به باور بسیاری از ادیبان و فولکلورشناسانی که در زمینۀ مشترکات ژانرهای نثر شفاهی و ادبیات به تحقیق مشغول‌اند، اسطوره نطفۀ معنوی نثر شفاهی و عامل پیدایش انواع ادبی است. برخی نیز این موضوع را براساس شباهت تیپولوژی و عوض شدن نقش‌های اساطیری تحلیل کرده‌اند؛ مثلاً به باور پراپ، افسانه‌ها از اسطوره‌ها مواد زیاد گرفته‌اند؛ اما این بدان معنا نیست که اسطوره‌ها و افسانه‌ها یک چیزند. در این مقاله، تفاوت‌ها ...

یکی از اتهامات قاضی همدانی، ترویج تعالیم باطنیه، به ویژه باور آنان دربارة امام است و مغرضان،ضرورت دستگیری پیر از مریدان را که در آثار قاضی فراوان مورد تأکید قرار گرفته ، دستاویز ایناتهام نمودند. حقیقت آن است که این دو مفهوم، به لحاظ وجودی مشابهت های فراوانی با یکدیگردارند، زیرا تصوف و تشیع، هر دو به ساحتی باطنی معتقداند که فراتر از فهم و ادراک ظاهری انساناست و راه یافتن و بهرهمندی از آن کار هر ...

نقش تاثیرگذار و تعیین­کننده ی دین در سده­های اخیر تاریخ ایران، در تحولات سیاسی- اجتماعی غیرقابل انکار است و نمی­توان آن را در سطح عوامل فرعی و حاشیه­ای تقلیل داد. پیرو اهمیت این موضوع، مقاله حاضر بر آن است تا معرفت شناسی باور دینی را در اندیشه ی سیاسی شهید مطهری، با تأکیدبر نسبت دین و سیاست، بررسی کند. نویسنده معتقد است استاد مطهری در پرداختن به مقوله ی دین و دولت رویکرد درون دینی دارد. فرضیه ی...

بیشترین پژوهش ها در سبک شناسی به بازشناسایی سبک های ادبی، زبان شخصی وفردیت خلاق موئلف اختصاص دارد. به همین دلیلی، در مطالعات سبکی کاربرد زبان درادبیات بسیار مورد توجه قرار می گیرد.این مقاله، نخست با اشاره به اهمیت سبک درادبیات وکارکردهای سبک شناسی در مطالعات ادبی، تمایزفرمالیستی میان زبان وادبیات را مورد تردید `فرار می دهد. و باور به امری مستقلی و ذاتی به نام زبان ادبی،را رد می کند و نشان می ده...

آیۀ 17 سورۀ هود از جمله آیاتی است که با اختلاف آرای شیعه و اهل سنت رو‌به‌رو شده است. برخی از مفسران اهل سنت ابوبکر را مصداق "شاهد" معرفی کرده‌اند و با استناد به قراین و دلایلی از انتساب این آیه به امیرالمؤمنین (ع) خودداری کرده‌اند. اما مفسران شیعی با اتکای به دلایل متقن برون‌متنی و درون‌متنی بر این باور هستند که حضرت علی (ع) مصداق روشن "شاهد" در آیۀ شریفه است. از جملۀ دلایل برون‌متنی، روایات مت...

از جمله مباحث چالش برانگیز در حوزه خداشناسی مسئله رؤیت الهی است. از یک سو عادت و انس انسان به باور به وجود هر چیز در پی رؤیت آن، درخواست پیوسته رؤیت الهی را سبب شده است و از سوی دیگر، متون دینی بر استحاله این امر تاکید می کنند. شیوع روایات ناسره مبنی بر رؤیت خداوند توسط پیامبر(ص) در شب معراج یا رؤیت الهی توسط مؤمنان در روز قیامت، میان منابع روایی اهل سنت، زمینه باور به رؤیت را در میان مسلمانان ...

نظریه فطرت افزون بر مسائل اعتقادی، در حل مسائل دیگر، از جمله مسائل تاریخی نیز می­تواند الهام­بخش باشد. یکی از این­گونه مسائل مسئله اختلاف در چگونگی نگارش حدیث بین علمای اهل سنت و عالمان شیعه است. بیشتر علمای اهل سنت بر مبنای برخی روایات منقول و نیز بعضی ادله عقلی، معتقدند تدوین و نگارش حدیث تا پایان قرن اول هجری انجام نشده است. از طرفی نقدهایی نیز بر پایه استدلال­های عقلی و دلایل نقلی، ...

از جمله مباحث چالش برانگیز در حوزه خداشناسی مسئله رؤیت الهی است. از یک سو عادت و انس انسان به باور به وجود هر چیز در پی رؤیت آن، درخواست پیوسته رؤیت الهی را سبب شده است و از سوی دیگر، متون دینی بر استحاله این امر تاکید می‌کنند. شیوع روایات ناسره مبنی بر رؤیت خداوند توسط پیامبر(ص) در شب معراج یا رؤیت الهی توسط مؤمنان در روز قیامت، میان منابع روایی اهل سنت، زمینه باور به رؤیت را در میا...

باور به ظهور امام مهدی (ع) هر چند یک اعتقاد اسلامی است، ولی در مذهب تشیع از جایگاه خاصی برخوردار است و می توان گفت دلیل اصلی آن هم این است که ولادت و حیات آن حضرت را قبول دارند. برخی از نویسندگان اهل سنت، بدون توجه به مبانی و دلایلی که شیعه برای خود دارد، سخت این باور را مورد هجوم قرار داده‌اند؛ از جمله این افراد احمد ابن تیمیه می باشد. وی در کتاب "منهاج السنة النبویة" ایراداتی بر اعتقاد شیعه گ...