این نوشتار در جست‌وجوی پاسخ به این پرسش است که آیا در میان ارزش‌های اخلاقی، یک یا چند ارزش مادر و اصلی داریم که همه ارزش‌های دیگر از آنها نشأت بگیرد و از فروعات آن به شمار آید یا خیر؟ نویسنده نخست به تعریف دو اصطلاح «ارزش» و «بنیادین» پرداخته، سپس از طولی و عرضی بودن ارزش‌های اخلاقی به صورت کلی سخن گفته است، آن‌گاه بر اساس دیدگاه طولی بودن ارزش‌های اخلاقی، به نظریات موجود در زمینه ارزش‌های بنیا...

برکة (یا برکت) در اصل به معنای ثبوت، دوام و فزونی خیر است که در حال رشد و افزایش است. مشتقات این واژه در قرآن تبارک، بارکنا، مبارک، بورک و برکات است. واژة تبارک در هشت مورد برای خداوند و در یک آیه برای «اسم» پروردگار بکار رفته است. همچنین، ذات باری تعالی نی خود «برکة» مطلق است. گسترة معنایی مشتقات برکت، شامل برکت در نسل، برکت در سرزمین، خیرات انبیاء، آب باران، خانة خدا و کتاب خدا می با...

چکیده مدیریّت اسلامی مبتنی برجهان‌بینی دینی و از الزامات جامعة اسلامی است. بنابراین، باید به دنبال شناخت ویژگی‌هایی بود که با خلقت و فطرت انسانی همساز و متقارن باشد. بی‌شک چنین معیارهایی را باید در قرآن و نهج‌البلاغه و کلام معصومین، علیهم‌السّلام، جستجو کرد. در این راستا، در مقالة حاضر، به تعریف مدیر و مدیریّت پرداخته شده است و معلوم شده که آن مفهوم ذهنی که از مجموع رفتار مدیران درک می‌کنیم، مدیریّ...

چکیده عفو از مفاهیم برتر اخلاقی است که در سعادت و تعالی فردی و اجتماعی انسان‌ها نقش مؤثری ایفا می‌کند و دارای آثار و فوائدی است که از لحاظ رشد روانشناختی و تربیتی فرد و جامعه اهمیت فراوانی دارد. در مقاله حاضر بعد از معناشناسی واژه «عفو» و واژگان مشابه آن در قرآن، با بهره گیری از تفاسیر، آثار تربیتی عفو از دیدگاه قرآن کریم بررسی شده و این نتایج به عنوان آثار تربیتی عفو به دست آمده است: جلب رضایت...

معناشناسی به مطالعة معنا می‌پردازد. «معنا» آگاهی از بافت فرهنگی و نیز رابطة یک واژه با واژگان دیگر در یک متن است. این مقاله با استفاده از معناشناسی، بر اساس بافت زبانی با بررسی روابط همنشینی و جانشینی به تحلیل معنایی «احسان» صرفاً در بافت قرآن کریم می‌پردازد. از همنشین‌های احسان به واژه‌های «تقوا»، «معروف» و «عدل» و از جانشین‌های احسان به واژه‌های «عمل صالح»، «بِر»، «خیر»، «فضل»، «انفاق»، «صدقه»،...

تابلوهای زیبای تشبیهی نهج‌البلاغه، از طرح‌های ابتکاری، رنگ‌آمیزی متنوع، وسعت و عمق بینش، مناظر پویا و پرتحرک، دقت و ظرافت، هماهنگی و تناسب شگفت‌آور، موسیقی سحرانگیز، وحدت و انسجام فوق‌العاده‌ای تشکیل شده که از خیالی قوی و عمیق و عاطفه‌ای جوشان و صادق و اندیشه‌ای غنی و خلاق سرچشمه گرفته است. از مهم‌ترین زوایای هنر امام(ع) در استفاده از تشبیه این است که ایشان مفاهیم مهم و اندرزهای انسانی را با اس...

نقش جهان بینی و ارزش های حاکم بر جامعه را نمی توان در فرایند توسعه نادیده گرفت. ارزشهای دینی و شاخص های مبتنی بر آن، الگوی توسعه ی بخش های مختلف(مانند گردشگری) در کشورها را ترسیم و تنظیم می کنند. از طرفی، در یک جامعه دینی که ماهیت ارزشهای آن را آموزه های الهی تشکیل می دهد، یکی از عوامل مهم و بنیادی برای دستیابی به پایداری دین است. از آنجا که اسلام دین رسمی و اکثر مردم ایران است، پس، اصول و ارزش...

حاکمان و مدیران جامعه به عنوان مجریان سیاست و مدیریت در جامعه نقش اساسی در پیشرفت یا انحطاط جامعه دارند که در بعد اخلاقی و سیاسی همواره در معرض خطرات و آسیب¬هایی قرار دارند. این رساله با عنوان «آسیب شناسی اخلاق سیاسی کارگزاران از منظر نهج البلاغه» و با شیوه توصیفی بر آن است آسیب¬هایی که مسئولان را از کارکرد مثبت به تأثیرگذاری منفی می¬کشاند و به تبع آن جامعه را به انحطاط سوق می¬دهد؛ با توجه به س...

یکی از مسائلی که همواره در طول تاریخ برای فلاسفه اخلاق و دست اندرکاران تربیت مطرح بوده است، شکاف میان معرفت و عمل اخلاقی است. این مساله، نشان از ناکارآمدی برنامه های تربیت اخلاقی دارد. این پژوهش با هدف تحلیل و تبیین شکاف میان معرفت و عمل اخلاقی از دیدگاه علامه طباطبایی و طراحی الگوی نظری تربیت اخلاقی بر مبنای آن (جهت غلبه بر شکاف مذکور) انجام گرفته است. در این پژوهش، مبانی فلسفی دینی علامه و شک...

این پژوهش به منظور استنباط و استخراج رویکردها و مهارتهای کنترل خشم بر اساس آموزه های اسلامی صورت پذیرفت. این تحقیق از نوع تحقیقات بنیادی بوده و روش بکار گرفته شده در این پژوهش، توصیفی-تحلیلی و از نوع مطالعه کتابخانه ای است. یافته های این پژوهش شامل: الف-ارائه سه الگوی نظری شناختی، شناختی-رفتاری و انتقال اثرات خشم و ب-ارائه 14 مهارت در کنترل خشم، شامل: 1-صبر و بردباری2-تقوا 3-بخشودگی 4-یاد مرگ 5...