به سبب تمرکز حمام های تاریخی شاخص عصر صفوی و قاجار در شهر اصفهان و تزیینات معماری منحصربه فرد در آنها، این شهر بهترین کانون پژوهش دربارۀ تزیینات وابسته به معماری در حمام های تاریخی است. هدف این پژوهش، مطالعۀ نقوش به کاررفته در کاشیکاری حمام های اصفهان، در محدودۀ زمانی اوایل عصر صفوی تا پایان عصر قاجار، طبق هبندی مضامین و بیان برخی شاخصه های آنها در مقایسه با سایر حما مهای ایران است. نتایج نشان ...

مذهب تشیع در زندگی ایرانیان عصر صفویه از اهمیت خاصی برخوردار بود. از این‌رو بررسی رویکرد متون مذهبی این دوران به نوروز، به عنوان بزرگ‌ترین جشن ملی بازمانده از ایران باستان، بسیار بااهمیت است. در روزگار صفویه، بحث‌‌های مذهبی دربارة نوروز سبب نگارش رساله‌‌های متعددی با عنوان «نوروزیه» شد. از سیزده نوروزیه در منابع مختلف نام برده شده که امروز نه رساله در دسترس است. در این پژوهش، برپایۀ نسخ خطی م...

جغرافیای هر حکومتی، در کنار عوامل گوناگون سیاسی، اقتصادی، دینی و غیره از مولفه های موثر در میزان اقتدار و نفوذ حاکمان می باشد. موقعیت جغرافیایی هر سرزمین و ناحیه ای بر روند تحولات داخلی و خارجی هر حکومتی تأثیر عمیق و درخور توجه دارد که در این راستا می توان گفت امارت اردلان در دوره صفوی به دلیل واقع شدن در نقطه تلاقی دو امپراطوری صفوی و عثمانی از حالت سکون خارج و در بطن و متن رویدادهای این عصر و...

تشکیلات عصر صفوی در عصر شاه اسماعیل همواره در حال جابه جایی ازنقطه ای به نقطه ای دیگر بود. در دوره شاه طهماسب علاوه بر تنظیم دفاتر دیوانی در محل مرکز قدرت سیاسی، دفتر خانه در کنار دربار حکومتی استقرار یافت. اگر چه گزارش های تاریخی از چگونگی این اسناد و دفاتر به طور مستقیم سخنی نگفته اند، اما زمانی که از عناصر و عوامل دیوان های دولتی گفتگو می کنند، اطلاعات پراکنده ای از این تشکیلات به دست می دهن...

موسیقی ایرانی در عصر صفوی، همانند بسیاری از مظاهر فرهنگی و اجتماعی زندگی ایرانیان، ازسیاست های حکومت دیرپای صفوی سخت تأثیر پذیرفت. این تأثیرپذیری البته در دوره های سلاطینمختلف تفاوت داشت، چنان که در عهد شاه عباس اول به دلیل علاقه او به موسیقی، این هنر رونقیگرفت و برعکس در دورة شاه طهماسب اول، شاه سلیمان و شاه سلطان حسین که تحت تأثیر فقها باموسیقی مخالف بودند، این هنر روی به انحطاط نهاد و موسیقی...

هجوم های مکررشاه تهماسب به قفقاز و گرجستان پیامده های بلند مدت و کوتاه مکدتی برای حکومت صفوی درپی داشت.شاه تهماسب در نگرش خود به قفقاز در حقیقت همان سیاست اجداش را در آن مناطق دنبال می کرد. او پس از فراغت از جنگ با ازبکان و انعقاد صلح طولانی با سلطان عثمانی به دنبال تقویت بنیه مالی وبالابردن روحیه نظامی سربازانش توجه ویژه ای به قفقاز داشت. هرچند شاه تهماسب علاوه بر عوامل فوق در نظر داشت با فتوح...

هدف:دورة افشاریه دورانی است که نظام اداری آن کمتر مورد توجه قرار گرفته است. توجه به اسنادی که از این عصر باقی مانده می تواند محقق را در جهت رهیابی به برخی اطلاعات یاری رساند. بر همین اساس، فرمان های نادرشاه­افشار مورد بررسی قرار گرفت تا ساختار سندی فرمان های آن و ویژگی های فرمان نویسی این دوره مشخص شود و وجوه همسان یا متمایز آن با دورة صفوی آشکار شود. روش/رویکرد پژوهش: شناسایی و گردآوری اسناد ...

تأسیس حکومت صفوی با رویکرد مذهبیِ شیعه دوازده امامی، فصل نوینی در تاریخ ایران گشود که این مقطع را از جهاتی متمایز از ادوار قبلی تاریخ ایران کرد. ایجاد حکومت مرکزی قدرتمند، فتوح نظامی، گسترش و تثبیت قلمرو در مرزهای هم جوار با حکومت های رقیب همسایه، از یک سو و اقداماتی همچون تأمین امنیت راه ها، گسترش کاروانسراها و روابط سیاسی و اقتصادی صفویان با اروپاییان، موجبات رشد و رونق تجارتِ داخلی و خارجی ایر...