ادبیات ایران در میدان تحولات فکری و اجتماعی، فراز و نشیب های متعدد و متفاوتی را در متن شعر تجربه نموده است. در این میان، مطالعه قیاسی درباره دوره های مختلف ادبی، چشم انداز مؤثری است که سبب زایش اندیشه ها می شود. تکامل زبان و دریافت ویژگی های سبکی، حاصل نقد و بررسی های تقابلی آثار است. در همین رهگذر، واکاوی همانندی ها و ناسازگاری های سبک نیما و شعر سبک هندی، کمتر مورد توجه پژوهشگران ادبی قرار گر...

در دورة عباسی اول، دعبل خزاعی به دفاع از تفکر شیعه، به ویژه حقانیت علویان پرداخت. اشعار احتجاجی او در اثبات عقاید شیعه، مسألة امامت و خلافت و نقض گفتار مدعیان، فراوان است. این مقاله در صدد یافتن پاسخی برای سؤالات زیر است – رویکردهای احتجاجی شاعر برای اثبات حقانیت اهل‌بیت (ع) مبتنی بر چه اصول و مواردی است؟ - گرایش غالب شاعر برای اقناع مخاطب بیشتر بر محور چه عناصری می­چرخد؟ - مضمون اشعار، چه تأثی...

اطلاعات و معارف علوم گوناگون هم‌واره ادبیات فارسی را پربارتر و سرشار از اصطلاحات علمی و حکمی کرده ‌‌است. از عوامل مهم این پدیده در شعر فارسی درگذشته، بویژه از قرن چهارم هجری قمری به بعد، گسترش علوم عقلی و شاخه‌‌های مختلف دانش‌‌ها و توسعه دانش‌‌گاه‌‌ها و مدرسه‌‌های علمیه و ظهور دانش‌‌مندان برجسته در ایران زمین است. در این راستا بسیاری از جواهرات و احجار کریمه که خواصی گوناگون برای آن‌ها در نظر گ...

در این گفتار پس از ذکر مقدمه‌ای در باب هنر سخن‌وری و چگونگیِ تأثیر آن در نفوس و اذهان مخاطب و جای گاه او در حسن قبول و ماندگاریِ شعر و نیز تعهّد و رسالتی که نویسنده و شاعر در قبال جامعه و مخاطبان فردی و اجتماعی خود دارد، راه‌های افزایش تأثیر در مخاطبان از طریقِ بکارگرفتنِ نکات ظریف بلاغی و در نظر گرفتنِ نوع مخاطب یا مخاطبان از جهاتِ گوناگون و رعایت اقتضای حال و زمان و مکان و شرایط مورد بررسی قرار می‌...

اشعار سبک هندی به سبب عناصر خیال انگیز و ایماژ پردازی های آن، در خور تأمّل شناخته شده است؛ و از لحاظ تبیین کلام، سروده های این سبک به اشعار متافیزیکی شاعران قرن هفدهم انگلیس می ماند. این نوع شعر از ایجاز، دقت و معنای خاصی برخوردار است و در عین اختصار سرشار از معانی بدیع و عمیق می باشد. در این گفتار پاره ای از اشعار جان دان و صائب تبریزی مورد مقایسه قرار می گیرد، و به نمونه های برجسته ای از ویژگی...

نگارنده را در این گفتار کوتاه ‘ سعی برآن است تا به معرفی ((خلیل مطران بک)) شاعر و نویسنده نامدار و معاصر لبنانی (1949-1872) بپردازد و به شکلی مختصر و مفید ‘ خوانندگان محترم را با زندگی ‘ آثار و افکار و سبک او در شعر و نثر آشنا سازد . در این میان‘ وجود دو قصیده ارزشمند و با صلابت و شکوه او ‘ به نامهای ((مقتل بزرجمهر )) و((ابنه بزرجمهر)) پیرامون دو شخصیت مهم و تاریخی ایران باستان ‘ مهمترین انگیره...