دربارۀ میرزا عبدالقادر بیدل تحقیقات زیادی در کشورهای گوناگون انجام ‌شده؛ اما درمورد مشترکات و روابط ایجادی او با آثار باقی‌ماندۀ سردفتر ادبیات فارسی تاجیکی، رودکی، پژوهشی صورت نگرفته است. همچنین، دربارۀ ابوعبدالله رودکی سمرقندی تحقیقات فراوانی در کشورهای فارسی‌زبان و خارج از آن انجام شده است. هرچند درمورد پیروی شعرای فارسی‌زبان از اشعار رودکی مقالات متعددی چاپ شده، دربارۀ اثرپذیری بیدل از او، م...

تحقیق درباره شاعری که از زندگی او اطّلاع درستی در دست نیست، کار آسانی به نظر نمی رسد به ویژه آنکه در میان اندک شمار پژوهشهایی که انجام گرفته، تفاوت و گاه تناقضهایی در آراءِ پژوهشگران یافت می شود که دامنه زندگی او را از سامانیان تا غزنویان و تمایلات دینی او را از مدح خلفای عبّاسی تا ائمّه معصومین گسترانیده اند . ظاهراً پژوهشگرانی چون براون، اته، ریپکا، میرزایف، نفیسی، اقبال آشتیانی، صفا، ریاحی، درخشا...

بی تردید یکی از قدرت مندترین موضوعات شعر رودکی که به شکل ویژه و چند سویه رخ می نماید «مرگ» است. انگاره و تلقی رودکی از مرگ انگاره ای حکیمانه است. جدای از آن که مسأله مرگ در مراثی با دریغ و بصراحت عنوان و تبیین می گردد، این نگاه به مرگ و یادکرد هماره آن در رودکی شکلی از تفکّر خیامی را پدید می آورد که در آن دعوت به شادخواری و خُردانگاشتن جهان و غمان، تم اصلی و تکرار شونده است. افزون بر آن تجلی مرگ ...

تجلی آیات و مفاهیم قرآنی در اشعار رودکی یکی از مهم ترین موضوعاتی است که تاکنون، چه در ایران و چه در ادبیات شناسی تاجیک، چنان که شایسته است، به طور عمیق و دقیق بررسی نشده است. در این مقاله کوشش است نمونه هایی از این مضامین در اشعار این شاعر بزرگ معرفی شود. باآنکه حوادث روزگار بخش اعظم اشعار رودکی را از بین برده است، تجلی مفاهیم و مضامین قرآنی در همین مقدار اندک نشان دهنده آن است که وی با قرآن پی...

بعضی پژوهش گرانِ والامقام آثار رودکی او را «اَکمَه» یعنی کور مادرزاد دانسته اند. نگارنده این سطور می خواهد این نکته را ابراز دارد که اگر او بنا بر تحقیق آنان کور مادرزاد بوده باشد، بنا بر دلایل مستند باید یکی از بزرگترین نوابغ جهان باشد و این نبوغ و فراست او تا بدان پایه است که ارکان حکومت سامانی برای بازگردانیدن امیر بخارا به بخارا، از رودکی استمداد می کنند و او اجابت می کند و البته توفیق می یابد...