یکی از موضوعات مورد توجه سفرنامه‌نویسان دوره سلطنت ناصرالدین‌شاه، وضعیت و جایگاه اجتماعی زنان در آن دوره بوده است. در این دوره، رفت و آمد بین ایران و اروپا افزایش یافت و دو تن از اروپائیانی که در دوره ناصری به ایران آمدند، مری شیل (همسر وزیر مختار انگلیس) و ادوارد یاکوب پولاک (پزشک اتریشی) بوده‌اند. آنها مجموعه مشاهدات خود را در مورد آداب و رسوم و اوضاع سیاسی اجتماعی زنان ایرانی به رشته تحریر د...

یهودیان ازجملۀ اقوامی هستند که در قلمروی امارت بخارا سکونت اختیار کرده و در گسترش روابط تجاری در آسیای مرکزی نقش عمده داشته‌اند. این قوم به‌دلیل سکونت در قلمروی امارت بخارا به «یهودیان بخاری» مشهور شده‌اند. در پیشرفت مناسبت‌های تجاری در امارت بخارا سهم هندوها نیز درخور توجه است. آن‌ها در شهرهای گوناگون آسیای مرکزی، خصوصاً امارت بخارا، نفوذ زیادی داشتند. در این مقاله نگارنده با بررسی سابقۀ سکونت ...

ظلم و بی‌داد عصر ناصری در کنار بی‌قانونی‌ها و هرج و مرج‌های ناشی از آن، در نهایت منجر به نهضت مشروطه خواهی و وقوع انقلاب مشروطه و به تبع آن تصویب قانون اساسی و تشکیل نخستین مجلس قانون گذاری در ایران گردید. اگر چه ظهور قوانین و ایجاد نظام حقوقی جدید در ایران مولود انقلاب مشروطه و تشکیل مجلس قانون‌گذاری است؛ اما این میل به «قانون» و «قانون خواهی» قاعدتاً بدون یک پشتوانه ذهنی از نیاز به قانون که ری...

بررسی تحول و تطور مفهوم و جایگاه تنبیه جسمی کودکان در نظام آموزشی ایران، امری است مغفول مانده. این مقاله در پی آن است تا با توصیف جایگاه تنبیه در نظام سنتی آموزش مکتب خانه ای به تشریح علل و عوامل ایجاد تردید نسبت به کارایی این امور در روند آموزش و تربیت کودکان بپردازد.  مدعای اصلی مقاله حاضر آن است که از میانه عصر ناصری (1313-1264 ق.) و همزمان با آشنایی ایرانیان با افکار نوظهور غربی، نقد تنبیه ...

امام­زاده­ها به عنوان یکی ازنمادهای هویت بخش شیعی، درپیوند با معتقدات مذهبی و فرهنگی، به­ ویژه ازدوره صفوی یکی از اجزای لاینفک جامعه ایرانی-اسلامی به شمار رفته­اند. دراین میان، عهد ناصری بنا به دلائلی چون تاثیر ثبات نسبی اوضاع سیاسی ،اهتمام حکومت  وقشرهای مختلف مردم به ساخت و تعمیر بنای مزار امام­زادگان  و نیز گسترش روزافزون امر زیارت، از اهمیت زیادی برخوردار است. کثرت بقاع امام زادگان و توجه ا...

بیگلربیگی کهگیلویه و بهبهان در عصر صفوی از موقعیت و جایگاه سیاسی ـ اجتماعی بالایی برخوردار بود. البته این جایگاه، پس از سقوط صفویه و نابسامانی کشور در دوره‌های افشاریه و زندیه، متزلزل شد؛ بنابراین، به دنبال درگیری و تقابل مدعیان زند و قاجار، منطقة مذکور سیاست تمایل و جانبداری قاجارها را پیشه کرد. با این حال، حدود دو دهه بعد از روی کار آمدن قاجار و شیوة رفتار و عملکرد آنها، ولایت مزبور به‌تدریج ...

نقشۀ تاریخی رود کارون و رود دز تا اراضی شعیبیّه، یکی از دقیق­ترین نقشه­های ترسی مشده در دورۀ قاجار به شمار می­آید که به احتمال قوی در اواسط دورۀ ناصری تهیه شده است. هرچند سال ترسیم نقشه و نقشه نگار آن نامعلوم است ولی از حیث تاریخی ارزش فراوان دارد.  در خوزستان رودخانۀ کارون و رود دز از اصلی­ترین رودخانه­ها به شمار می­آیند و لذا نقش زیادی در شکل­گیری تأسیسات آبی داشته­اند. نقشۀ ترسیم شده بر محور ...

هم‌زمان با انقلاب مشروطیت نهادی به نام بلدیه، برای پُر‌کردنِِِِِِِ خلأ مدیریت شهری، در بیشتر شهرهای کشورمان برپا شد. این نوشتار با مراجعه به منابع عصر مشروطه، روند شکل‌گیری و آغاز به کار ادارة بلدیة اصفهان، بسترهای اجتماعی، چالش‌ها و موانع آغازین آن را بررسی کرده و نگاه مردم به این نظام مدیریت شهری نوین و اقدامات کارگزاران این نهاد نوپا را برای تثبیت موقعیت و اعتبار آن در میان سایر مراکز قدرت ارزیابی م...

این تحقیق در سال 95- 1394 به‌‌منظور تعیین میزان فلزات سنگین آرسنیک، سرب و کادمیوم در آب و رسوبات تالاب ناصری استان خوزستان انجام شد. نمونه‌‌برداری از سه بخش شمالی، مرکزی و جنوبی در دو فصل زمستان و تابستان با 3 تکرار با استفاده از روش‌‌های استاندارد صورت گرفت. میزان آرسنیک و سرب در آب تالاب ناصری در فصل تابستان بالاتر از فصل زمستان به‌‌دست آمد، اما غلظت کادمیوم در فصل تابستان پایین‌‌تر بود. همچن...

رساله ی حاضر شامل یک پیشگفتار و یازده گفتار است که در هر گفتار آن ، موارد مختلفی از کتاب « اخلاق ناصری » مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است که عبارتند از : در قسمت پیشگفتار به « تاریخچه ی دستور نویسی » پرداخته شده است ؛ در گفتار اول ، « واحد های دستوری زبان » به اختصار تعریف شده اند ؛ در گفتار دوم ، به بررّسی « جمله » و انواع آن ، از جهت ساختار و معنا پرداخته شده است ؛ در گفتار سوم ، مبحث « فعل...