خاطر تقدم زمانی بر کرسی حقانیت نشانده و رویکردهای ماقبل آن را وا...

در نوشته حاضر، مناسبات آزادی و امنیت بررسی شده است. از این رو، سه نگره مطرح شده است: تقدم امنیت بر آزادی، تقدم آزادی بر امنیت و تعامل آزادی و امنیت. نویسنده مقاله مدعای خود را بر نگره سوم استوار ساخته و به این بحث در اندیشه سیاسی امام خمینی؛ پرداخته است. از این رو بر این باور است که در نگاه امام خمینی، مناسبات آزادی و امنیت، از سنخ تعاملی و تأثیر و تأثری است. در یک سویه، آزادی، در تأمین و تضمین...

اگرچه اصل بر تساوی طلبکاران است؛ با این حال، گاه قانون گذار با هدف حمایت از طلبکارانی خاص، طلب آنها را ممتاز قرار می دهد. امتیاز این دسته از مطالبات، کسب وصف تعقیب و تقدم از قانون است؛ وصفی که سبب ترجیح طلبکاران ممتاز بر سایر طلبکاران می شود.

دو ساحتی بودن انسان و دارا بودن دو نشئۀ جسمانی و روحانی از امور پذیرفته‌‏شده نزد ارباب ادیان و فیلسوفان الهی است. فلاسفۀ مسلمان، با وجود اختلاف در نوع حدوث نفس، دربارۀ اصل «حدوث نفس و عدم تقدم آن بر بدن» اتفاق نظر داشته‌اند. در این بین ابن‌سینا و ملاصدرا در نگاشته‌های خود دلایل متعددی را به نفع «حدوث نفس و عدم تقدم آن بر بدن» ذکر می‌کنند. از سوی دیگر بی‌تردید، بسیاری از ادلۀ نقلی، در «حدوث نفس ...

یکی از دل مشغولی های ویتگنشتاین در سراسر دوران زندگی اش مساله دین بود او بیشتر به زبان باور دینی می پرداخت. اما فریزر با نگارش شاخه زرین ویتگنشتاین را برانگیخت تا علاوه بر باور دینی از عمل دینی نیز سخن بگوید. فریزر با محور قرار دادن چگونگی سلطه انسان بر طبیعت، ادوار زندگی انسان را به سه دوره جادو، دین و علم تقسیم می کند. وی دو دوره اول را دوران کودکی و دوره سوم را دوره بلوغ انسان برای غلبه بر ط...

از نظر عدّه‌ای از عارفان مسلمان، علم یاد‌آوری حقایقی است که روح آدمی پیش از تعلّق به بدن و گرفتار آمدن در حجاب دنیا مشاهده کرده است. این امر در فلسفة افلاطون به «نظریّة تذکر» شهره است و بر قبولِ تجرد روح، نوع خاصی از ارتباط روح و جسم، و تقدم روح بر بدن مبتنی است. پیامبران و اولیای الهی برای تذکر و به یاد‌آوردن حقایق در حجاب درون آدمی، آمده‌اند. دلیل ارسال قرآن که لقبِ ذکر دارد، نیز همین است. سالک إل...

مقاله پیش رو برگرفته از پژوهش نویسنده با عنوان »فقه حکومتى، مبانى و منابع« است که در شمار مجموعه مقالات و نشست‏هاى »رویکرد حکومتى به فقه«، به کوشش دانشور گرامى حجةالاسلام والمسلمین سعید ضیائى فر، در پژوهشکده فقه و حقوق، به انجام رسیده است. به لحاظ اهمیت و تقدم منطقى، ویراسته‏اى از بخش تعریف و مبانى فقه حکومتى ارائه مى‏شود.